Vì sao có sự cố ở nhà máy vàng Daksa?

Để làm rõ hơn về sự việc, chúng tôi đã có cuộc phỏng vấn lãnh đạo công ty TNHH vàng Phước Sơn - ông Phạm Quang Ngũ - Phó Tổng Giám Đốc công ty vàng Phước Sơn để rõ hơn về vấn đề này.

Thưa ông, có sự xả thải ra môi trường như người dân đã phản ảnh hay không?

Về sự cố tràn bã quặng và nước thải ra ngoài môi trường vào ngày 7/5/2013, Công ty chúng tôi xin chịu trách nhiệm đã có thiếu sót trong công tác bảo vệ và giám sát để xảy ra sự cố đáng tiếc trên mặc dù là một sự cố ngoài ý muốn.

Nguyên nhân ban đầu của sự cố được xác định là do có người đã dỡ bỏ ống dẫn nước và bùn thải của hồ chứa thải ra khỏi bờ đập và đưa về phía bờ ta luy âm của hồ chứa thải phía suối Ông Beng và làm cho một số lượng ít nước và bùn bã quặng thải chảy xuống rãnh thu nước chân đập và sau đó chảy vào suối Ông Beng. Theo tính toán kỹ lưỡng của Công ty thì tổng lượng nước thải đã chảy ra môi trường khoảng 1,4 m3, trong đó có 755 kg bã bùn quặng.

Sở dĩ chúng tôi nói có sự cố ở đây bởi vì khu vực đập chứa thải rất rộng và bảo vệ công ty hằng đêm đều phát hiện có người đột nhập vào khu vực xung quanh nhà máy và khu đập chứa thải để rình mò trộm cắp. Cụ thể là cách đây 1 tháng (27/4), bảo vệ công ty đã phát hiện và bắt được một đối tượng đã đột nhập vào nhà bảo vệ trong khu vực hệ thống đập chứa thải của công ty và cắt dây điện. Sau sự việc chúng tôi đã bàn giao đối tượng cho Công An huyện Phước Sơn xử lý.

Công ty có bảo vệ tại sao lại để xảy ra tình trạng đột nhập?

Rất khó cho bảo vệ chúng tôi có thể kiểm soát hết được toàn bộ hành vi của người dân ở khu vực do công ty quản lý vì hiện tại có hai con đường dân sinh đi qua địa phận công ty (một đường qua khu vực Bãi Đất và một đường qua khu vực Bãi Gõ). Hằng ngày có nhiều người dân đi rừng, đi rẫy qua hai con đường này và có những đối tượng đột nhập vào khu vực hoạt động của công ty thông qua 2 con đường này để trộm cắp nhưng lấy lý do là ra vào rừng hay đi làm nương rẫy. Qua sự cố này, công ty chúng tôi sẽ cải thiện đội ngũ an ninh, bảo vệ và tăng cường biện pháp quản lý nhằm ngăn chặn và phòng tránh các sự cố tương tự có thể xảy ra.

Nỗ lực xử lý của công ty như thế nào?

Sau khi sự cố xảy ra, Công ty cùng với đại diện của Phòng Tài nguyên môi trường huyện Phước Sơn, đại diện của xã Phước Đức đã tiến hành lấy 6 mẫu nước để gửi đến Trung tâm kỹ thuật tiêu chuẩn đo lường chất lượng 2 (Quatest 2) để phân tích. Đồng thời, công ty đã tiến hành thu gom nước thải và làm sạch bùn bã quặng ở rãnh chân đập ra đến khu vực suối Ông Beng ngay trong ngày.

Công ty cũng đã nỗ lực tổ chức các cuộc họp với chính quyền UBND huyện Phước Sơn, và với chính quyền và bà con thôn 4 xã Phước Đức để chính thức xin lỗi người dân và chính quyền địa phương về sự cố này. Đồng thời Công ty đã đề ra giải pháp ngăn chặn những sự cố tương tự xảy ra như khóa cố định đường ống vào bờ đập và tăng cường số lượng nhân viên an ninh bảo vệ. Chúng tôi rất vui vì người dân cảm thấy yên tâm và hài lòng với hướng giải quyết mà công ty đưa ra và kết quả là đường đã thông trở lại sáng sớm ngày 12/5/2013. Trước sự cố này, công ty chúng tôi cam kết với chính quyền và người dân xã Phước Đức, huyện Phước Sơn và tỉnh Quảng Nam không để xảy ra sự cố đáng tiếc nào trong tương lai.

Kết quả phân tích mẫu nước như thế nào, thưa ông?

Kết quả quan trắc mẫu nước dọc theo suối Daksa cho thấy cho thấy hầu như chất lượng môi trường nước không có dấu hiệu thay đổi sau sự cố tràn bã quặng và nước thải ra suối ngày 7/5/2013. Cụ thể là hàm lượng trung bình của tất cả các chỉ tiêu kim loại của 6 lần lấy mẫu sau sự cố từ ngày từ ngày 7/5 đến 12/5 thấp hơn hàm lượng trung bình của 6 đợt lấy mẫu tháng định kỳ trước đó. Riêng hàm lượng trung bình của Xianua cao hơn 6 đợt lấy mẫu tháng định kỳ trước đó nhưng vẫn nằm dưới tiêu chuẩn nước mặt quy định của Bộ Tài Nguyên Môi Trường. Điều đó khẳng định sự cố tràn bã quặng và nước thải ra môi trường không làm ảnh hưởng đến chất lượng nước suối Daksa. Đối với mẫu trầm tích có dấu hiệu tăng hơn so với các lần lấy mẫu trước đó song nguyên nhân là do các hoạt động khai thác vàng sa khoáng trên suối làm xáo trộn bùn đất trong suối. Suối Daksa tại khu vực xã Phước Đức có mục đích sử dụng chính là để tiêu thoát nước bề mặt, do đó sự cố ngày 7/5/2012 không gây bất cứ thiệt hại nào cho cộng đồng địa phương.  

Điều đó hoàn toàn không đúng. Kể từ khi nhà máy đi vào hoạt động năm 2011 cho đến nay, Công ty vàng Phước Sơn đã 4 lần gặp sự cố về việc để chất thải tràn ra môi trường. Trong đó chỉ có duy nhất lần này chất thải bị tràn ra môi trường có chứa chất Xianua. Tất cả việc xả thải đều là những sự cố không mong muốn. Nước thải từ quá trình chế biến luôn được trung hòa và khử độc tại nhà máy trước khi thải ra hệ thống đập thải. Sau đó, nước thải trong các hồ chứa được lưu giữ, tiếp tục xử lý nhờ quá trình phân hủy tự nhiên trong các hồ. Nhà máy tuyển luyện vàng Daksa là nhà máy lớn nhất và hiện đại nhất Việt Nam và báo cáo đánh giá tác động môi trường của Công ty đã được các cơ quan chức năng phê duyệt. Điều này thể hiện rằng công ty luôn tuân thủ việc bảo vệ môi trường theo quy định của pháp luật Việt Nam.

Cảm ơn ông về cuộc phỏng vấn.

Hà Linh