Tổng mức đầu tư đường sắt Nam Thăng Long - Trần Hưng Đạo đội 16.000 tỷ đồng

Ngày 23/5, Bộ trưởng Tài chính Hồ Đức Phớc thay mặt Chính phủ trình bày trước Quốc hội báo cáo tóm tắt kết quả thực hành tiết kiệm, chống lãng phí (THTKCLP) năm 2021.

Xử lý vi phạm người đứng đầu để xảy ra lãng phí

Ông Hồ Đức Phớc cho biết, trong bối cảnh dịch Covid-19 bùng phát, kéo dài ở nhiều địa phương, Chính phủ kịp thời điều chỉnh về chính sách tài khóa nhằm tháo gỡ khó khăn, hỗ trợ doanh nghiệp, hộ gia đình và người dân góp phần từng bước khôi phục các hoạt động sản xuất kinh doanh, ổn định đời sống cho người dân trong trạng thái bình thường mới.

Cụ thể, năm 2021 đã thực hiện miễn, giảm, giãn ước khoảng 119,4 nghìn tỷ đồng tiền thuế, phí, lệ phí và tiền thuê đất. Kết quả thu ngân sách nhà nước (NSNN) đạt 1,568 triệu tỷ đồng, vượt 16,8% so với dự toán.

Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương tăng cường thực hiện các giải pháp THTKCLP; thực hiện cắt giảm tối thiểu 50% kinh phí hội nghị, công tác trong và ngoài nước và tiết kiệm thêm 10% chi thường xuyên khác còn lại của năm 2021. Tổng số chi NSNN năm 2021 ước đạt 1.854,9 nghìn tỷ đồng, bằng 110% dự toán.

Các bộ ngành, địa phương đã tiết kiệm kinh phí NSNN do thực hiện cơ chế khoán chi, giao quyền tự chủ cho cơ quan, tổ chức là 1,51 nghìn tỷ đồng, điển hình như: Bắc Giang 332 tỷ đồng, Lâm Đồng 162 tỷ đồng, Đà Nẵng 128 tỷ đồng, Quảng Ninh 119 tỷ đồng, Kiên Giang 64,7 tỷ đồng, Hải Dương 54,7 tỷ đồng, Tiền Giang 52,6 tỷ đồng…

Công tác quản lý, mua sắm tài sản công tại các bộ ngành và địa phương tiếp tục chuyển biến, đảm bảo chặt chẽ, tiết kiệm. Công tác sắp xếp trụ sở, nhà, đất công tiếp tục được các bộ, ngành, địa phương quan tâm thực hiện. Đến ngày 31/12/2021, đã phê duyệt phương án sắp xếp lại, xử lý đối với 29.625 cơ sở nhà, đất; thực hiện thu hồi 122 cơ sở nhà, đất khi thực hiện sắp xếp lại.

Khái quát lại công tác THTKCLP năm 2021, theo ông Hồ Đức Phớc, công tác này đã đạt được nhiều kết quả tích cực trên các lĩnh vực KTXH, góp phần quan trọng cho việc thực hiện thắng lợi nhiệm vụ phát triển KTXH, kiểm soát và hạn chế được tác động của dịch bệnh Covid-19, cơ bản đạt được mục tiêu tổng quát và nhiều chỉ tiêu, nhiệm vụ chủ yếu đã đề ra.

Bộ trưởng Bộ Tài chính cho biết, trong năm 2022, công tác THTKCLP được tập trung vào các lĩnh vực như: quản lý ngân sách nhà nước; quản lý vốn đầu tư công; quản lý nợ công; quản lý tài sản công; quản lý tài nguyên, khoáng sản, đặc biệt là đối với đất đai…

Chính phủ cũng yêu cầu xử lý nghiêm các vi phạm quy định về THTKCLP, tập trung một số nội dung, lĩnh vực như: quản lý đất đai, tài nguyên, khoáng sản; đầu tư công. Thực hiện nghiêm quy định pháp luật về xử lý vi phạm đối với người đứng đầu cơ quan, đơn vị và các cá nhân để xảy ra lãng phí.

Lãng phí kinh phí, tài sản công, gây bức xúc trong nhân dân

Báo cáo thẩm tra về công tác trên, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính, Ngân sách của Quốc hội Phạm Thúy Chinh cho biết, ủy ban này cơ bản thống nhất với đánh giá của Chính phủ về công tác THTKCLP năm 2021. Tuy nhiên, theo Ủy ban Tài chính, Ngân sách, công tác THTKCLP vẫn còn những tồn tại, hạn chế cần phải khắc phục. Có quy định chưa sát với thực tế, khó thực hiện, làm lãng phí thời gian và nguồn lực, nhất là cơ chế, chính sách trong lĩnh vực y tế phục vụ công tác phòng, chống dịch Covid-19. 

Công tác đấu thầu mua sắm và mua sắm tập trung còn nhiều bất cập, như quy trình, thủ tục đấu thầu phức tạp, gây lãng phí về thời gian, làm chậm tiến độ triển khai các dự án đầu tư, mua sắm. Còn tồn tại thực trạng mua sắm hàng hóa, trang thiết bị, vật tư không đúng quy định, mua sắm vượt quá nhu cầu dẫn đến không sử dụng hoặc sử dụng kém hiệu quả…

Tình trạng ách tắc trong việc mua sắm trang thiết bị y tế chưa được tháo gỡ kịp thời, làm ảnh hưởng đến công tác phòng chống dịch. Có vi phạm pháp luật trong việc quản lý, nghiên cứu, ứng dụng khoa học; đấu thầu, mua sắm, quản lý, sử dụng tài sản công như vụ án "Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng; đưa hối lộ; nhận hối lộ; lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ" tại Công ty Việt Á và một số cơ quan, địa phương trong thời gian vừa qua gây thất thoát, lãng phí kinh phí, tài sản công, gây bức xúc trong nhân dân.

Tiến độ thực hiện, khả năng hoàn thành một số dự án trọng điểm, công trình quan trọng quốc gia còn chậm, gây lãng phí nguồn lực, ảnh hưởng đến phát triển kinh tế - xã hội. Cụ thể như dự án xây dựng tuyến tàu điện ngầm số 2 TPHCM, tuyến Bến Thành - Tham Lương được phê duyệt năm 2010, đến tháng 10/2021 lũy kế giải ngân vốn ODA chỉ đạt 2,5%, vốn đối ứng chỉ đạt 2,09%.

Đặc biệt trong đó là dự án đầu tư xây dựng tuyến đường sắt đô thị thành phố Hà Nội tuyến 2, đoạn Nam Thăng Long - Trần Hưng Đạo được phê duyệt năm 2008, hiện nay vẫn đang làm thủ tục phê duyệt điều chỉnh tổng mức đầu tư từ 19.555 tỷ đồng lên 35.679 tỷ đồng, lũy kế giải ngân đến tháng 8/2021 chỉ đạt 974 tỷ đồng.

Ủy ban Tài chính, Ngân sách đề xuất, kiến nghị với Chính phủ, các bộ ngành, địa phương quyết liệt chỉ đạo đẩy nhanh giải ngân vốn đầu tư công. Không phân bổ vốn cho những dự án chưa đủ thủ tục đầu tư, không đủ điều kiện phân bổ vốn. Xác định trách nhiệm của người đứng đầu trong việc không phân bổ chi tiết vốn ngân sách Trung ương hoặc không phân bổ hết vốn ngân sách địa phương…

Xử lý nghiêm các hành vi gây thất thoát, lãng phí trong quản lý, sử dụng đất đai, tài nguyên. Siết chặt kỷ luật, kỷ cương hành chính, tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra cán bộ, công chức thực thi công vụ để nâng cao chất lượng, hiệu quả phục vụ người dân của cơ quan hành chính nhà nước.