Cư dân cụm chung cư 229 Phố Vọng kêu cứu: Sống trong sợ hãi!

Trở lại với vụ việc tại cụm nhà chung cư 229 Phố Vọng, như Báo điện tử Dân Trí đã đưa tin, ngày 12/4/2017 Sở Xây dựng đã chủ trì phối hợp với UBND quận Hai Bà Trưng, UBND phường Đồng Tâm, chủ đầu tư và Ban quản trị cụm nhà chung cư 229 Phố Vọng tổ chức cuộc họp về các vấn đề: bàn giao hồ sơ, xác định diện tích sở hữu riêng, sở hữu chung và một số vấn đề liên quan đến quá trình quản lý, vận hành cụm nhà chung cư 229 Phố Vọng, phường Đồng Tâm, quận Hai Bà Trưng, TP Hà Nội, theo đó Sở Xây dựng đã yêu cầu Công ty cổ phần Đầu tư xây lắp và phát triển nhà (Công ty Đầu tư xây lắp) và Công ty TNHH MTV Đầu tư thương mại và du lịch Sao Mai (Công ty Sao Mai) nghiêm túc thực hiện và hoàn thành các yêu cầu của Sở Xây dựng trước ngày 01/5/2017.

Tuy nhiên, theo thông tin các cư dân cung cấp thì đến nay đã quá thời hạn Sở xây dựng yêu cầu nhưng hai đơn vị này vẫn chưa có động thái gì trong việc thực hiện các yêu cầu của Sở Xây dựng. Hành vi này của Công ty Đầu tư xây lắp và Công ty Sao Mai khiến các cư dân vô cùng bức xúc, đặc biệt là khi hệ thống PCCC của cụm nhà chung cư vẫn tiếp tục không được hoàn thiện theo như thiết kế và ngày càng xuống cấp trầm trọng, đe dọa trực tiếp đến an nguy tính mạng, tài sản của các cư dân. Trong bối cảnh tình hình cháy nổ tại nhà chung cư trên địa bàn thành phố Hà Nội đang có xu hướng tăng và diễn biến ngày càng phức tạp thì vấn đề an toàn tính mạng, sức khỏe, tài sản của hàng nghìn con người sinh sống tại cụm nhà chung cư đang bị đe dọa từng ngày từng giờ.

Liên quan đến trách nhiệm đối với công tác phòng cháy chữa cháy và các sai phạm của Công ty Đầu tư xây lắp và Công ty Sao Mai trong công tác phòng cháy chữa cháy tại cụm nhà chung cư 229 Phố Vọng, chúng tôi đã có cuộc trao đổi với Luật sư Nhâm Mạnh Hà - Luật sư thuộc Công ty Luật TNHH Đông Hà Nội để làm rõ các khía cạnh pháp lý.

Luật sư Nhâm Mạnh Hà nhận định: Theo quy định của pháp luật thì việc tổ chức thi công cũng như nghiệm thu hệ thống phòng cháy chữa cháy và đưa vào sử dụng theo đúng thiết kế đã được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền thẩm duyệt là trách nhiệm của chủ đầu tư trong quá trình đầu tư, xây dựng công trình. Đối với vụ việc tại cụm nhà chung cư 229 Phố Vọng, căn cứ vào hồ sơ, tài liệu của vụ việc, kết luận của Phòng cảnh sát PC&CC số 1 cũng như thông tin cư dân cụm nhà chung cư cung cấp thì Công ty Đầu tư xây lắp đã không tiến hành xây dựng đủ lối thoát nạn của cụm nhà chung cư theo đúng thiết kế đã được thẩm duyệt; tự ý thay đổi công năng, thiết kế hệ thống PCCC và không tổ chức nghiệm thu đầy đủ các hạng mục của hệ thống phòng cháy và chữa cháy trong cụm nhà chung cư. Rõ ràng đây là hành vi có dấu hiệu vi phạm pháp luật, đe dọa trực tiếp an toàn tính mạng, tài sản của hàng nghìn người đang sinh sống tại cụm nhà bởi:

Thứ nhất, hành vi không tiến hành xây dựng đủ lối thoát nạn theo thiết kế đã được thẩm duyệt và hành vi thay đổi khu vực thang máy tại hai tòa nhà thành hệ thống đổ rác so với thiết kế được cơ quan phòng cháy chữa cháy thẩm duyệt thiết kế và nghiệm thu về phòng cháy chữa cháy của chủ đầu tư có dấu hiệu vi phạm pháp luật, đe dọa an toàn về tính mạng, tài sản của cư dân cụm nhà chung cư.

Theo quy định tại Điều 16 Luật Phòng cháy và chữa cháy năm 2001, điểm b khoản 2 Điều 17 Nghị định 35/2003/NĐ-CP của Chính phủ ngày 04/04/2003 hướng dẫn Luật phòng cháy và chữa cháy cho tới quy định tại điểm b khoản 1 Điều 16 Nghị định 79/2014/NĐ-CP của Chính phủ ngày 31/07/2014 quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật phòng cháy và chữa cháy thì chủ đầu tư có trách nhiệm: “Tổ chức thi công, kiểm tra, giám sát thi công theo đúng thiết kế về phòng cháy và chữa cháy đã được thẩm duyệt”. Như vậy, chủ đầu tư khi tiến hành xây dựng cụm nhà chung cư 229 Phố Vọng có trách nhiệm thực hiện thi công công trình theo đúng thiết kế đã thẩm duyệt, không có quyền tự ý thay đổi hạng mục so với thiết kế đã được thẩm duyệt và nghiệm thu về phòng cháy chữa cháy.

Tuy nhiên, căn cứ theo kết luận của Phòng cảnh sát PC&CC số 1 tại Biên bản kiểm tra an toàn phòng cháy chữa cháy ngày 06/03/2017 và Báo cáo số 167/BC-PC&CC1(Đ2) ngày 05/5/2017 về thực trạng công tác PCCC tại chung cư 229 Phố Vọng thì có thể thấy rõ chủ đầu tư đã chỉ xây dựng một lối thoát nạn là không đúng với nội dung Giấy chứng nhận thẩm duyệt về phòng cháy chữa cháy. Chính vì vậy, tại Báo cáo số 167/BC-PC&CC1(Đ2), Phòng cảnh sát PC&CC số 1 đã yêu cầu Công ty Đầu tư xây lắp và Công ty Sao Mai (đơn vị nhận bàn giao quản lý dự án từ năm 2012): “…Bổ sung lối thoát nạn thứ 2 tại tòa nhà theo Giấy chứng nhận thẩm duyệt về PCCC…”. Thêm vào đó, chủ đầu tư còn có hành vi thay đổi khu vực thang máy tại hai tòa nhà thành hệ thống đổ rác so với thiết kế được cơ quan phòng cháy chữa cháy thẩm duyệt thiết kế và nghiệm thu về phòng cháy chữa cháy. Cụ thể, tại Báo cáo số 167/BC-PC&CC1(Đ2) của Phòng cảnh sát PC&CC số 1 đã khẳng định rõ: “khu vực thang máy tại 02 tòa nhà đã cải tạo thành hệ thống đổ rác, thay đổi so với thiết kế đã được cơ quan Cảnh sát PCCC thẩm duyệt thiết kế và nghiệm thu về PCCC”.

Các hành vi này của chủ đầu tư đã vi phạm xuyên suốt các quy định của pháp luật từ Điều 16 Luật Phòng cháy và chữa cháy năm 2001 và điểm b khoản 2 Điều 17 Nghị định 35/2003/NĐ-CP cho tới quy định tại điểm b khoản 1 Điều 16 Nghị định 79/2014/NĐ-CP, đe dọa trực tiếp đến sự an toàn về tính mạng, tài sản của toàn thể cư dân đang sinh sống trong cụm nhà chung cư 229 Phố Vọng khi xảy ra sự cố cháy nổ.

Các hành vi nêu trên của Công ty Đầu tư xây lắp và Công ty Sao Mai có thể bị xử phạt vi phạm hành chính với tổng mức phạt lên tới 30.000.000 đồng theo quy định tại khoản 4 Điều 36 Nghị định 167/2013/NĐ-CP ngày 12/11/2013 quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực an ninh, trật tự, an toàn xã hội, phòng cháy và chữa cháy, phòng chống bạo lực gia đình:

“Phạt tiền từ 8.000.000 đồng đến 15.000.000 đồng đối với một trong những hành vi sau đây:

a) Thi công, lắp đặt không đúng theo thiết kế về phòng cháy và chữa cháy đã được cơ quan có thẩm quyền thẩm duyệt;

b) Không trình hồ sơ để thẩm duyệt lại khi cải tạo, mở rộng, thay đổi tính chất sử dụng nhà, công trình trong quá trình thi công, sử dụng theo quy định.”

Tuy nhiên, theo tôi trong trường hợp này, việc xử phạt không phải là vấn đề quan trọng nhất, mà vấn đề cấp thiết ở đây là Công ty Đầu tư xây lắp và Công ty Sao Mai phải có trách nhiệm phải bổ sung lối thoát nạn thứ 2 tại tòa nhà, hoàn thiện và sử dụng phần thang máy của tòa nhà theo đúng thiết kế đã được cơ quan phòng cháy chữa cháy thẩm duyệt. Nếu có sự thay đổi về thiết kế và thiết bị phòng cháy và chữa cháy thì Công ty Đầu tư xây lắp và Công ty Sao Mai phải giải trình hoặc thiết kế bổ sung và phải được thẩm duyệt lại theo quy định tại điểm b khoản 1 Điều 16 Nghị định 79/2014/NĐ-CP.

Thứ hai, hành vi không tổ chức nghiệm thu đầy đủ các hạng mục của hệ thống phòng cháy chữa cháy cụm nhà chung cư của Công ty Đầu tư xây lắp là hành vi trái quy định pháp luật.

Căn cứ theo quy định tại khoản 1 Điều 18 Nghị định 35/2003/NĐ-CP, điểm d khoản 2 Mục VI Thông tư 04/2004/TT-BCA ngày 31/3/2004 của Bộ Công an hướng dẫn thi hành Nghị định 35/2003/NĐ-CP cho tới quy định tại khoản 1 Điều 17 Nghị định 79/2014/NĐ-CP thì chủ đầu tư có trách nhiệm tổ chức nghiệm thu hệ thống phòng cháy chữa cháy trước khi bàn giao đưa vào sử dụng. Hoạt động nghiệm thu về phòng cháy và chữa cháy bao gồm nghiệm thu từng phần, từng giai đoạn, từng hạng mục, nghiệm thu tổng thể hệ thống phòng cháy chữa cháy theo hồ sơ thiết kế đã được thẩm duyệt.

Tuy nhiên, căn cứ theo các quy định pháp luật cũng như hồ sơ vụ việc và thông tin cư dân cụm nhà chung cư 229 Phố Vọng phản ánh, Công ty Đầu tư xây lắp đã có hành vi không tổ chức nghiệm thu tổng thể các hạng mục, hệ thống phòng cháy chữa cháy của cụm nhà chung cư. Đến thời điểm hiện tại, Công ty Đầu tư xây lắp chỉ mới tổ chức nghiệm thu hệ thống phòng cháy và chữa cháy của tòa nhà A1, tòa nhà A2 mà chưa tiến hành nghiệm thu tổng thể hệ thống phòng cháy chữa cháy của cụm nhà chung cư. Trong biên bản nghiệm thu hạng mục hệ thống phòng cháy chữa cháy của tòa nhà A1, A2 cũng chỉ nghiệm thu liên quan đến hệ thống thiết bị báo cháy, hệ thống thiết bị chữa cháy vách tường, hệ thống đèn chiếu sáng… mà chưa có nội dung nghiệm thu liên quan đến hệ thống lối thoát nạn của hai tòa nhà theo đúng Giấy chứng nhận thẩm duyệt về phòng cháy chữa cháy. Trên thực tế, như đã phân tích ở trên, do chủ đầu tư cụm nhà chung cư 229 Phố Vọng có sai phạm trong việc không tiến hành xây dựng lối thoát nạn thứ hai theo đúng thiết kế đã được phê duyệt nên không thể tổ chức nghiệm thu hạng mục lối thoát nạn trong hệ thống phòng cháy chữa phòng của cụm nhà chung cư. Cũng chính vì lý do này mà tại Báo cáo số 167/BC-PC&CC1(Đ2), Phòng cảnh sát PC&CC số 1 đã yêu cầu Công ty Đầu tư xây lắp và phát triển nhà và Công ty Sao Mai phải: “… bổ sung lối thoát nạn thứ 2 tại tòa nhà theo đúng Giấy chứng nhận thẩm duyệt về PCCC”.

Có thể thấy, hành vi không xây dựng đủ lối thoát nạn, tự ý thay đổi công năng của hạng mục trong hệ thống phòng cháy và chữa cháy so với thiết kế đã được cơ quan Nhà nước có thẩm quyền phê duyệt cũng như không tiến hành nghiệm thu hạng mục lối thoát nạn và nghiệm thu tổng thể hệ thống phòng cháy, chữa cháy của cụm nhà chung cư thuộc trách nhiệm của Công ty Đầu tư Xây lắp và Công ty Sao Mai, đây là hành vi vi phạm xuyên suốt các quy định pháp luật từ khoản 1 Điều 18 Nghị định 35/2003/NĐ-CP, điểm d khoản 2 Mục VI Thông tư 04/2004/TT-BCA cho tới Điều 17 Nghị định 79/2014/NĐ-CP, xâm phạm quyền lợi hợp pháp của các cư dân, đe dọa trực tiếp đến an toàn tính mạng, tài sản của các cư dân cụm nhà chung cư.

Bên cạnh các sai phạm nêu trên, chủ đầu tư còn có hàng loạt hành vi vi phạm pháp luật trong lĩnh vực PCCC như: Lối thang bộ thoát nạn từ các tầng trên còn thông trực tiếp với tầng hầm; hệ thống thông gió, hút khói tại khu vực phòng máy biến áp chưa được đảm bảo; chưa niêm yết sơ đồ chỉ dẫn thoát nạn tại từng tầng; hệ thống báo cháy tự động chưa được kết nối liên động với các thiết bị ngoại vi, chưa trang bị hệ thống chữa cháy tự động Spinkler theo tiêu chuẩn Việt (Các sai phạm này đã được khẳng định rõ tại điểm 1 mục III Báo cáo số 167/BC-PC&CC1(Đ2))

Hành vi coi thường quy định pháp luật, bất chấp an nguy tính mạng, tài sản của hàng nghìn người đang sinh sống tại cụm nhà chung cư 229 Phố Vọng của Công ty Đầu tư xây lắp và Công ty Sao Mai cần được các cơ quan Nhà nước có thẩm quyền kiên quyết vào cuộc vào xử lý nghiêm minh theo quy định của pháp luật để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của các cư dân cụm nhà chung cư 229 Phố Vọng, phường Đồng Tâm, quận Hai Bà Trưng, TP Hà Nội.

Dân trí sẽ tiếp tục thông tin sự việc đến bạn đọc!

Anh Thế