Bí ẩn phía sau phi vụ 2 “đại lão mộc” bị bức tử giữa đại ngàn Tây Nguyên

Bản báo cáo bất thường

Theo báo cáo số 32 của Công ty TNHH MTV Lâm nghiệp Krông Pa (Công ty lâm nghiệp Krông Pa) về việc chủ trương cho tận thu 02 cây gỗ bị ngã tự nhiên và bị cháy trên lâm phần quản lý. Cụ thể, theo báo cáo ngày 9/8/2019 lực lượng chức năng phát hiện tại khoảng 3, Tiểu khu 94 có 2 gốc hương quý bị ngã đổ tự nhiên do mưa bão. Hai gốc hương có chiều dài khoảng 11m với đường kính mặt gốc gần 1m. Tổng khối lượng 2 cây gỗ quý là hơn 16 khối. Ngay sau đó, Công ty Krông Pa đã xin phép được tận thu 2 cây hương này.

Nghi ngờ có sự bất thường, UBND tỉnh Gia Lai đã có văn bản đề nghị cơ quan chức năng kiểm tra. Kết quả ban đầu không giống như chủ rừng báo cáo. Theo báo cáo 1992 của UBND tỉnh Gia Lai thông tin, dựa trên báo cáo của công ty, Sở NN và PTNN Gia Lai đã tiến hành kiểm tra vào đầu tháng 9 và công bố nguyên nhân khiến 2 cây gỗ hương chết là có tác động của con người. Đây là hành vi khai thác rừng trái phép có dấu hiệu phạm tội. Chính vì vậy, giao cho cơ quan chức năng tiến hành điều tra, xác minh theo quy định pháp luật.

Nhằm làm rõ hình thức “bức tử” hai cây hương quý trên địa bàn xã Krong, huyện Kbang, phóng viên nhờ công ty dẫn đến hiện trường 2 cây gỗ hương bị ngã đổ. Tuy nhiên, ông Võ Ngộ (Giám đốc Công ty) né tránh nói: “Anh em mới đi hiện trường về, không có ai dẫn mấy anh đi nữa đâu! Xa lắm, đi không nổi đâu”. Nhiều lần đề nghị, ông Ngộ cũng đều tìm cách lẩn tránh.  

Với sự giúp đỡ của Hạt kiểm lâm huyện Kbang, chúng tôi đi xe máy men theo con đường đi làm rẫy của người dân. Hơn 1h, “vượt núi, lội suối” đoàn đã đến được hiện trường nơi hai cây hương bị “bức tử”. 

Trước mắt chúng tôi là khung cảnh hoang tàn, gốc, cành, lá của cây hương nằm ngỗn ngang, một số bị đốt cháy. Lân cận là những cây rừng khác bị ngã trong quá trình cây hương bị triệt phá hạ. Giữa triền dốc, một cây hương với đường kính gốc khoảng 1m, dài khoảng 20m đã đổ nằm trên nền đất rừng, một số cành, nhánh đã bị cưa, đẽo và đã bị đưa đi.

Một phần gốc cây đã bị đốt cháy thành than. Bằng mắt thường có thể thấy trên một phần gốc cây hương đã bị cắt bằng vết cưa máy. Phần còn lại nhìn qua như cây Hương ngã đổ tự nhiên. Trên gốc cây vẫn còn để lại những vết khoan sâu vào thân cây, một số bị bịt bằng dăm gỗ. Đây cũng là thủ đoạn thường thấy của các đối tượng lấn chiếm, khai thác rừng trái phép: khoan lỗ, đổ thuốc diệt cỏ để cây chết rồi tìm cách đưa gỗ ra khỏi rừng.

Cách đó khoảng 100m, phía triền dốc cao hơn, 1 cây hương cổ thụ khác với với đường kính gốc khoảng 1m cũng bị “sát hại” bằng cách tương tự. Tuy nhiên, gốc cây này có đến hơn chục lỗ khoan sâu vào gốc và bị đổ thuốc để “bức tử”. Một phần thân gốc của cây hương này bị xẻ thành hộp với quy cách ước khoảng 0,4x4m và mang đi khỏi hiện trường. Phần gốc bị bật trơ cả rễ nhưng vẫn có vết cắt bằng máy cưa để lại tại phần gốc với đường kính khoảng 25cm.

Điều đó cho thấy, chỉ cần nhìn bằng mắt thường đều có thể nhận thấy 2 cây hương trăm tuổi này đã bị bức tử đến chết rồi cưa hạ ngã đổ bởi bàn tay con người.

Rừng hương quý “kêu cứu”

Nghi vấn, 2 cây gỗ hương này đều bị “bức tử”, tại hiện trường có vết khoan gỗ, cưa xẻ nhưng đơn vị chủ rừng là Công ty Lâm nghiệp Krông Pa không hề báo cáo thông tin này trong văn bản.

Theo văn bản của Công ty, đây là 2 cây hương bị “chết tự nhiên”. Việc vô tình hoặc cố ý che giấu cho hành vi vi phạm pháp luật của các đối tượng bức tử 2 cây hương cổ thụ này đã khiến lãnh đạo có những cái nhìn sai về sự việc xảy ra.

Chỉ đến khi có sự kiểm tra của đoàn liên ngành tỉnh, sự việc bất thường mới được báo cáo lên UBND tỉnh và Sở Nông nghiệp và PTNT khi có dấu hiệu tội phạm trong việc 2 cây gỗ hương cổ thụ bị ngã đổ. 

Ông Võ Ngộ (Giám đốc Công ty TNHH MTV Lâm nghiệp Krong Pa) cho rằng giáng hương có giá trị cao nên lâm tặc thường xuyên rình rập. Khi công ty phát hiện hai cây bị đổ, đốt cháy đã báo UBND huyện và hạt kiểm lâm.

Đến năm 2016, chỉ còn 300 cây gỗ hương còn lại nằm rải rác trên 7 tiểu khu với diện tích khoảng 8.000 ha rừng do Công ty TNHH MTV Lâm nghiệp Krông Pa quản lý. Từ đó tới nay, những cây gỗ hương này liên tục bị lâm tặc "nhòm ngó" và xâm hại.

Sau khi có sự chỉ đạo của UBND tỉnh Gia Lai, UBND huyện Kbang đã chỉ đạo Công an huyện, hạt kiểm lâm huyện phối hợp với các ngành chức năng, đơn vị chủ rừng điều tra, củng cố hồ sơ để xử lý nghiêm việc 2 cây gỗ hương cổ thụ chết "bí ẩn" theo quy định.

Phạm Hoàng