Điều kiện để hưởng trợ cấp tuất 240 triệu đồng, nhận tiền một lần

Có được thay đổi chế độ tử tuất hay không?

Ông Công (SN 1955) đang hưởng chế độ hưu trí thì qua đời vào tháng 11/2023. Khi làm chế độ tử tuất, gia đình đăng ký nhận chế độ tuất hằng tháng, được xét duyệt cho người đủ điều kiện hưởng chế độ là mẹ của ông Công, năm nay đã 93 tuổi.

Theo chị Chuyên, con gái ông Công, lúc đến cơ quan bảo hiểm xã hội (BHXH) làm thủ tục nhận chế độ, gia đình chưa hiểu rõ quy định nên đã chọn nhận trợ cấp tuất hằng tháng. 

Chị Chuyên hỏi: "Bà tôi tuổi cao sức yếu, không sống được lâu dài nên đề nghị cho gia đình tôi hưởng chế độ tuất một lần được không?".

Theo BHXH Việt Nam, việc giải quyết hưởng chế độ tử tuất đối với thân nhân người lao động được thực hiện căn cứ theo quy định tại các văn bản quy phạm pháp luật về BHXH áp dụng tại thời điểm người lao động chết. 

Khi người lao động chết, thân nhân đủ điều kiện hưởng trợ cấp tuất hằng tháng và căn cứ theo hồ sơ do thân nhân lập có đề nghị hưởng trợ cấp tuất hằng tháng thì cơ quan BHXH giải quyết theo đúng quy định.

Ngoài ra, theo Điều 64 Luật BHXH, người đang hưởng trợ cấp BHXH hằng tháng bị tạm dừng hưởng trợ cấp khi thuộc 1 trong 3 trường hợp.

Thứ nhất, người đó xuất cảnh trái phép.

Thứ hai, người đó bị Tòa án tuyên bố là mất tích.

Thứ ba, có căn cứ xác định việc hưởng BHXH của người đó không đúng quy định của pháp luật.

Do đó, BHXH Việt Nam cho biết: "Theo pháp luật về chính sách BHXH hiện hành, không có quy định thôi hưởng trợ cấp tuất hằng tháng đối với người đã được giải quyết hưởng chế độ BHXH đúng quy định để giải quyết lại trợ cấp tuất một lần".

Chế độ tử tuất khi người đang hưởng lương hưu qua đời

Khi người đang hưởng lương hưu qua đời, ngoài trợ cấp mai táng (hiện là 18 triệu đồng) thì thân nhân người mất còn được nhận trợ cấp tuất. Trợ cấp tuất bao gồm 2 hình thức là trợ cấp tuất hằng tháng và trợ cấp tuất một lần, thân nhân chỉ được chọn 1 trong 2 hình thức trên.

Theo Điều 68 Luật BHXH 2014, mức trợ cấp tuất hằng tháng đối với mỗi thân nhân người đang hưởng lương hưu mà qua đời bằng 50% mức lương cơ sở; trường hợp thân nhân không có người trực tiếp nuôi dưỡng thì mức trợ cấp tuất hằng tháng bằng 70% mức lương cơ sở. Số thân nhân được hưởng trợ cấp tuất hằng tháng không quá 4 người.

Tuy nhiên, chỉ những thân nhân đủ điều kiện theo quy định tại Điều 67 Luật BHXH 2014 mới được nhận trợ cấp hằng tháng.

Trong trường hợp thân nhân của người về hưu qua đời không thuộc 4 trường hợp được nhận trợ cấp tuất hằng tháng thì sẽ được nhận trợ cấp tuất một lần.

Trường hợp trong các thân nhân có người thuộc diện hưởng trợ cấp tuất hằng tháng nhưng có nguyện vọng hưởng trợ cấp tuất một lần thì vẫn được phép (trừ trường hợp con dưới 6 tuổi, con hoặc vợ hoặc chồng mà bị suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên).

Mức hưởng trợ cấp tuất một lần được tính theo thời gian đã hưởng lương hưu của người đang hưởng lương hưu mà qua đời.

Nếu người đó qua đời trong 2 tháng đầu hưởng lương hưu thì mức trợ cấp một lần bằng 48 tháng lương hưu đang hưởng.

Ví dụ, nếu mới lãnh lương hưu được 1 tháng mà người về hưu qua đời và lương hưu đang hưởng là 5 triệu đồng thì tiền trợ cấp tuất một lần sẽ là 240 triệu đồng (48 tháng nhân 5 triệu đồng/tháng).

Nếu người đó qua đời vào những tháng sau đó, cứ hưởng thêm 1 tháng lương hưu thì mức trợ cấp giảm đi một nửa tháng lương hưu, mức thấp nhất bằng 3 tháng lương hưu đang hưởng.

Ví dụ, nếu người về hưu đã hưởng lương hưu được 1 năm (12 tháng) mà qua đời thì trợ cấp tuất một lần được tính bằng công thức sau: 48 - ((12 - 2) x 0,5) = 43 tháng lương hưu.

Nếu lương hưu của người về hưu tại thời điểm qua đời là 5 triệu đồng thì tiền trợ cấp tuất một lần sẽ là 215 triệu đồng (43 tháng x 5 triệu đồng/tháng).