Vụ đổ xăng phóng hỏa tại Hà Nội: Giết người chưa đạt, xử lý ra sao?

Nguyễn Hữu Đức (34 tuổi, ở quận Hoàng Mai, Hà Nội) đang bị Công an quận Hoàng Mai tạm giữ để điều tra hành vi Giết người. Đức là nghi phạm đổ xăng, phóng hỏa một ngôi nhà trên phố Đại Từ (phường Đại Kim, quận Hoàng Mai) rạng sáng 20/2. 

Làm việc với công an, người này khai có mâu thuẫn với chủ nhà nên nảy sinh ý định trả thù bằng cách ném chai xăng vào sân nhà rồi phóng hỏa. Tuy nhiên, do chai xăng không bị ném sâu vào trong sân nên ngọn lửa chưa bén được vào các xe máy, vụ việc vì vậy không gây ra thiệt hại về người. 

Với diễn biến hành vi và hậu quả như trên, đối tượng có thể bị xử lý ra sao theo quy định của pháp luật? 

Táo tợn, nguy hiểm, đê hèn

Luật sư Quách Thành Lực (Giám đốc Công ty Luật Pháp trị, Đoàn Luật sư TP Hà Nội) nhìn nhận việc đối tượng chủ đích phóng hỏa ngôi nhà chỉ để trả thù mâu thuẫn cá nhân là hành vi hết sức nguy hiểm, vi phạm pháp luật nghiêm trọng, thể hiện sự táo tợn, ích kỷ và đê hèn. Một người bình thường, có đầy đủ nhận thức phải hiểu được xăng là chất cháy nguy hiểm, khi đốt có khả năng lan nhanh, khó dập tắt.

Hành động đổ xăng, châm lửa hoàn toàn có thể dẫn tới hỏa hoạn, gây thiệt hại nghiêm trọng về tài sản, sức khỏe và tính mạng người khác.

Bởi vậy, đây là hành vi có tính chất đặc biệt nguy hiểm và cần bị áp dụng các chế tài nghiêm khắc theo quy định của pháp luật. 

"Một người có năng lực điều khiển hành vi bình thường phải hiểu rằng hành động đổ xăng, phóng hỏa, đặc biệt trong bối cảnh trong sân nhà có xe máy là hết sức nguy hiểm, có thể tước đoạt tính mạng người khác. Do đó, bất luận ý chí, mục đích, động cơ của Đức khi đốt nhà có nhằm giết người hay không, đây vẫn là hành vi có dấu hiệu của tội Giết người.

Việc cơ quan điều tra tạm giữ khẩn cấp đối tượng để điều tra hành vi có dấu hiệu của tội danh trên là động thái quyết liệt, kịp thời, phù hợp các quy định của pháp luật", luật sư phân tích. 

Trong trường hợp bị quy kết tội danh, Đức có thể phải chịu các tình tiết định khung quy định tại khoản 1, Điều 123 Bộ luật Hình sự 2015 là phạm tội bằng phương pháp có khả năng làm chết nhiều người (điểm l) và vì động cơ đê hèn (điểm q). Đối với các tình tiết định khung của tội danh như trên, khung hình phạt có thể truy tố sẽ là phạt tù 12-20 năm, tù chung thân hoặc tử hình. 

Ngoài ra, căn cứ mức độ tài sản thiệt hại, cơ quan chức năng sẽ đồng thời xem xét trách nhiệm của đối tượng về hành vi có dấu hiệu của tội Hủy hoại hoặc cố ý làm hư hỏng tài sản theo Điều 178 Bộ luật Hình sự 2015. 

Giết người chưa đạt, xử lý như thế nào? 

Cũng theo dõi sự việc, luật sư Trần Hoàng Linh (Đoàn Luật sư TP Hà Nội) cho rằng với diễn biến hành vi như trên, việc xem xét trách nhiệm hình sự của đối tượng về tội Giết người theo khoản 1, Điều 123 Bộ luật Hình sự 2015 là hoàn toàn có cơ sở. Tuy nhiên, về khung hình phạt, do hậu quả chết người chưa xảy ra nên hành vi sẽ thuộc nhóm "phạm tội chưa đạt" và được áp dụng mức phạt khác so với khung hình phạt có thể bị truy tố. 

Cụ thể, theo Điều 15 Bộ luật Hình sự 2015, phạm tội chưa đạt là trường hợp người cố ý thực hiện tội phạm nhưng không thực hiện được đến cùng vì những nguyên nhân ngoài ý muốn của người phạm tội. Người phạm tội chưa đạt phải chịu trách nhiệm hình sự về tội phạm chưa đạt. 

Còn theo khoản 3, Điều 57 Bộ luật này, mức phạt đối với trường hợp phạm tội chưa đạt được quy định như sau: Nếu điều luật có quy định khung hình phạt cao nhất là tù chung thân hoặc tử hình thì áp dụng hình phạt tù không quá 20 năm; Nếu là tù có thời hạn thì mức phạt không quá 3/4 mức phạt tù mà điều luật quy định. 

Đối với trường hợp trên, nếu Đức bị quy kết phạm tội theo khoản 1, Điều 123 Bộ luật Hình sự 2015, do hành vi chưa gây ra hậu quả chết người, thuộc nhóm phạm tội chưa đạt nên khung hình phạt cao nhất có thể được áp dụng sẽ là 20 năm tù.