Trái phiếu Chính phủ lo cả “kiếm tiền” và “tiêu tiền”

Nan giải tính cách… “tiêu tiền”

Mối lo nguồn tiền vay khổng lồ gần 64.000 tỷ đồng (gồm 7.700 tỷ kết chuyển từ năm 2008 cộng với 36.000 tỷ phát hành theo kế hoạch năm và 20.000 tỷ mới được duyệt thêm phục vụ kích cầu) trở thành nợ đọng là tâm trạng của hầu hết các thành viên UBTV QH thể hiện trong phiên họp đế tìm phương án phân bổ.

Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải trình bày phương án bố trí 20.000 tỷ đồng duyệt thêm cho các dự án ngành giao thông 8.300 tỷ đồng; ngành thủy lợi 4.200 tỷ đồng; ngành y tế 2.000 tỷ đồng; giáo dục 5.500 tỷ đồng và các dự án ký túc xá sinh viên 4.000 tỷ đồng.

Thẩm tra kế hoạch, UB tài chính - ngân sách nghi ngại hơn cả với con số 4.000 tỷ đồng dự định rót cho các dự án xây dựng ký túc xá sinh viên. Đa số ý kiến trong UB cho rằng khó có thể giải ngân hết số tiền này bởi đến nay Chính phủ cũng chưa trình phương án phân bổ cụ thể.

UB tài chính - ngân sách đề nghị chỉ bố trí khoảng 2.500 tỷ đồng cho chương trình này, chuyển 1.500 tỷ đồng tập trung cho các dự án giao thông, thuỷ lợi khác cấp bách, có thể đem lại hiệu quả ngay.

Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải “thanh minh”, đến thời điểm này, Chính phủ đang rất khẩn trương để có thể giải ngân hết. Theo báo cáo của Bộ Xây dựng thì các dự án này chỉ tập trung ở 6 cụm, đã chuẩn bị xong thủ tục đầu tư. Phó Thủ tướng xin UBTV cho giữ nguyên gói tiền để triển khai, đến tháng 9 khả năng vẫn không xong sẽ điều chuyển.

Bộ trưởng Tài chính Vũ Văn Ninh cũng đỡ lời: “Nguồn vốn này ban đầu dự định là 8.000 tỷ đồng, đã điều chỉnh giảm xuống còn 4.000 tỷ là căn cứ vào các dự án có khả năng triển khai ngay. Nếu bớt đi 1.500 tỷ cho các dự án khác thì cũng chưa chuẩn bị xong thủ tục đầu tư, khả năng lại đọng tiếp, sang năm lại phải co kéo”.

Phó Chủ tịch QH Huỳnh Ngọc Sơn mở rộng lo lắng, 6 tháng đầu năm, số vốn giải ngân trong gói 36.000 tỷ đồng đã chậm (mới giải ngân được hơn 5.300 tỷ đồng, bằng 18,4% kế hoạch giao), giờ lại thêm khoản 20.000 tỷ bổ sung “có gối đầu qua năm 2010 cũng khó khả thi”…

Chủ nhiệm UB dân nguyện Trần Thế Vượng tấn công sang nhóm 5 giải pháp Chính phủ trình bày để đẩy mạnh khả năng hấp thụ vốn. Ông Vượng cho rằng, giải pháp thứ 2 được nhắc tới là đẩy nhanh giải phóng mặt bằng thì “muôn thủa”. Giải pháp thứ 3, tháo gỡ thủ tục đầu tư bằng cách xây dựng nghị định hướng dẫn để “đón” luật sửa đổi liên quan đến lĩnh vực đầu tư xây dựng cơ bản sẽ có hiệu lực từ 1/8 tới, thì chỉ còn 13 ngày nữa là đến hạn mà không biết việc chuẩn bị đã được đến đâu.

Đau đầu nguồn huy động 20.000 tỷ đồng trái phiếu

Không chỉ lo ngại về địa chỉ “tiêu” tiền, ngay khả năng huy động vốn cũng được cho là vấn đề nan giải phải đối mặt. Chủ nhiệm UB kinh tế Hà Văn Hiền nói nửa thăm dò, nửa cảnh báo: “Mấy phiên giao dịch gần đây việc huy động không đạt kế hoạch. Chúng ta đang chờ sắp tới điều chỉnh lãi suất?”.

Bộ trưởng Vũ Văn Ninh xác nhận, vừa qua Chính phủ đã tính cách huy động tất cả các nguồn vốn tạm thời nhàn rỗi của xã hội. Ông Ninh nêu ví dụ, quỹ bảo hiểm xã hội đã được “tận thu” gấp 3 lần năm ngoái. Nguồn vốn từ ngân hàng, Bộ trưởng Ninh khẳng định, khi nào cần thiết sẽ tạm ứng vì mức giải ngân chưa đáng kể.

Ông Ninh cũng cho biết, tháng 7 này Chính phủ đã bắt đầu điều chỉnh một bước lãi suất huy động. Vì vậy, có khả năng gom được nguồn vốn theo đúng kế hoạch.

Phó Thủ tướng Hoàng Trung Hải một lần nữa xác nhận tình hình: “Chúng tôi cũng biết khối lượng vốn huy động năm nay rất nặng, gấp đôi năm trước”. Ông Hải đưa ra lời đề nghị UBTV QH cùng góp ý, hướng dẫn, giám sát thêm.

Phó Chủ tịch QH Nguyễn Đức Kiên tổng kết, nguồn vốn trái phiếu Chính phủ năm nay rất lớn, tỷ lệ giải ngân 6 tháng qua lại thấp, việc đấu giá trái phiếu thời gian qua cũng rất trầy trật. Ông Kiên lưu ý việc phát hành vốn trái phiếu được đến đâu lập tức phải triển khai giải ngân ngay đến đó, không để tồn kéo dài vì đây là vốn vay phải trả lãi.

Ông Kiên cũng nhìn nhận, việc huy động hiện tại “bán buôn là chính, bán lẻ không đáng bao nhiêu”, mới tập trung phát hành trong các tổ chức tài chính nhà nước. “Các cấp, ngành cần nghiên cứu để khoản vốn này được huy động cả ở khu vực dân cư, cá nhân chứ không chỉ bó hẹp trong phạm vi tổ chức” - Phó Chủ tịch QH nhấn mạnh.

P. Thảo