Hư cấu đến đâu cũng phải mang chất Việt

Chiến lược làm phim lịch sử

Bất cứ quốc gia, dân tộc nào cũng đều có lịch sử của mình, và cũng đều có nhu cầu muốn tái hiện lại tiến trình lịch sử ấy bằng nghệ thuật, để có thể liên tục soi mình vào lịch sử mà nhìn nhận tương lai phát triển của mình.   

Phim lịch sử là sự tái hiện bằng nghệ thuật một cách sinh động nhất những giai đoạn lịch sử, những sự kiện lịch sử hay những nhân vật lịch sử. Lẽ ra nó phải được Nhà nước và toàn xã hội quan tâm, để nó có lộ trình cho sự thực hiện và khẳng định mình như một “thực đơn văn hóa nghệ thuật” không thể thiếu với bất cứ thế hệ nào, bất cứ giai đoạn nào của lịch sử đất nước ta.  

Vậy mà bao lâu nay phim lịch sử ở ta lại bị coi như “con ghẻ” hay như “đứa con hoang đàng” chỉ vì nó phải tiêu tốn nhiều tiền để làm nên, và chưa thật sự được người xem đón nhận do chất lượng chưa cao, nội dung và nghệ thuật chưa thuyết phục, chưa hấp dẫn. Thực tế cho thấy, do VN không tự làm được phim lịch sử của mình, nên các nhà đài truyền hình VN đành phải quanh năm chiếu phim lịch sử của… Trung Quốc hay Hàn Quốc, những quốc gia đã có hẳn một chiến lược lâu dài về làm phim lịch sử và quảng bá phim lịch sử.  

Không thể đổ cho chuyện “thiếu tiền”, bởi trong thực tế, để làm một phim lịch sử, VN phải bỏ số tiền gấp nhiều lần kinh phí thật của nó, do không có phim trường chuyên nghiệp nên phải dựng những phim trường tạm bợ “làm một lần rồi bỏ”, lãng phí vô cùng! Đã từng có vài phim trường ở VN, nhưng do thiếu quản lý, do vô trách nhiệm hay những gì nữa mà phim trường xuống cấp với tốc độ không ngờ sau mỗi bộ phim được thực hiện, tới mức có phim trường trở thành “bãi hoang chim ỉa”, coi như tự khai tử hay bị bức tử luôn.

Cơ sự chỉ vì chúng ta chưa nhận thức được tầm quan trọng của phim lịch sử, chưa đầu tư đúng mức cho phim lịch sử, và dễ dãi dành toàn bộ “đất” trên truyền hình cho phim lịch sử nước ngoài mặc sức làm mưa làm gió. Bây giờ, những chuyện cười ra nước mắt như học trò VN thuộc lịch sử Tàu hơn lịch sử Việt, thuộc lòng các nhân vật lịch sử Tàu trong khi thường xuyên nhầm lẫn tên tuổi và thời đại của những nhân vật lịch sử VN, hình như vẫn chưa đủ cho một sự tỉnh thức để chúng ta đi tới một chiến lược về làm phim lịch sử. Chiến lược ấy phải được vạch ra bởi Nhà nước, phải được huy động bởi cả hệ thống chính trị, và phải nhận được sự đồng thuận của cả xã hội. Trước nhất là với những hãng phim, những tác giả kịch bản hay những đạo diễn phim lịch sử, những diễn viên đóng phim lịch sử: họ phải được đào tạo chuyên nghiệp, phải có được những điều kiện tối đa để thực hiện những phim lịch sử có chất lượng, đồng thời phải có trách nhiệm tối đa với người xem khi thực hiện những phim lịch sử đó. Chúng ta không hề có ý định “xâm lăng văn hóa” với ai, nhưng rất cần có đủ sức mạnh cho những “kháng cự văn hóa” của quốc gia mình thành công trước sự tấn công ồ ạt của văn hóa nước ngoài. Trong đó, sự tấn công của phim lịch sử truyền hình là mạnh mẽ và dai dẳng nhất.  

Nếu bây giờ chúng ta vẫn cứ dửng dưng trước cảnh “tất cả các nhà đài truyền hình” ở VN ngày đêm miệt mài chiếu phim lịch sử… Trung Quốc, thì hậu quả thật không thể lường hết! Cả trong hiện tại. Và nhất là trong tương lai.