Tiết lộ giá khi chưa mở hồ sơ tài chính có vi phạm luật đấu thầu?

Thời gian gần đây, gói thầu quy mô hàng chục nghìn tỷ đồng thuộc dự án Đầu tư xây dựng Cảng hàng không quốc tế Long Thành (huyện Long Thành, tỉnh Đồng Nai) giai đoạn 1 đang thu hút sự quan tâm của dư luận khi liên danh trượt thầu kiến nghị về kết quả và "tiết lộ" giá dự thầu.

Thực hư bỏ thầu thấp hơn 1.000 tỷ đồng vẫn trượt?

Theo đó, gói thầu 4.8 thi công xây dựng, lắp đặt thiết bị, lập thiết kế bản vẽ thi công công trình giao thông nội cảng và hạ tầng kỹ thuật cảng hàng không của dự án thành phần 3 thuộc dự án đầu tư xây dựng cảng hàng không quốc tế Long Thành giai đoạn 1 vừa được Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam (ACV) công bố kết quả trúng thầu.

Giá trúng thầu là 11.066 tỷ đồng, thời gian thực hiện hợp đồng 685 ngày.

Song liên danh nhà thầu gồm 7 doanh nghiệp (Công ty CP Xây dựng và Lắp máy Trung Nam, Công ty CP Xây dựng hạ tầng Bắc Trung Nam, Công ty CP Tập đoàn Đèo Cả, Công ty CP LIZEN, Công ty CP Hải Đăng, Công ty TNHH Hòa Hiệp, Tổng công ty Thăng Long) bị trượt thầu đã có đơn kiến nghị cho rằng việc bị đánh trượt do không đáp ứng yêu cầu về kỹ thuật là chưa thỏa đáng.

Trong kiến nghị mới nhất gửi ACV hôm 1/11, liên danh 7 nhà thầu này (do Trung Nam đứng đầu) cho biết giá đấu thầu của họ thấp hơn 1.000 tỷ đồng so với giá của liên danh trúng thầu, nhưng vẫn bị đánh trượt.

Thông tin với báo chí về vấn đề trên, TS Nguyễn Việt Hùng, nguyên Vụ trưởng Vụ Quản lý đấu thầu (nay là Cục Quản lý đấu thầu), Bộ Kế hoạch và Đầu tư, cho rằng gói thầu được tổ chức theo hình thức 1 giai đoạn 2 túi hồ sơ.

Khi chủ đầu tư (ACV) chưa mở túi đề xuất về tài chính mà liên danh nhà thầu đã tiết lộ giá chào thầu thấp hơn giá gói thầu 1.000 tỷ đồng là do liên danh nhà thầu tự tiết lộ.

Ông Hùng khẳng định, việc này là liên danh nhà thầu đang vi phạm Luật Đấu thầu. Chủ đầu tư, bên mời thầu chưa mở đề xuất tài chính mà liên danh nhà thầu tự thông tin về giá chào thầu thấp hơn nhiều so với giá gói thầu là một hành vi gây sức ép ngược với bên mời thầu, chủ đầu tư.

Cách hành xử này cũng chưa "sòng phẳng", liên danh nhà thầu bị loại cần nhìn thẳng vào sự thật là việc mình bị loại ở vòng xét kỹ thuật là đúng hay sai, ông Hùng nói.

Việc tiết lộ giá chào thầu khi chưa mở hồ sơ tài chính là vi phạm khoản 7 Điều 16 của Luật Đấu thầu số 22/2023/QH15, quy định về bảo mật tài liệu và thông tin trong quá trình lựa chọn nhà thầu.

Bên cạnh đó, việc so sánh giá chào thầu khi chưa đạt yêu cầu kỹ thuật là hành động mang tính chủ quan và không phù hợp với quy trình đấu thầu minh bạch.

"Không ai so sánh về giá khi đánh giá kỹ thuật không trên cùng một mặt bằng. Nhà thầu không đạt về kỹ thuật có thể tính toán sai về kỹ thuật, dẫn tới giá dự thầu, giá chào thầu không chính xác.

Một gói thầu có giá hơn 11.000 tỷ đồng thì điều quan trọng là nhà thầu có đủ năng lực kỹ thuật để làm gói thầu hay không, điều này là quan trọng nhất", ông Hùng nêu.

Ông cho rằng việc mở đề xuất về tài chính, trong đó có xét đến giá chào thầu là bao nhiêu, chỉ được bên mời thầu, chủ đầu tư thực hiện đối với những nhà thầu, liên danh nhà thầu đã vượt qua vòng đánh giá về kỹ thuật.

Điều quan trọng trong một cuộc xét thầu là phải bảo đảm nguyên tắc cạnh tranh, công bằng, minh bạch và hiệu quả kinh tế. Liên danh trượt thầu không thể "bù lu, bù loa" cho rằng mình chào thầu giá thấp để gây sức ép ngược lại và hành vì này là không công bằng, minh bạch.

Khi bị đánh giá không vượt qua vòng đánh giá về kỹ thuật thì liên danh nhà thầu nên tập trung vào các tiêu chí về kỹ thuật, xem lại xem bên mời thầu, chủ đầu tư đánh giá hồ sơ dự thầu ở vòng kỹ thuật đã thực sự khách quan chưa.

Nguyên Vụ trưởng Vụ Quản lý đấu thầu nhìn nhận, về nguyên tắc đấu thầu trên thế giới, dù là vốn nhà nước hay vốn tư nhân, hội đồng xét thầu chỉ xem xét về giá khi nhà thầu vượt qua vòng đánh giá về kỹ thuật.

Đây là nguyên tắc, không chủ đầu tư, bên mời thầu nào chọn nhà thầu giá rẻ mà không đáp ứng về kỹ thuật.

ACV lên tiếng

Giải thích về nguyên nhân liên danh do Trung Nam đứng đầu không vượt qua vòng đánh giá kỹ thuật gói thầu 4.8, một đại diện của Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam (ACV) cho biết gói thầu 4.8 dự án đầu tư xây dựng sân bay quốc tế Long Thành có 2 liên danh nhà thầu tham dự.

Gói thầu 4.8 là gói thầu xây lắp được tổ chức đấu thầu theo hình thức 1 giai đoạn 2 túi hồ sơ. Theo quy định về đấu thầu được thực hiện đánh giá theo 2 bước.

Bước 1 đánh giá hồ sơ đề xuất kỹ thuật của các nhà thầu tham dự đấu thầu. Chỉ khi hồ sơ này đáp ứng được yêu cầu của gói thầu 4.8 thì mới được mở hồ sơ đề xuất về tài chính.

Theo kết quả đánh giá vòng xét kỹ thuật, hồ sơ của liên danh nhà thầu do Trung Nam đứng đầu không vượt qua vòng đánh giá về kỹ thuật nên theo quy định, trình tự đấu thầu thì không mở hồ sơ đề xuất về tài chính.

Cụ thể, tổng điểm kỹ thuật của liên danh nhà thầu do Trung Nam đứng đầu chỉ đạt hơn 700 điểm; trong khi tổng điểm kỹ thuật tối thiểu phải đạt từ 800 trở lên (tổng điểm của hồ sơ mời thầu là 1.000 điểm).

Trong đó có một số mục điểm kỹ thuật cụ thể liên danh nhà thầu này không đạt. Điều này đã được chủ đầu tư nêu rõ trong thông báo kết quả đấu thầu gửi tới các nhà thầu.

Đến nay, việc liên danh nhà thầu do Trung Nam đứng đầu nói giảm giá bao nhiêu khi chào thầu gói thầu 4.8 là do họ tự thông tin ra.