Số phận nhà máy tuyển quặng sắt trăm tỷ bị "lãng quên" giữa đại ngàn

Dự án nhiều vi phạm

Sáng 26/2, lãnh đạo UBND tỉnh Hà Tĩnh cho biết, đã đồng ý chủ trương ngừng hoạt động dự án đầu tư xây dựng nhà máy tuyển quặng sắt với công suất 500.000 tấn mỗi năm của Công ty TNHH MTV Sắt Vũ Quang tại xã Thọ Điền, huyện Vũ Quang.

UBND tỉnh Hà Tĩnh giao Sở Kế hoạch và Đầu tư (KH&ĐT) chủ trì, phối hợp với các đơn vị, địa phương liên quan thực hiện đầy đủ hồ sơ, thủ tục các bước tiếp theo đúng quy định; chịu trách nhiệm trước pháp luật, UBND tỉnh và các cơ quan liên quan đối với các nội dung trong việc thực hiện chủ trương nêu trên.

Cuối năm 2024, Sở KH&ĐT Hà Tĩnh có văn bản gửi UBND tỉnh Hà Tĩnh, chỉ ra hàng loạt tồn tại, vi phạm của nhà đầu tư trong dự án này.

Nhà đầu tư không thực hiện theo đúng nội dung tại giấy chứng nhận đầu tư dự án như chậm hoàn thành đưa vào sản xuất 11 tháng; dự án chưa hoàn thành toàn bộ các hạng mục theo quy hoạch được UBND tỉnh phê duyệt; một số hạng mục công trình không phù hợp với vị trí theo quy hoạch; dự án đi vào sản xuất nhưng ngừng hoạt động từ năm 2011.

Tại thời điểm kiểm tra (ngày 14/11/2024), công ty chưa khắc phục được các tồn tại, vi phạm đã được xác định; công ty chưa nộp phạt vi phạm hành chính theo quyết định ngày 14/6/2024 của Thanh tra Sở KH&ĐT và có văn bản báo cáo không có khả năng nộp phạt số tiền này vì khó khăn về tài chính.

Thêm vào đó, theo dữ liệu từ cơ quan thuế, tính đến ngày 31/10/2024, công ty còn nợ gần 9 tỷ đồng, bao gồm thuế tài nguyên, phí bảo vệ môi trường, lệ phí môn bài, tiền thuê đất, tiền phạt và các khoản chậm nộp khác.

Sở KH&ĐT tỉnh Hà Tĩnh báo cáo kiến nghị, đề xuất UBND tỉnh Hà Tĩnh thống nhất chủ trương và giao sở này ban hành quyết định ngừng hoạt động dự án Nhà máy tuyển quặng sắt công suất 500.000 tấn mỗi năm của Công ty TNHH MTV Sắt Vũ Quang.

Mối lo từ 80.000 tấn quặng chất đống

Dự án đầu tư xây dựng nhà máy tuyển quặng sắt Vũ Quang được khởi công vào năm 2008 với tổng vốn đầu tư hơn 158 tỷ đồng.

Tháng 5/2009, dự án đi vào hoạt động với công suất ước tính 500.000 tấn quặng mỗi năm, nhằm cung cấp nguyên liệu cho Nhà máy thép Vạn Lợi (Khu kinh tế Vũng Áng, thị xã Kỳ Anh, Hà Tĩnh).

Để xây dựng Nhà máy tuyển quặng sắt Vũ Quang, gần 100 hộ dân đã nhường 20ha đất đai cho dự án. Dự án được kỳ vọng sẽ tạo công ăn việc làm cho hàng trăm lao động địa phương, thúc đẩy phát triển kinh tế, xã hội tại huyện miền núi Vũ Quang.

Tuy nhiên, từ năm 2010, dự án nhà máy thép Vạn Lợi bị "chết yểu" vì thiếu vốn, khiến nguyên liệu mà nhà máy sản xuất ra không thể tiêu thụ. Thời điểm ấy, nhà máy tuyển quặng sắt Vũ Quang vẫn hoạt động cầm chừng, một năm sau thì chính thức ngừng hoạt động.

Suốt hơn 10 năm bỏ hoang, nhà máy trở thành đống đổ nát, hoang tàn, xung quanh cỏ dại mọc um tùm. Tại các khu vực nhà xưởng, dây chuyền sản xuất, máy móc, thiết bị chuyên dụng "đắp chiếu" và bị hư hỏng, hoen gỉ, bong tróc. Nhiều năm qua khi nhìn vào khung cảnh này, không ít người ngỡ rằng dự án đã bị lãng quên.

Dự án ngừng hoạt động giữa chừng khiến người dân mất đất sản xuất, trong khi không tạo được công ăn việc làm như tính toán ban đầu. Đặc biệt, điều đáng lo ngại hơn là hiện còn 80.000 tấn quặng chất đống từ năm 2010 đến nay đã rỉ sét.

Nhiều hộ dân sống gần dự án nói rằng họ rất bất an và mong muốn nếu nhà máy ngừng hoạt động cần có biện pháp tháo dỡ, di dời và vận chuyển khối lượng quặng còn lại đi nơi khác.

UBND huyện Vũ Quang cũng từng có đề xuất UBND tỉnh cần có hướng xử lý sớm đối với dự án cũng như khối tài sản này để tránh thất thoát và bảo vệ môi trường.