TPHCM tăng trưởng thấp chưa từng thấy do không sử dụng 3 "liều thuốc"?

Tại hội nghị về tình hình kinh tế - xã hội sáng 1/4, lãnh đạo Thành ủy, UBND TPHCM đã kêu gọi những lời góp ý thẳng thắn, trực diện của các chuyên gia, nhà khoa học, các sở, ngành về những vấn đề địa phương đang gặp phải. Trong quý I/2023, TPHCM chứng kiến mức tăng trưởng thấp chưa từng thấy.

TS Trần Du Lịch, Ủy viên Hội đồng Tư vấn chính sách - tiền tệ quốc gia, nhắc lại, quý IV/2022, ông đã đưa ra dự báo về các vấn đề TPHCM sẽ gặp phải. Tuy nhiên, thực tế những gì diễn ra đang xấu hơn dự báo khi đó.

"Có lẽ đây là lần đầu tiên kể từ khi Bộ Chính trị có Nghị quyết 01 cho TPHCM (năm 1982) đến nay, mức tăng trưởng của thành phố mới nằm trong nhóm cầm đèn đỏ. Vậy cái gì làm thành phố giảm sút vậy?", ông Trần Du Lịch đặt vấn đề.

TS Trần Du Lịch phân tích, theo quy luật, những tác động vĩ mô từ nền kinh tế thế giới sẽ ảnh hưởng lớn đến TPHCM. Khi có tác động tích cực, thành phố sẽ bộc lộ những tích cực ấy một cách vượt trội, còn khi tác động tiêu cực, thành phố phải chịu sự tiêu cực hơn các nơi khác.

Tuy nhiên, TS Trần Du Lịch vẫn bày tỏ sự bất ngờ với việc thành phố tăng trưởng quý I/2023 chỉ là 0,7%.

Trong quý IV/2022, TPHCM đã phục hồi sau đại dịch như một chiếc lò xo đang nén bung ra lại. Điểm không may là thời điểm đó, thành phố chịu tác động lớn từ cả thế giới và trong nước. Những điểm này cộng hưởng lại, khiến TPHCM là địa bàn chịu ảnh hưởng mạnh nhất trong cả nước.

Tuy nhiên đến nay, các vấn đề của quý IV/2022 đã dễ chịu hơn, tình hình kể từ quý I được cải thiện. TS Trần Du Lịch cho rằng, vấn đề của TPHCM hiện nay xuất phát từ việc chưa sử dụng đến 3 "liều thuốc" mà ông đã nhắc tới từ cuối năm 2022.

"Liều thuốc" thứ nhất được vị chuyên gia nhắc tới là cải thiện mạnh mẽ công tác giải ngân đầu tư công. Thời gian qua, Thủ tướng, Chính phủ đã quyết liệt chỉ đạo vấn đề giải ngân đầu tư công để tạo hiệu ứng nhanh tới nền kinh tế.

"Tôi rất buồn vì trong quý I/2023, TPHCM chỉ giải ngân được 2%. Thành phố đã bỏ qua việc chú trọng đầu tư công để kích thích nền kinh tế", TS Trần Du Lịch bày tỏ.

"Liều thuốc" thứ 2 TPHCM đã bỏ qua là tập trung tháo gỡ vấn đề về thể chế, các vấn đề liên quan đến hấp thụ vốn. Ông Trần Du Lịch cho biết, trong các góp ý cho thành phố trước đây, ông đã nhắc tới vấn đề công khai, minh bạch toàn bộ các dự án đang hoạt động, các dự án không tiếp tục làm.

"Đến nay, thành phố vẫn chưa làm điều này. Việc cải thiện các vấn đề để hấp thụ vốn vẫn không được thực hiện", ông Trần Du Lịch đánh giá.

"Liều thuốc" thứ 3 là TPHCM cần phát triển, mở rộng thị trường nội địa. Vị chuyên gia nhấn mạnh, chưa bao giờ tổng doanh thu dịch vụ bán hàng tại TPHCM thấp hơn cả nước, do đó, đây là điểm thành phố cần tập trung trong thời điểm hiện tại.

"3 trụ cột đó chính là 3 'liều thuốc' cho TPHCM sau thời gian 'bệnh', đó cũng là những nguyên nhân gốc cho tình trạng hiện nay. Tuy nhiên, TPHCM chưa sử dụng các 'liều thuốc' này hiệu quả", vị chuyên gia góp ý.

Trong đó, ông Trần Du Lịch nhấn mạnh điểm quan trọng nhất hiện nay là TPHCM phải gỡ vướng được các vấn đề về đầu tư công, đầu tư tư nhân, minh bạch trong việc thực hiện đầu tư để tạo niềm tin cho doanh nghiệp. Nếu không cải thiện được các vấn đề này để hấp thụ vốn, mọi thứ sẽ đứng yên tại chỗ và không thể phát triển.

Ông Trần Du Lịch đề nghị các cấp chính quyền thành phố cần nhìn thẳng vào các vấn đề hiện tại. Với truyền thống năng động sáng tạo, vị chuyên gia tin tưởng, địa phương sẽ tiếp tục đứng dậy nếu giải quyết được sự trì trệ của bộ máy hiện tại.

"TPHCM cần giải quyết được các vấn đề tồn đọng. Hiện, cái cũ chưa giải quyết được thì cái mới phát sinh, không biết làm gì trước, làm gì sau, mọi thứ ngổn ngang. Những câu "đẩy mạnh", "tăng cường" nên dừng lại, cần công khai minh bạch, xác định điều gì làm trước, điều gì làm sau thì mới ổn", TS Trần Du Lịch chia sẻ.