Vụ 146 Quán Thánh: “Cấp sổ đỏ đè cống thoát nước chung là sai phạm có hệ thống”

Vụ 146 Quán Thánh đang được dư luận đặc biệt quan tâm bởi cách hành xử “không cần hỏi ý kiến dân” của chính quyền quận Ba Đình. Sau 40 bài báo Dân trí đăng tải, phản ánh bức xúc của những người dân số nhà 146 Quán Thánh, việc thi công xây dựng cống mới được ấn định vào ngày 10/11/2015 đã tạm dừng. Song song với việc này, các cơ quan chức năng đang tiến hành thanh tra việc cấp sổ đỏ cho nhà số 5 Đặng Dung. Việc cấp sổ đỏ như vậy đúng hay sai? Trách nhiệm thuộc về ai?

PV Dân trí đã có buổi làm việc với Luật sư Phan Thị Lam Hồng - Giám đốc Công ty Luật TNHH Đông Hà Nội.

PV: Thưa luật sư, theo thông tin chúng tôi được biết thì đường cống thoát nước chung của khu dân cư 146 Quán Thánh có từ trước khi nhà số 5 Đặng Dung được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (GCNQSDĐ - sổ đỏ) và trên GCNQSDĐ không thể hiện có đường cống thoát nước khu nhà 146 Quán Thánh dưới nền nhà. Vậy xin luật sư cho biết, trong trường hợp có đường cống trước khi nhà số 5 Đặng Dung được cấp GCNQSDĐ thì cơ quan có thẩm quyền có được cấp GCNQSDĐ cho chủ sử dụng đất đối với cả phần diện tích đường ống này hay không?

Luật sư Phan Thị Lam Hồng: Theo thông tin báo Dân trí đã phản án thì GCNQSDĐ nhà số 5 Đặng Dung được cấp ngày 8/10/2007 do nguyên Phó chủ tịch UBND quận Ba Đình là ông Bùi Văn Thông thay mặt Chủ tịch quận ký.

Như vậy, thời điểm cấp GCNQSDĐ cho nhà số 5 Đặng Dung là năm 2007 và các quy định pháp luật được áp dụng trong trường hợp này thuộc Luật Đất đai năm 2003 và các văn bản hướng dẫn có liên quan.

Như tôi đã phân tích ở trên thì theo quy định của pháp luật tại thời điểm đó, điều kiện để được cấp GCNQSDĐ là người đang sử dụng đất nộp đầy đủ hồ sơ, giấy tờ trong đó có một trong các giấy tờ về quyền sử dụng đất quy định tại các khoản 1, 2 và 5 Điều 50 của Luật Đất đai. Nếu không có một trong các giấy tờ này thì phải có xác nhận của UBND phường về nguồn gốc và thời điểm sử dụng đất, tình trạng tranh chấp đất đai đối với thửa đất, sự phù hợp với quy hoạch sử dụng đất đã được xét duyệt.

Bên cạnh đó, theo quy định tại Điều 12 Nghị định 181/2004/NĐ-CP thì một trong số nội dung quy hoạch sử dụng đất đó là: Đánh giá hiện trạng và biến động sử dụng đất trong kỳ quy hoạch trước theo các mục đích sử dụng gồm đất trồng lúa nước, đất trồng cây hàng năm khác, đất trồng cây lâu năm; … đất ở tại nông thôn, đất ở tại đô thị; đất xây dựng trụ sở cơ quan và công trình sự nghiệp; đất sử dụng vào mục đích quốc phòng, an ninh; đất sản xuất, kinh doanh phi nông nghiệp; đất sử dụng vào mục đích công cộng; đất sông, ngòi, kênh, rạch, suối và mặt nước chuyên dùng;....

Theo quy định tại Điều 6 Nghị định 181/2004/NĐ-CP thì đất sử dụng vào mục đích công cộng là đất sử dụng vào mục đích xây dựng công trình đường giao thông, cầu, cống, vỉa hè, cảng đường thuỷ…

Như vậy, đường ống cống được quy định là nội dung được thể hiện trong quy hoạch sử dụng đất trình cơ quan có thẩm quyền xét duyệt. Do đó, nếu trong trường hợp đường ống cống có trước khi nhà số 5 Đặng Dung được cấp GCNQSDĐ và đường ống này được thể hiện trên quy hoạch đã được xét duyệt thì việc cấp GCNQSDĐ cho nhà số 5 Đặng Dung là trái với quy định của pháp luật.

PV: Cùng với việc được cấp GCNQSDĐ đè cả lên đường cống thoát nước chung của cụm dân cư 146 Quán Thánh, nhà số 5 Đặng Dung còn được các cơ quan chức năng quận Ba Đình cấp phép xây dựng nhà trên đường cống chung này vào năm 2011. Việc cấp phép này là đúng hay sai theo quy định pháp luật?

Luật sư Phan Thị Lam Hồng: Nhà số 5 Đặng Dung được cấp phép xây dựng năm 2011 và nhà được xây trên đường ống nước. Theo quy định tại Điều 65 Luật xây dựng năm 2003 và Điều 19 Nghị định 12/2009/NĐ-CP thì việc cấp giấy phép xây dựng công trình trong đô thị phải đáp ứng một số các điều kiện như sau: Bảo đảm các quy định về chỉ giới đường đỏ, chỉ giới xây dựng; thiết kế đô thị; các yêu cầu về an toàn đối với công trình xung quanh; bảo đảm hành lang bảo vệ các công trình giao thông, thuỷ lợi, đê điều, năng lượng, khu di sản văn hoá, di tích lịch sử- văn hoá và khu vực bảo vệ các công trình khác theo quyđịnh của pháp luật;

Thăm dò ý kiến Để giải cứu hơn 10 hộ dân số nhà 146 Quán Thánh khỏi cảnh bị nước thải “bức tử”, ý kiến của bạn là gì?

Bạn có thể chọn 1 mục. Bình chọn của bạn sẽ được công khai.

1. Khôi phục đường cống cũ bị tắc bởi bê tông, giẻ rách dưới nền nhà số 5 Đặng Dung 2. Xây đường cống mới bằng ngân sách theo chủ trương của Chủ tịch UBND quận Ba Đình

Công trình sửa chữa, cải tạo không được làm ảnh hưởng đến các công trình lân cận về kết cấu, khoảng cách đến các công trình xung quanh, cấp nước, thoát nước, thông gió, ánh sáng, vệ sinh môi trường, phòng, chống cháy, nổ;

Bảo đảm khoảng cách theo quy định đối với công trình vệ sinh, kho chứa hoá chất độc hại, các công trình khác có khả năng gây ô nhiễm môi trường, không làm ảnh hưởng đến người sử dụng ở các công trình liền kề xung quanh.

Điều này có nghĩa là việc cấp giấy phép xây dựng nhà ở trong đô thị phải đảm bảo không làm ảnh hưởng đến công trình cấp, thoát nước, bảo đảm khoảng các đến các công trình khác có khả năng gây ô nhiễm môi trường.

Do đó, nếu đường ống thoát nước đã có từ trước khi căn nhà số 5 Đặng Dung được cấp phép xây dựng thì việc cấp phép để xây dựng nhà cũng là vi phạm các quy định của pháp luật và cần được xem xét xử lý.

PV: Giả sử qua điều tra xác minh được việc cấp GCNQSDĐ và cấp Giấy phép xây dựng cho căn nhà số 5 Đặng Dung là trái với các quy định của pháp luật thì trách nhiệm trong trường hợp này thuộc về ai, thưa luật sư?

Luật sư Phan Thị Lam Hồng: Đối với trường hợp cấp GCNQSDĐ: Như đã phân tích ở trên thì chủ tịch UBND cấp quận là người có thẩm quyền ban hành quyết định cấp GCNQSDĐ. Tuy nhiên, trong quá trình cấp GCNQSDĐ thì UBND phường, Văn phòng đăng ký quyền sử dụng đất của quận và Phòng tài nguyên và môi trường đều có trách nhiệm tiến hành xác minh, kiểm tra về nguồn gốc sử dụng đất, sự phù hợp với quy hoạch sử dụng đất đã được xét duyệt. Do đó, các cơ quan, các cá nhân này đều phải chịu trách nhiệm trước pháp luật nếu việc cấp GCNQSDĐ vi phạm các quy định pháp luật. Với trường hợp nhà số 5 Đặng Dung, việc cấp GCNQSDĐ là sai phạm có hệ thống của các cấp chính quyền quận Ba Đình.

Đối với trường hợp cấp Giấy phép xây dựng nhà ở, thẩm quyền cấp phép cho chủ đầu tư xây dựng nhà số 5 Đặng Dung thuộc về UBND quận Ba Đình. Do đó, chủ tịch UBND quận Ba Đình và các cá nhân có liên quan (những bộ phận giúp việc cho UBND đã tiến hành kiểm tra, xác minh hồ sơ xin cấp Giấy phép xây dựng …) sẽ phải chịu trách nhiệm nếu có sai phạm trong trường hợp này.

Những cá nhân có vi phạm sẽ bị xử lý hành chính hoặc có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự căn cứ trên kết quả điều tra về mức độ sai phạm và các quy định pháp luật có liên quan.

Xin cảm ơn luật sư!

Việc thanh tra quy trình cấp sổ đỏ với thửa đất của gia đình số 5 Đặng Dung đang được thực hiện do ông Nguyễn Quốc Hùng - Phó chủ tịch UBND TP Hà Nội trực tiếp chỉ đạo sau khi nhận được phản ánh của công dân về việc cấp tăng diện tích từ 12 lên 25m², cấp sổ đỏ lên cống thoát nước chung của biển số nhà.

Cùng đó, dù chưa có kết luận thanh tra, Quận Ba Đình đã định đẩy nhanh “thần tốc” việc xây đường cống thoát nước mới vào khu nhà 146 Quán Thanh bất chấp chỉ đạo của Phó chủ tịch UBND TP Hà Nội và sự phản đối quyết liệt của người dân cùng dư luận. Thậm chí, tại cuộc họp báo do Thành ủy Hà Nội tổ chức ngày 10/11/2015, lãnh đạo quận Ba Đình lại khẳng định “không phải hỏi người dân” việc xây cống mới tại 146 Quán Thánh.

Việc người dân số nhà 146 Quán Thánh căng băng rôn, khẩu hiệu, dàn hàng phản đối dữ dội quận Ba Đình xây cống mới thì đã rõ nhưng để có thông tin tham khảo cho UBND quận Ba Đình về lòng dân, báo Dân trí mở cuộc thăm dò dự luận có gần 30.000 người dân tham gia, thì tới hơn 92% ủng hộ việc khôi phục đường cống cũ bị tắc bởi bê tông, giẻ rách dưới nền nhà số 5 Đặng Dung thay vì xây đường cống mới bằng ngân sách theo chủ trương của Chủ tịch UBND quận Ba Đình.

Dân trí sẽ tiếp tục thông tin sự việc đến bạn đọc.

Anh Thế - Ngọc Cương