Dự án “đội vốn” 36 lần: “Cả thế giới khó tìm được loại bột nở nào như thế"

Tại phiên thảo luận chiều 28/5, đại biểu Quốc hội Nguyễn Anh Trí (đoàn Hà Nội) bày tỏ lo lắng trước thực trạng nhiều dự án đội vốn, kinh phí lúc đầu chỉ là “con chuột nhắt”, sau là “con voi”.

Ông dẫn chứng dự án nạo vét sông Sào Khê (Ninh Bình) mới đây được Kiểm toán Nhà nước điểm tên là một trong những dự án nhiều lần điều chỉnh tổng mức đầu tư với giá trị lớn với mức tăng 36 lần, từ 72 tỷ đồng lên 2.600 tỷ đồng.

"Vừa qua cử tri giật mình với một dự án nạo vét sông Sào Khê với phê duyệt ban đầu là 72 tỷ đồng, thế nhưng sau đó cứ nở dần, nở dần lên đến gần 2.600 tỷ đồng, quả là quá sức tưởng tượng. Có thể nói cả thế giới khó tìm ra được loại bột nở nào để làm nở kinh phí đầu tư lúc đầu chỉ là con chuột nhắt, sau là con voi, lại là voi ma mút như vậy", ông ví von.

Đại biểu nhấn mạnh: "Nhưng ở Việt Nam chúng ta, rất lạ là, có không ít những dự án nở dần như vậy. Trong tất cả các lĩnh vực đường sá, cầu cống, nhà máy, trường học, tượng đài, bệnh viện, cả vật thể và phi vật thể, toàn là trăm ngàn tỷ. Chúng tôi nghĩ Chính phủ lấy kinh tế ở đâu để bù vào. Ngân sách hằng năm đã được Quốc hội thông qua, đã phân bổ hết, tại sao lại làm khó cho Chính phủ như vậy?"

Đại biểu cho rằng, mặc dù bức tranh kinh tế Việt Nam đang khởi sắc, tuy nhiên thu vẫn chưa bù nổi chi. Nhiều lĩnh vực đang rất cần vốn, nhiều địa phương đang rất khó khăn, những cung đường ở Tây Bắc, Tây Nam đang còn rất khó đi.

"Vẫn còn những gia đình 5 người ăn bữa cơm 15.000 đồng. Tại sao lại có những dự án gây lãng phí như vậy?", ông nói.

Theo đó, đại biểu đề nghị Quốc hội, Chính phủ sau kỳ họp này cần xem lại tất cả vấn đề trên thật hết, thật thấu như chủ trương đầu tư, chuẩn bị dự án, tổ chức thực hiện dự án, hệ thống luật, lệ để đảm bảo cho việc thực hiện dự án, hoạt động giám sát, kiểm toán, công tác tổ chức cán bộ tại các dự án.

Sau phát biểu của ông Trí, đại biểu Bùi Văn Phương (đoàn Ninh Bình) đã đưa ra một số ý kiến liên quan đến sông Sào Khê tỉnh Ninh Bình từ 72 tỷ đồng lên tới 2.600 tỷ đồng.

Đại biểu tỉnh Ninh Bình cho rằng, trước khi có Luật Đầu tư công vấn đề dự án đầu tư có điều chỉnh là hiện thực nhưng không phải dự án nào điều chỉnh đầu tư đều là sai, là không đúng, là mờ ám.

"Nếu chúng ta chỉ nhìn con số tròn từ 72 tỷ đồng lên 2.600 tỷ đồng người dân và cử tri sẽ băn khoăn trong công tác quản lý, điều hành nhà nước của chúng ta trong lĩnh vực đầu tư xây dựng thế nào mà để xảy ra như thế", ông Phương nói.

Cung cấp thêm thông tin về dự án, ông Phương cho biết, dự án này bắt đầu từ năm 2001 cách đây 17 năm. Ban đầu mục tiêu là nạo vét sông phục vụ thủy lợi tưới tiêu sản xuất nông nghiệp nhưng vì sông Sào Khê chảy qua khu vực cố đô Hoa Lư nơi bến sông ngày xưa vua Lý Công Uẩn dời kinh đô ra Hà Nội.

Tuy nhiên, sau đó dự án điều chỉnh với 4 mục tiêu là sản xuất nông nghiệp, tôn tạo cố đô Hoa Lư, tạo nền tảng một bước để Tràng An được công nhận là di sản thế giới, phục vụ cho giao thông thủy, phục vụ cho các công trình để phát triển du lịch. Chính vì yêu cầu đó, dự án được điều chỉnh lại.

"Nguồn vốn ở đây không phải là toàn bộ vốn ngân sách nhà nước. Ngân sách nhà nước trong dự án này chỉ có khoảng 1.400 tỷ đồng, số vốn còn lại là số vốn của doanh nghiệp và các nguồn vốn khác để kết hợp phát triển du lịch của địa phương", ông nói.

Tranh luận về dự án này chưa dừng lại, đại biểu Trương Trọng Nghĩa (đoàn TP.HCM) cho rằng, dự án đội vốn 36 lần là trái ngược với hoàn cảnh Ninh Bình đại phương có số nợ đọng đến 5.900 tỷ đồng trong khi số vốn bố trí chỉ có 2.000 tỷ đồng, chiếm 34% tổng nợ.

“Tôi nghĩ trên thế giới này một dự án đầu tư phát triển tăng vốn hơn 30 lần như thế thì chúng ta không thể giải thích gì thêm được vì đầu tư phát triển quan trọng nhất của nó là chất lượng và hiệu quả. Dự án đó kéo dài chưa nói tham nhũng, tiêu cực là nó đã không có hiệu quả và không hiệu quả thì nó lại tác động ngược trở lại nền kinh tế, thua lỗ và nó là gánh nặng của nền kinh tế. Khi đội vốn và kéo dài thì không có hiệu quả. Tôi đề nghị tốt nhất chúng ta thanh tra dự án này”, ông Nghĩa nói.

Ý kiến của ông Nghĩa nhận được sự đồng tình của ông Nguyễn Anh Trí. Sau thông tin từ đại biểu Ninh Bình, ông Trí đặt câu hỏi “1.400 tỷ đồng tiền của nhà nước, còn lại là kêu gọi vốn. 1.400 tỷ đồng không nhiều à?” và cho biết có nở ra nhưng nở gấp 2-3 lần là quá đáng, còn nở nhiều như thế này thì nên xin làm một dự án khác.

Phương Dung