Hà Nội: UBND quận Ba Đình giải quyết khiếu nại, nhiều người dân không đồng thuận!

Các hộ dân tại phường Kim Mã phản ánh: Ngay sau khi nhận được các Quyết định thu hồi đất và quyết định phê duyệt phương án bồi thường, nhận thấy quyền lợi của gia đình mình chưa được giải quyết thỏa đáng, các hộ gia đình tại phường Kim Mã đã tiến hành việc gửi Đơn khiếu nại đối với Quyết định phê duyệt phương án bồi thường mà UBND quận Ba Đình ban hành với mong muốn UBND quận Ba Đình một lần nữa xem xét, điều chỉnh các quyết định theo đúng quy định pháp luật, đảm bảo hài hòa giữa lợi ích của Nhà nước và lợi ích của người dân.

Thế nhưng, sau hơn 01 tháng chờ đợi, người dân tại phường Kim Mã cho biết lại thêm lo lắng khi nhận được các Quyết định giải quyết khiếu nại của UBND quận Ba Đình bởi hầu hết các nội dung khiếu nại mà người dân đưa ra chưa được giải quyết, cụ thể là đối với các yêu cầu: Xem xét, điều chỉnh hệ số điều chỉnh giá đất cho phù hợp, không thực hiện việc khấu trừ nghĩa vụ tài chính, xem xét, phê duyệt các khoản hỗ trợ khác và áp dụng chế độ tái định cư phù hợp. Người dân tại phường Kim Mã bức xúc cho rằng, việc UBND phường Kim Mã giải quyết khiếu nại như trên là chưa thỏa đáng, chưa đảm bảo quyền lợi cho người dân.

Về việc giải quyết khiếu nại của UBND quận Ba Đình liên quan đến khúc mắc của người dân về hệ số điều chỉnh giá đất và việc khấu trừ nghĩa vụ tài chính khi Nhà nước thu hồi đất, PV Dân Trí đã có cuộc gặp và trao đổi với Luật sư Mai Bích Ngân - Công ty Luật TNHH Đông Hà Nội dưới góc nhìn pháp lý.

Luật sư Mai Bích Ngân nhận định: Việc các hộ dân tại phường Kim Mã khiếu nại các Quyết định thu hồi đất, Quyết dịnh phê duyệt phương án bồi thường là có cơ sở pháp lý, bởi lẽ:

“Thứ nhất, về vấn đề hệ số điều chỉnh giá đất được áp dụng đối với Dự án xây dựng đường Liễu Giai - Núi Trúc là chưa phù hợp.

Căn cứ khoản 3 Điều 18 Nghị định 44/2014/NĐ-CP, sửa đổi bổ sung tại Nghị định 01/2017/NĐ-CP quy định: “Đối với trường hợp quy định tại điểm b khoản 2 Điều 18 Nghị định này thì Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quyết định hệ số điều chỉnh giá đất đối với từng loại đất theo dự án hoặc theo khu vực để xác định giá đất tính tiền bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất”.

Căn cứ Điều 10 Thông tư 33/2017/TT-BTNMT về hướng dẫn Nghị định 01/2017/NĐ-CP sửa đổi nghị định hướng dẫn Luật đất đai 2013 quy định về phương pháp hệ số điều chỉnh giá đất, theo đó: “Hệ số điều chỉnh giá đất được xác định căn cứ vào giá đất phổ biến trên thị trường, điều kiện kinh tế - xã hội cụ thể tại địa phương và giá đất trong bảng giá đất…”.

Theo quy định nêu trên thì giá đất cụ thể sẽ được xác định dựa theo mục đích sử dụng đất, thời hạn sử dụng đất và phải dựa trên kết quả tổng hợp, phân tích thông tin về thửa đất, giá đất thị trường và hệ số điều chỉnh được xác định căn cứ vào 03 yếu tố: (1) giá đất phổ biến trên thị trường; (2) điều kiện kinh tế xã hội tại địa phương; (3) giá đất trong bảng giá đất.

Tuy nhiên, trong vụ việc thu hồi đất của các hộ dân phường Kim Mã, UBND quận Ba Đình lại áp dụng hệ số điều chỉnh làm căn cứ tính tiền bồi thường, hỗ trợ chưa phù hợp đã gây ảnh hưởng đến quyền lợi của người dân, cụ thể:

Theo thông tin mà các hộ dân tại phường Kim Mã cung cấp thì giá đất trên thị trường tại khu vực phường Kim Mã rất cao, giao động từ 100.000.000 đồng/m² đến 200.000.000 đồng/m², trong khi đó giá đất bồi thường theo Quyết định phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư của UBND quận Ba Đình đối với các hộ gia đình chỉ dao động từ 47.000.000 đồng/m² – 60.000.000 đồng/m². Như vậy, giá đất mà người dân được nhận sau khi bị thu hồi đất thấp hơn giá chuyển nhượng trên thị trường từ 2 - 3 lần.

Trong khi hệ số điều chỉnh giá đất làm căn cứ để Nhà nước thu tiền sử dụng đất tại quận Ba Đình năm 2018 là 2,3 (Quyết định số 543/QĐ-UBND ngày 29/01/2018) thì UBND quận Ba Đình lại áp dụng hệ số điều chỉnh giá đất để tính tiền bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất được phê duyệt từ năm 2016 là 1,69. Nghịch lý hơn là khi từ năm 2013, UBND quận Ba Đình đã áp dụng hệ số điều chỉnh giá đất để tính tiền bồi thường cho người dân là 2,0 nhưng sau nhiều năm thì hệ số điều chỉnh giá đất này lại bị giảm xuống trong khi giá đất trong bảng giá đất và giá đất chuyển nhượng trên thị trường ngày càng cao lên.

Điều kiện kinh tế, xã hội tại khu vực phường Kim Mã ngày càng phát triển và đổi thay theo chiều hướng tích cực kéo theo các nhu cầu về nhà ở dẫn đến giá chuyển nhượng quyền sử dụng đất tại khu vực này cao hơn rất nhiều so với các khu vực khác trên cùng địa bàn quận Ba Đình.

Nhận thấy những điểm bất hợp lý của hệ số điều chỉnh giá đất mà UBND thành phố Hà Nội đã ban hành và quận Ba Đình đang áp dụng đối với dự án này, UBND quận Ba Đình cũng đã gửi Công văn đến UBND thành phố Hà Nội đề nghị xác định lại giá đất làm căn cứ bồi thường, hỗ trợ thực hiện dự án xây dựng Dự án xây dựng đường Liễu Giai – Núi Trúc (Công văn số 2280/UBND-BDA ngày 16/10/2018). Tại công văn này, UBND quận Ba Đình đã cho rằng “tại thời điểm phê duyệt phương án (năm 2018) giá đất trong khu vực đã có nhiều biến động, thay đổi” vì vậy, để đảm bảo công bằng cho những người dân có đất bị thu hồi, UBND quận Ba Đình đã có những kiến nghị về hệ số điều chỉnh giá đất làm căn cứ tính tiền bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất và đề nghị UBND thành phố Hà Nội cho phép điều chỉnh hệ số điều chỉnh giá đất với hệ số K khoảng 2,2.

Căn cứ các quy định pháp luật hiện hành và căn cứ tình hình thực tế cho thấy việc các hộ dân tại phường Kim Mã khiếu nại về việc áp dụng hệ số điều chỉnh giá đất khi bồi thường cho người dân trong các đơn khiếu nại là điều hợp lý và chính đáng.

Thứ hai, về vấn đề khấu trừ nghĩa vụ tài chính khi Nhà nước thu hồi đất: Theo như thông tin các hộ dân cung cấp thì nguồn gốc đất bị thu hồi của một số hộ là do Viện khoa học Việt Nam phân phối/thanh lý nhà ở cấp IV cho các cán bộ công tác trong Viện khoa học Việt Nam từ những năm 1970, diện tích được phân phối/ thanh lý khoảng 5m² đến 9m² tùy từng hộ, với mục đích để làm nhà ở và sinh hoạt gia đình.

Đến ngày 30/6/1989, Viện khoa học Việt Nam đã ban hành Văn bản số 1127/VKH-VP về việc giao quyền tự sử dụng nhà ở cho các hộ trong các khu tập thể do Viện KHVN xây dựng. Do có chủ trương chính sách này của Nhà nước nên các hộ dân được Viện Khoa học Nhà nước phân phối đất đã chủ động tự sửa chữa, cải tạo, cơi nới diện tích đang sử dụng để có chỗ ở, sinh hoạt như hiện nay.

Ngoài ra, nguồn gốc đất bị thu hồi của một số hộ dân khác là được UBND quận Ba Đình cho phép xây dựng hoặc nhận chuyển nhượng của người khác có nguồn gốc nằm ngoài khu đất của Viện khoa học Việt Nam từ trước ngày 15/10/1993. Đồng thời, hàng năm các hộ đều thực hiện thực hiện đầy đủ nghĩa vụ đóng thuế nhà, đất ở với Nhà nước theo quy định.

Căn cứ khoản 3 Điều 18 Quyết định 17/2018/QĐ-UBND, điểm d, đ, g khoản 1 Điều 100 Luật đất đai 2013, Khoản 5, khoản 7 Điều 18 Nghị định 43/2014/NĐ-CP xét thấy các hộ gia đình tại phường Kim Mã đều thuộc trường hợp được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất mà không phải nộp tiền sử dụng đất, đồng nghĩa với việc không có nghĩa vụ phải thực hiện nộp tiền sử dụng đất cho cơ quan Nhà nước khi bị thu hồi.

Khi nhận thấy quyền và lợi ích hợp pháp của mình chưa được đảm bảo, công dân có thể tiếp tục thực hiện quyền khiếu nại lần 2 đến Chủ tịch UBND TP Hà Nội hoặc khởi kiện đến Tòa án bằng một vụ án hành chính để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình (Khoản 1 Điều 7 Luật khiếu nại năm 2011)”.

Hơn một thập kỷ trôi qua kể từ khi Dự án xây dựng đường Liễu Giai – Núi Trúc bắt đầu được triển khai, thực hiện, các hộ gia đình tại phường Kim Mã vẫn luôn ủng hộ chủ trương của Nhà nước. Khi được biết UBND quận Ba Đình cũng đã có những phản ánh đến UBND thành phố Hà Nội về việc điều chỉnh hệ số điều chỉnh giá đất để tính tiền bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất đối với dự án xây dựng đường Liễu Giai – Núi Trúc, người dân tại phường Kim Mã cũng đã vô cùng phấn khởi chờ đợi. Tuy nhiên, khi nhận được Quyết định giải quyết khiếu nại lần đầu của UBND quận Ba Đình thì quyền lợi của họ vẫn chưa được đảm bảo đã khiến họ hết sức hoang mang, lo lắng.

Hiện nay, các hộ gia đang tiến hành thủ tục khiếu nại lần 2 gửi đến Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội với mong muốn quyền lợi của mình được xem xét thỏa đáng.

Dân trí sẽ tiếp tục thông tin sự việc đến bạn đọc.

Anh Thế