Bài 44: "Cục thi hành án TP Hà Nội tiếp nối hàng loạt sai phạm vụ 194 phố Huế"

Sau khi Cơ quan điều tra VKSND Tối cao ra quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can Trịnh Ngọc Chung thuộc Chi cục thi hành án (THA) dân sự quận Hai Bà Trưng về tội “Ra Quyết định trái pháp luật” theo quy định tại Điều 296 Bộ luật Hình sự đối với vụ cưỡng chế THA trái pháp luật xảy ra tại nhà 194 Phố Huế, Cục THA TP Hà Nội đã tiếp tục ban hành 2 văn bản: Thông báo Thi hành án dân sự số 424/TB-CTHA và Thông báo số 433/TB-CTHA để tiếp tục hoàn tất thủ tục THA đối với nhà 194 Phố Huế, thực hiện đến việc xử lý số tiền đã chót bán đấu giá trái pháp luật.

Theo thông báo thi hành án dân sự số 424/TB-CTHA ban hành ngày 5/2/2003, Cục Thi hành án TP Hà Nội đã căn cứ trên nhiều quyết định, trong đó có Luật Hôn nhân và gia đình năm 2000 để thông báo đến những người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan đến tài sản nhà đất 194 phố Huế với nội dung: Chi cục THA dân sự quận Hai Bà Trưng đã chuyển số tiền hơn 23,8 tỷ đồng về Cục THA dân sự TP Hà Nội để giải quyết theo thẩm quyền. Số tiền trên là khoản tiền bán nhà 194 phố Huế còn lại sau khi đối trừ các khoản tiền đảm bảo của Công ty TNHH Bắc Sơn và ông Hoàng Đình Mậu phải thi hành án.

Thông báo cho biết: Cục THA dân sự TP Hà Nội sẽ giải quyết số tiền hơn 23,8 tỷ theo luật hôn nhân và gia đình vì đây là tài sản chung của gia đình ông Hoàng Đình Mậu và bà Nguyễn Thị Thu Hồng. Do ông Hoàng Đình Mậu đã chết, Cục THA TP Hà Nội sẽ giải quyết phần tiền sở hữu của ông Hoàng Đình Mậu theo pháp luật thừa kế.

Cục THA dân sự TP Hà Nội thông báo và đề nghị những người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan liên hệ Cục THA dân sự TP Hà Nội để được giải quyết.

Sau khi liên tiếp nhận được 02 Thông báo Thi hành án nói trên (Thông báo số 424/TB-CTHA và Thông báo số 433/TB-CTHA) của Cục THA dân sự TP Hà Nội, những người thừa kế của ông Hoàng Đình Mậu đã liên tiếp gửi đơn khiếu nại đến Cục THA dân sự TP Hà Nội về các nội dung trái pháp luật liên quan của 02 Thông báo trên.

Những nội dung khiếu nại đề nghị Cục THA dân sự TP Hà Nội làm rõ: Sai phạm khi tiến hành giải quyết số tiền bán đấu giá nhà đất 194 Phố Huế; Xác định sai quyền sở hữu nhà đất 194 Phố Huế cũng như xác định sai diện, hàng thừa kế; Thực hiện không đúng thẩm quyền, nhiệm vụ của mình trong việc tự ý chia thừa kế cho các đương sự; Tự ý phân chia di sản của người phải thi hành án một cách không có căn cứ pháp luật.

Theo phản ánh của những người thừa kế của ông Hoàng Đình Mậu, đã qua 05 lần gửi đơn khiếu nại cũng như rất nhiều lần trực tiếp lên làm việc tại Cục THA dân sự TP Hà Nội, gia đình 194 Phố Huế vẫn chưa nhận được bất kỳ hồi âm nào từ phía Cục THA dân sự TP Hà Nội.

Về 2 bản thông báo của Cục THA dân sự TP Hà Nội, luật sư Phan Thị Lam Hồng - Phó trưởng văn phòng luật sư Interla (Đoàn luật sư TP Hà Nội) đã đưa ra những phân tích và quan điểm dưới sự tham chiếu các quy định của pháp luật.

Luật sư Phan Thị Lam Hồng phân tích: Những hành vi vi phạm pháp luật trong vụ 194 phố Huế chưa dừng lại khi Cục THA dân sự TP Hà Nội lại tiếp tục có những sai phạm nghiêm trọng, kéo dài những thiệt hại cho quyền - lợi ích hợp pháp của những người liên quan, cụ thể như sau:

Thứ nhất, Cục THA dân sự TP Hà Nội đã cố ý làm trái: tiếp tục hoàn tất thủ tục THA khi đã có kết luận của cơ quan điều tra về hành vi cưỡng chế THA trái pháp luật của bị can Trịnh Ngọc Chung.

Mặc dù Cơ quan điều tra VKSND Tối cao đã khởi tố Trịnh Ngọc Chung về tội “Ra quyết định trái pháp luật” đối với toàn bộ hành vi kê biên, bán đấu giá và cưỡng chế THA trái pháp luật nhà 194 Phố Huế, thế nhưng Cục THA dân sự TP Hà Nội dường như không cần để ý đến điều này, khi ngày 05/02/2013 đã hành một văn bản khá kỳ lạ: Thông báo Thi hành án dân sự số 424/TB-CTHA để tiếp tục hoàn tất thủ tục THA đối với nhà 194 Phố Huế, cố tình thực hiện đến cùng hành vi xử lý số tiền đã chót bán đấu trái pháp luật.

Tuy nhiên, nhìn lại diễn biến của vụ án, chúng ta thấy có những vấn đề cần lưu ý sau:

- Hành vi cố ý cưỡng chế trái pháp luật của Trịnh Ngọc Chung - nguyên Trưởng Chi cục THA dân sự quận Hai Bà Trưng đối với nhà đất 194 Phố Huế đã bị Cơ quan điều tra VKSND Tối cao khởi tố về tội “Ra Quyết định trái pháp luật” theo quy định tại Điều 296 Bộ luật Hình sự, do vậy tất cả những hoạt động liên quan đến hành vi phạm tội của Trịnh Ngọc Chung cần phải bị dừng lại và xem xét dưới góc độ pháp lý.

Thông báo Thi hành án dân sự số 433/TB-CTHA của Cục THA dân sự TP Hà Nội.

- Quá trình kê biên và bán đấu giá tài sản nhà đất 194 Phố Huế đã vi phạm nghiêm trọng các quy định pháp luật, do tài sản không đủ điều kiện kê biên: chưa có Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất; đang phải chấp hành Quyết định phong tỏa tài sản số 02/TB-THA ngày 20/01/2000 của Đội THA quận Hai Bà Trưng, TP Hà Nội, đến nay vẫn chưa có quyết định giải tỏa; những người thừa kế đều chưa thực hiện thủ tục mở thừa kế tại cơ quan nhà nước có thẩm quyền; quá trình kê biên và bán đấu giá tài sản không thông báo cho tất cả các đồng thừa kế biết...

Do vậy, theo quy định của pháp luật, kết quả bán đấu giá tài sản trên đương nhiên không được công nhận và nhà số 194 Phố Huế phải được giao trả lại cho những người thừa kế của ông Hoàng Đình Mậu - nguyên giám đốc công ty Bắc Sơn.

- Ngày 15/11/2011, Cơ quan điều tra VKSND Tối cao đã có công văn số 437/VKSTC-C6(P3) nêu rõ: “Để phục vụ công tác điều tra vụ án, Cơ quan điều tra VKSND Tối cao đề nghị không cho dùng nhà 194 Phố Huế, phường Ngô Thì Nhậm, quận Hai Bà Trưng, TP Hà Nội đăng ký quyền sử dụng, cầm cố, thế chấp, bảo lãnh... dưới mọi hình thức cho đến khi có thông báo khác của Cơ quan điều tra VKSND tối cao”. Với công văn trên, việc chuyển dịch nhà đất 194 Phố Huế dưới bất kỳ hình thức nào cũng đều không được tiến hành.

Như vậy việc Cục THA dân sự TP Hà Nội cố tình xử lý nguồn tiền bán đấu giá nhà đất 194 Phố Huế là một sai phạm nghiêm trọng.

Thứ hai, Cục THA dân sự TP Hà Nội đã tự thêm quyền hạn và cố ý xác định sai các quan hệ sở hữu và thừa kế.

Tổng hợp lại tất cả các Luật cũng như văn bản dưới Luật, có thể thấy rõ không có bất cứ một văn bản pháp luật nào quy định Cơ quan THA có chức năng giải quyết, phân chia di thừa kế. Thế nhưng trong nội dung Thông báo số 424/TB-CTHA đã có ghi: “Cục THA dân sự TP Hà Nội sẽ giải quyết số tiền 23.857.968.126 đồng theo Luật Hôn nhân và gia đình vì đây là tài sản chung của vợ chồng ông Hoàng Đình Mậu và bà Nguyễn Thị Thu Hồng”.

Đây là một sự "sáng tạo" hoàn toàn bất ngờ của Cục THA dân sự TP Hà Nội, khi khẳng định nhà 194 Phố Huế là tài sản chung của ông Mậu, bà Hồng. Bởi trên thực tế, tài sản nhà 194 Phố Huế đã được ông Mậu tạo dựng từ năm 1995, trước khi kết hôn với bà Hồng vào ngày 05/9/1996. Điều này cũng đã được ghi nhận tại bản án số 72/2012/KDTM-PT ngày 16/5/2012 của TAND Tối cao.

Vậy theo quy định tại Điều 16 Luật Hôn nhân và gia đình năm 1986 thì đây là tài sản riêng của ông Hoàng Đình Mậu: “Đối với tài sản mà vợ hoặc chồng có trước khi kết hôn, tài sản được thừa kế riêng hoặc được cho riêng trong thời kỳ hôn nhân, thì người có tài sản đó có quyền nhập hoặc không nhập vào khối tài sản chung của vợ chồng”.

Vậy căn cứ vào đâu mà Cục THA dân sự TP Hà Nội lại ra một phán xét rằng đây là tài sản chung của ông Mậu, bà Hồng, để từ đó phân chia khối di sản này một cách trái pháp luật?

Và không hiểu với quyết định “Do ông Hoàng Đình Mậu đã chết, Cục THA dân sự TP Hà Nội sẽ giải quyết phần tiền sở hữu của ông Hoàng Đình Mậu theo pháp luật thừa kế”, Cục THA dân sự TP Hà Nội sẽ giải quyết như thế nào?

Chính những đồng thừa kế của ông Mậu còn chưa thống nhất được với nhau phương án chia di sản thừa kế, cũng như chưa hề khởi kiện yêu cầu Tòa án chia thừa kế, thì làm sao cơ quan THA lại tự cho mình quyền tự chia di sản thừa kế cho họ được? Trong trường hợp sau này có một bản án về chia di sản thừa kế của có hiệu lực pháp luật, thì số tiền mà Cục THA dân sự TP Hà Nội đã tự ý phân chia sẽ được thu hồi như thế nào để đảm bảo thi hành án? Và ai sẽ là người chịu trách nhiệm bồi thường nếu như hành vi tự ý chia thừa kế nói trên của Cục THA dân sự TP Hà Nội gây thiệt hại cho những người liên quan?

Thứ ba, căn cứ áp dụng của các Thông báo THA hoàn toàn sai phạm

Tại Thông báo số 424/TB-CTHA nói trên, Cục THA dân sự TP Hà Nội đã căn cứ vào Luật Hôn nhân và gia đình năm 2000 để xác định nhà đất 194 Phố Huế là tài sản chung của vợ chồng ông Mậu, bà Hồng, khiến cho ông Mậu đang là người sở hữu 100% bỗng trở thành người chỉ còn được sở hữu 50% khối tài sản này.

Tiếp đó, Cục THA dân sự đã tự tiến hành chia thừa kế cho các đồng thừa kế của ông Mậu. Tuy nhiên, theo quy định Luật Hôn nhân và gia đình thì thẩm quyền giải quyết việc phân chia tài sản của vợ chồng là thuộc về một cơ quan duy nhất: Tòa án, còn vấn đề thừa kế thì được quy định trong Bộ luật dân sự, chưa nói đến đến việc nếu cần giải quyết về vấn đề tài sản chung vợ chồng ông Mậu, bà Hồng thì trong trường hợp này cần phải áp dụng các quy định của Luật hôn nhânvà gia đình năm 1986 chứ không phải là Luật hôn nhân và gia đình năm 2000.

Xin cảm ơn luật sư!

Dân trí sẽ tiếp tục thông tin sự việc đến bạn đọc.

Anh Thế