Cha mẹ đẻ có được đòi lại con từ cha mẹ nuôi?

Luật sư Quách Thành Lực, Giám đốc Công ty luật Pháp trị, Đoàn luật sư TP Hà Nội cho biết nuôi con nuôi là việc một người đã trưởng thành nhận một hay nhiều trẻ em không do mình trực tiếp sinh ra làm con. Việc nhận nuôi con nuôi làm phát sinh quan hệ cha, mẹ - con giữa người nhận con nuôi và người được nhận làm con nuôi, tức là kể từ thời điểm nhận con nuôi, người nhận con nuôi có tư cách là cha, mẹ của trẻ em được nhận làm con nuôi.

Theo khoản 1 Điều 3 Luật nuôi con nuôi 2010, nuôi con nuôi được định nghĩa như sau: Nuôi con nuôi là việc xác lập quan hệ cha, mẹ và con giữa người nhận con nuôi và người được nhận làm con nuôi.

Việc nuôi con nuôi nhằm xác lập quan hệ cha, mẹ và con lâu dài, bền vững, vì lợi ích tốt nhất của người được nhận làm con nuôi, bảo đảm cho con nuôi được nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục trong môi trường gia đình.

Cha mẹ đẻ có được đòi lại con sau khi đã làm thủ tục nhận nuôi không?

Trên thực thế, không hiếm gặp trường hợp trẻ em sau khi được nhận làm con nuôi thì cha mẹ ruột muốn đòi lại quyền nuôi dưỡng về mình. Quy định của pháp luật về việc nuôi con nuôi trong trường hợp này cụ thể như sau:

Các trường hợp được đòi lại con nuôi

Để xác định được sau khi cho nhận con nuôi thì cha mẹ đẻ có được nhận lại con hay không thì sẽ căn cứ theo quy định về hệ quả của việc nhận nuôi con nuôi tại Điều 24 Luật Nuôi con nuôi năm 2010 cụ thể:

Sau khi các bên giao nhận con nuôi, giữa cha mẹ nuôi và con nuôi sẽ có tất cả các quyền, nghĩa vụ của cha mẹ và con với nhau; giữa con nuôi và các thành viên khác của gia đình cha mẹ nuôi cũng sẽ có đầy đủ các quyền, nghĩa vụ với nhau theo các quy định của pháp luật về hôn nhân và gia đình, dân sự và các quy định khác của pháp luật có liên quan.

Kể từ ngày tiến hành tổ chức việc giao nhận con nuôi thì cha mẹ đẻ sẽ không còn có các quyền, nghĩa vụ về nuôi dưỡng, chăm sóc, cấp dưỡng, bồi thường thiệt hại, đại diện theo pháp luật, quản lý hay định đoạt về tài sản riêng đối với con mà mình đã cho nhận làm con nuôi; trừ khi giữa cha mẹ đẻ và cha mẹ nuôi của con nuôi có thỏa thuận khác.

Như vậy nếu đã cho nhận con nuôi thì các quyền và nghĩa vụ của cha, mẹ đẻ đối với con đẻ của mình sẽ chấm dứt kể từ ngày giao nhận con nếu các bên không có thỏa thuận nào khác. Trường hợp đang trong quá trình nhận con nuôi thì cha mẹ đẻ không thể nhận lại con nếu không thỏa thuận được với cha mẹ nuôi của con và không làm thủ tục chấm dứt đăng ký nuôi con nuôi.

Trường hợp chấm dứt việc nuôi con nuôi

Bên cạnh đó, Điều 25 Luật Nuôi con nuôi 2010 quy định về các trường hợp chấm dứt việc nuôi con nuôi có thể bị chấm dứt cụ thể:

Con nuôi đã thành niên và cha mẹ nuôi tự nguyện chấm dứt việc nuôi con nuôi; Con nuôi bị kết án về một trong các tội cố ý xâm phạm tính mạng, sức khỏe, nhân phẩm, danh dự của cha mẹ nuôi; ngược đãi, hành hạ cha mẹ nuôi hoặc con nuôi có hành vi phá tán tài sản của cha mẹ nuôi; Cha mẹ nuôi bị kết án về một trong các tội cố ý xâm phạm tính mạng, sức khỏe, nhân phẩm, danh dự của con nuôi; ngược đãi, hành hạ con nuôi;

Do đó, nếu người nhận con nuôi, người được nhận làm con nuôi không vi phạm một trong các trường hợp nêu trên thì việc nhận nuôi con nuôi sẽ không bị chấm dứt sau khi hoàn thành thủ tục nhận nuôi, kể cả có sự kiện đòi lại con từ cha mẹ đẻ của người được nhận nuôi.