Tiếc nuối bức tường đầu hồi bị tông sập tại nhà 47 Hàng Bạc

Khi đi bộ trên vỉa hè phố Hàng Bạc với những mặt tiền cửa hiệu đều tăm tắp, bạn sẽ đụng phải bức tường đầu hồi của một căn nhà cổ được xây đua ra sát mép đường. Thiết kế tưởng như "lấn chiếm vỉa hè" này thực ra là một bằng chứng về việc nó là căn nhà cổ kính nhất phố.

Theo nhà nghiên cứu Nguyễn Trương Quý, căn nhà 47 Hàng Bạc có giá trị vì nó có từ trước khi người Pháp quy hoạch Hà Nội. Nhà xây theo lối thuần Việt với mái bít đốc, 2 vách tường chắn đầu hồi nhô cao để ngăn lửa cháy lan và tạo lực đè giữ cho mái ngói được vững.

Cũng vì xây theo lối bản địa nên nhà đua ra sát lòng đường, không dành đất cho vỉa hè. Chính quyền thuộc địa thời đó không phá dỡ nên phần mặt tiền tồn tại đến ngày nay. 

Trao đổi với phóng viên Dân trí, ông Nguyễn Tân Dược (80 tuổi) cho biết gia đình ông chuyển về sống tại số 47 Hàng Bạc từ năm 1954. Lúc đó, phần mặt tiền được chia ra 2 bên để mở một tiệm vàng bạc và một tiệm thuốc bắc. Chính giữa vẫn có cánh cửa gỗ để đi sâu vào trong nhà.

Đến nay, tiệm thuốc bắc đã trở thành tiệm sửa chữa đá quý, còn tiệm bạc ngày xưa thì trở thành một gian nhà vệ sinh, có vòi nước. Phía bên trong, không gian cổ kính ban đầu đã bị cơi nới, hoán cải thành các gian phòng dưới 15m2 để đủ cho 6 hộ dân sinh sống.

Vào rạng sáng 4/12, chiếc Mercedes do một nữ tài xế cầm lái đã tông vào mặt tiền ngôi nhà. Mũi xe ủi sập tấm cửa sắt và phần mặt tiền bên phải rồi lao tiếp vào trong làm sập một bên tường đầu hồi, khiến mặt tường trong bị thủng một lỗ lớn.

May mắn, vị trí xe tông vào là gian nhà vệ sinh, không có người ở.

Điều đáng buồn là các đường nét mặt tiền vừa bị xe tông sập cũng là những nét đẹp đặc trưng cuối cùng mà căn nhà cổ này còn giữ được. Các giá trị không gian, nội thất bên trong nhà vốn không còn nhiều do các vách tường đã được xây thêm để nhiều hộ dân cùng chung sống.

Trước năm 2010, bên trong nhà còn có một gian nhà cổ làm hoàn toàn bằng gỗ. Nhưng đến ngày 21/2/2010, hỏa hoạn đã thiêu rụi hoàn toàn căn nhà này.

Sau cú tông của xe Mercedes, Ban Quản lý phố cổ Hà Nội đã cho thu thập lại các viên gạch còn lành lặn từ bức tường đổ để chuẩn bị cho việc khôi phục, tu sửa.

Một số tài liệu cho rằng căn nhà 47 Hàng Bạc được xây dựng từ cuối thế kỷ XIX, diện tích ban đầu khoảng 205m2. Theo cư dân, nhà từng được Ban Quản lý phố cổ Hà Nội đầu tư tu sửa một lần cách đây khoảng 4 năm do kết cấu có nguy cơ đổ sập.

Quá trình tu sửa, đơn vị thi công đã lắp thêm các dầm thép chữ I để gánh đỡ công trình. Phần mái ngói mũi hài cũng được thay mới.