Tại sao một số đám tang ở Trung Quốc bắt người thân phải cười đùa?
(Dân trí) - Đám tang của người dân tộc Bố Y (Bouyei) ở Trung Quốc có một phong tục mang tên "tou zhu", hay còn gọi là "trộm heo".
Dân tộc Bố Y hiện có khoảng 3,5 triệu người, là dân tộc lớn thứ 10 trong số 56 dân tộc được công nhận chính thức tại Trung Quốc. Họ sinh sống chủ yếu ở tỉnh Quý Châu, Vân Nam (miền Nam Trung Quốc), nổi tiếng với nghề nhuộm sáp ong và thêu tay tinh xảo.
Tang lễ của người Bố Y gồm nhiều nghi thức, trong đó "mở đường" là phần quan trọng nhất, do một thầy cúng gọi là Mogong chủ trì.

Một đoàn tang lễ của người dân tộc Bố Y di chuyển qua vùng nông thôn (Ảnh: South China Morning Post).
Suốt đêm, Mogong tụng kinh, kể lại cuộc đời người đã khuất và dẫn dắt linh hồn họ sang thế giới bên kia. Khi kết thúc, trống đồng được gõ chín tiếng và ngôi nhà giấy tượng trưng cho linh hồn người chết được xuyên thủng một lỗ - biểu tượng cho việc linh hồn đã được "mở đường" lên trời.
Sau phần tụng kinh là nghi lễ "trộm heo", được xem là điểm nhấn đặc biệt nhất. Một con heo nhỏ chỉ vài cân được chuẩn bị sẵn, cho vào bao vải rồi treo lên xà ngang phía trên quan tài bằng dây buộc phức tạp.

Một con lợn nhỏ, thường chỉ nặng vài cân, được chuẩn bị trước để phục vụ cho nghi lễ (Ảnh: South China Morning Post).
Khi Mogong đọc đến đoạn "trộm heo", người con rể lớn trong gia đình phải bước ra tìm cách tháo nút để lấy con heo xuống. Trong khi người này loay hoay gỡ dây, những người phụ nữ trong tang quyến sẽ bôi tro đen lên tay, vừa trêu chọc, đánh nhẹ, tát đùa, khiến cả đám tang rộn ràng tiếng cười.
Một số chàng rể "cao tay" thì chuẩn bị dao trước, thậm chí "lót tay" cho thầy Mogong. Khi nhận được ám hiệu, họ cắt dây thật nhanh và giành được con heo, xem như phần thưởng của nghi lễ.
Nguồn gốc chính xác của nghi lễ này không rõ, song người Bố Y tin rằng "trộm heo" giúp xua tan không khí tang thương, mang lại niềm vui, tiếng cười để người sống vơi bớt nỗi buồn, tiễn biệt người đã khuất trong tinh thần nhẹ nhõm hơn.

Lễ rước trong đám tang của người dân tộc Bố Y có sự tham gia của cả nam và nữ, là một sự kiện tràn ngập sắc màu (Ảnh: South China Morning Post).
Bên cạnh đó, người Bố Y còn có tục "báo tang": Sau khi chọn ngày làm lễ, gia đình sẽ cử những chàng trai trẻ đi báo tin cho họ hàng, bạn bè. Dù đã ăn no ở nhà, họ phải ăn ít nhất nửa bát cơm ở mỗi nơi ghé qua, tượng trưng cho bữa cơm cuối cùng chia sẻ với người đã mất.
Tang lễ của người Bố Y với những nghi thức đặc biệt cho thấy cách mà một cộng đồng dân tộc đã kết hợp giữa tín ngưỡng, sự hài hước và nhân văn, biến nỗi đau chia ly thành một cuộc tiễn biệt thấm đẫm tình người.











