Vụ Đồng Tiến: Lật mặt những cường hào mới ở nông thôn

Vỏ bọc “điển hình tiên tiến”

Tôi lập tức về Hải Dương để điều tra các việc làm của Bí thư Đảng ủy xã Đồng Tiến, người bị nhân dân tố cáo nhiều nhất.

Nội dung tố cáo tập trung chủ yếu vào việc chiếm đất công, bán đất công, thu thuế trái phép, bắt giam người trái phép... Đơn khiếu nại cũng nói đến một số vụ cướp hàng hóa được chở qua địa phận xã mà người trực tiếp chỉ đạo các vụ cướp là… Bí thư Đảng ủy xã.

Xã Đồng Tiến nằm dọc hai bên tỉnh lộ, trên đường từ Phố Nối đi thị xã Hưng Yên. Xã Đồng Tiến nằm cách thị xã Hưng Yên - Phố Hiến khoảng 20km. Trụ sở xã là một tòa nhà 2 tầng khang trang, đẹp đẽ nằm ngay ven đường tỉnh lộ, tương phản với những ngôi nhà dân lụp xụp xung quanh. 

Buổi sáng đã khá muộn, nhưng Ủy ban xã vẫn chưa mở cửa. Tôi dựng xe máy đứng chờ. Vài người dân gần đấy nhìn tôi lạ lùng, tò mò pha chút lo lắng. Có lẽ ở nơi “công đường” này, có mấy ai đứng nghênh ngang như thế đâu. Một lúc sau có tới hơn 30 người kéo đến, rất nhiều người đeo băng đỏ, mang súng. Bí thư Đảng ủy xã, một người to béo, hơi niềm nở quá mức mời tôi vào trụ sở làm việc. Dân quân du kích đứng gác đầy xung quanh, tương phản với thái độ niềm nở của ông Bí thư. Trưởng công xã đứng gần tôi, nhìn tôi chằm chằm, nét mặt thiếu phần lương thiện. Tôi được nghe nhiều chuyện bắt người, đánh người do người này thực hiện theo lệnh của Bí thư Đảng ủy xã.

Tôi trình giấy giới thiệu của Ban biên tập và Thẻ nhà báo. Ông Bí thư xem rất kỹ 2 thứ giấy tờ đó, rồi trả lại tôi, thủng thẳng nói: “Có lẽ đồng chí phải về huyện lấy giấy giới thiệu của huyện, thì mới làm việc được. Không có giấy giới thiệu của huyện, chúng tôi không dám tiếp nhà báo”.

Tôi im lặng vì đã đoán được có thể sẽ có tình huống đó. Tôi nhận lại 2 thứ giấy tờ của tôi, phóng xe máy lên trụ sở huyện Châu Giang, cách xã Đồng Tiến gần 10km. Vào Ủy ban huyện để xin giấy giới thiệu, tôi được đồng chí Chánh Văn phòng Ủy ban huyện Châu Giang cấp ngay. Để cẩn thận, tôi sang cả Văn phòng huyện ủy, nằm đối diện, và cũng được phó Văn phòng Huyện ủy nhiệt tình cấp giấy ngay. Tôi phóng xe máy như bay trở lại xã Đồng Tiến.

Trụ sở xã vẫn đông người đứng ngồi lố nhố. Mọi người đứng dạt ra cho tôi vào. Họ đều hiểu đây là chuyện đại sự của xã. Ông Bí thư xã làm ra vẻ bình thản, uể oải cầm 2 cái giấy giới thiệu của huyện, và hơi bĩu môi lẩm bẩm khi thấy Phó Văn phòng Huyện ủy ký giấy, chứ không phải Chánh Văn phòng.

“Nào, mời đồng chí nhà báo. Chúng tôi giúp được gì đồng chí nào?”, ông bí thư Đảng ủy xã miễn cưỡng tiếp chuyện. Tôi đặt ra một loạt câu hỏi xung quanh nội dung các đơn khiếu nại tố cáo của nhân dân trong xã, đề nghị ông Bí thư trả lời.

Nhưng ông ta đã khôn khéo bố trí những người khác trả lời thay như Chủ tịch xã, Phó Chủ tịch xã, Trưởng ban địa chính xã... Mỗi người trả lời một nội dung. Và theo những gì cán bộ xã nói thì tất cả những người khiếu kiện ở xã này đều là người xấu, nội dung tố cáo không có cơ sở, xã Đồng Tiến là một xã điển hình về phát triển nông nghiệp xã hội chủ nghĩa...

Gian ngoan và thủ đoạn

Sau khi từ Đồng Tiến trở về, tôi bất ngờ được tin Bí thư Tỉnh ủy tỉnh Hải Hưng, Ủy viên T.Ư Đảng, đã về thăm xã Đồng Tiến, tặng bằng khen về điển hình làm ăn giỏi cho xã. Ông Bí thư Tỉnh ủy nguyên là Phó Trưởng ban Ban tổ chức T.Ư đầy quyền lực. Người ta đồn rằng ông được “hạ phóng” xuống làm Bí thư một địa phương, có lẽ để chuẩn bị được cất nhắc lên một vị trí cao hơn. Một số người dân xã Đồng Tiến bí mật lên Hà Nội gặp tôi, cho biết là Bí thư xã Đồng Tiến đã bố trí đón tiếp ông Bí thư Tỉnh ủy rất chu đáo. Ông Bí thư Tỉnh ủy được dẫn vào thăm một số nhà dân có lợn béo, trâu béo, để chứng tỏ đời sống của dân trong xã rất sung túc, ngăn cấm người dân khiếu kiện được tham gia đón tiếp Bí thư Tỉnh ủy...

Cùng thời gian này, một người quen của tôi làm việc ở một cơ quan pháp luật ở trung ương bỗng nhiên đến rủ tôi đi chơi Hải Hưng. Không hẹn mà nên, ôtô chở chúng tôi đến thẳng xã Đồng Tiến, xe rẽ vào trụ sở xã, nơi trước đó ít ngày, tôi đã đến. Bí thư Đảng ủy xã lại ra đón, cười tươi với tôi như với người quen cũ.

Trưởng Công an xã hôm nay đón tôi với bộ mặt tươi tỉnh, tận tụy, có phần khúm núm, chứ không lạnh lùng sát khí như cách đây ít ngày. Chúng tôi được mời về nhà Bí thư xã, một ngôi nhà khá đẹp nằm sâu trong xã, và được đãi món thịt chó rất ngon. Trong cuộc nói chuyện, không ai đả động gì đến cuộc làm việc trước đó ít hôm của tôi ở xã. Trên đường về Hà Nội, người quen của tôi nói là xã Đồng Tiến rất tốt, tình nghĩa, chẳng quên ơn ai bao giờ, tôi nên giúp đỡ. Tôi im lặng, chỉ mỉm cười nhẹ.

Ngoài ra, theo thông tin từ phía người dân, tôi được biết ở xã Đồng Tiến có một thứ luật bất thành văn: người nào ra, vào xã đều phải trình báo chính quyền, xin phép. Đã từng trường hợp một ông nông dân ở xã bên cạnh đến Đồng Tiến thăm bạn. Bạn ông là một trong những người dân đang có khiếu kiện. Công an xã Đồng Tiến đã xét hỏi giấy tờ của ông, rồi bắt ông đưa lên trụ sở Ủy ban xã, với lý do vào địa phận của xã không khai báo. Tuy nhiên, sau khi tôi về Đồng Tiến, Bí thư xã một mặt tăng cường tuyên truyền giả dối rằng tình hình Đồng Tiến rất tốt, rất phát triển, một mặt đẩy mạnh các biện pháp đàn áp, kiểm soát dân chúng.

Minh Tuấn

Kỳ sau: Khai mở cuộc đấu