Sầu riêng tươi xuất khẩu có quy trình kiểm soát

Bộ Nông nghiệp và Môi trường vừa có Quyết định số 3015/QĐ-BNNMT ban hành Quy trình kiểm soát an toàn thực phẩm đối với quả sầu riêng tươi xuất khẩu (có hiệu lực từ ngày 4/8).

Quy trình được ban hành kèm quyết định, hệ thống hoá các yêu cầu về kiểm soát an toàn thực phẩm đối với quả sầu riêng tươi trong toàn bộ quá trình sản xuất từ trồng trọt, thu hoạch, vận chuyển, bảo quản, đóng gói, xuất khẩu; hoạt động đăng ký, thẩm định, chứng nhận an toàn thực phẩm cho các lô hàng quả sầu riêng tươi dùng làm thực phẩm xuất khẩu.

Các cơ sở trồng trọt sẽ phải đáp ứng yêu cầu về điều kiện bảo đảm an toàn thực phẩm quy định tại khoản 1 Điều 23 Luật An toàn thực phẩm; yêu cầu về truy xuất nguồn gốc và thu hồi, xử lý sản phẩm không bảo đảm an toàn theo Thông tư số 17/2021 của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (nay là Bộ Nông nghiệp và Môi trường).

Cơ sở trồng trọt được kiểm tra an toàn thực phẩm với tần suất không quá 1 lần/năm trong trường hợp cơ sở đã được cấp một trong các giấy chứng nhận: Thực hành sản xuất tốt (GMP), Hệ thống phân tích mối nguy và điểm kiểm soát tới hạn (HACCP), Hệ thống quản lý an toàn thực phẩm ISO 22000, Tiêu chuẩn thực phẩm quốc tế (IFS), Tiêu chuẩn toàn cầu về an toàn thực phẩm (BRC), Chứng nhận hệ thống an toàn thực phẩm (FSSC 22000), thực hành nông nghiệp tốt (GAP) hoặc tương đương còn hiệu lực.

Các cơ sở đóng gói sầu riêng tươi xuất khẩu có trách nhiệm kiểm tra và giám sát quá trình bảo quản, vận chuyển đến cơ sở đóng gói đáp ứng yêu cầu về điều kiện bảo đảm Luật An toàn thực phẩm và yêu cầu về truy xuất nguồn gốc, thu hồi, xử lý sản phẩm không bảo đảm an toàn theo Thông tư số 17/2021...

Đáng chú ý, sầu riêng tươi xuất khẩu được sản xuất, thu hoạch từ cơ sở trồng trọt, vùng trồng được kiểm tra, giám sát, cấp mã số và có tên trong danh sách được cơ quan thẩm quyền nước nhập khẩu công nhận trong trường hợp có yêu cầu lập danh sách; được bảo quản, vận chuyển đáp ứng theo các yêu cầu nêu trên.

Sầu riêng tươi xuất khẩu được phân loại, đóng gói, ghi nhãn tại cơ sở đóng gói đáp ứng theo yêu cầu và có tên trong danh sách được cơ quan thẩm quyền nước nhập khẩu công nhận trong trường hợp có yêu cầu lập danh sách.

Sản phẩm phải được ghi nhãn đáp ứng quy định và đáp ứng chỉ tiêu tồn dư kim loại nặng quy định tại Quy chuẩn QCVN 8-2:2011/BYT về giới hạn ô nhiễm kim loại nặng trong thực phẩm; chỉ tiêu tồn dư thuốc bảo vệ thực vật quy định tại Thông tư số 50/2016/TT-BYT của Bộ Y tế về giới hạn tối đa dư lượng thuốc bảo vệ thực vật trong thực phẩm và các quy định có liên quan về danh mục chỉ tiêu, mức giới hạn an toàn thực phẩm đối với sản phẩm sầu riêng của thị trường nhập khẩu.

Bộ Nông nghiệp và Môi trường cũng đưa ra danh mục các quy định, yêu cầu, tiêu chuẩn về đảm bảo an toàn thực phẩm của một số thị trường nhập khẩu. Các quy định này bao gồm các yêu cầu cụ thể từ các thị trường lớn như Trung Quốc và EU, giúp các cơ sở sản xuất dễ dàng nắm bắt, thực hiện.

Theo thông tin từ Bộ Nông nghiệp và Môi trường, năm 2024 kim ngạch xuất khẩu rau quả của Việt Nam lập kỷ lục 7,2 tỷ USD, trong đó sầu riêng là mặt hàng chiếm đến gần một nửa khi mang về 3,2 tỷ USD.

Diện tích trồng sầu riêng Việt Nam tăng nhanh, từ hơn 71.000 ha năm 2020 lên gần 151.000 ha vào cuối năm 2023, tập trung ở Tây Nguyên với hơn 52.000ha (chiếm 47%), Đồng bằng sông Cửu Long 33.000 ha (30%), Đông Nam bộ 21.000 ha (khoảng 19%) và một số địa phương khác.

Sắp tới, khi diện tích cho thu hoạch tăng lên, sản lượng sầu riêng Việt Nam sẽ tiếp tục tăng cao nhanh chóng. Hiện mỗi năm Trung Quốc nhập khẩu sầu riêng tươi trị giá 7 tỷ USD và dự kiến con số này sẽ vượt mức 10 tỷ USD trong vài năm tới.

Sầu riêng trồng tại Việt Nam có hai giống chủ lực là Ri6 (giống phát hiện và phát triển trong nước) và Dona (nguồn gốc nhập nội từ Thái Lan) đã và đang được xuất khẩu vào các thị trường, trong đó Trung Quốc là thị trường tiêu thụ sầu riêng chủ yếu của nước ta với hơn 90% tổng kim ngạch.

Cơ hội của ngành sầu riêng là có, nhưng thách thức cũng không ít - đó là sức ép từ các đối thủ như Thái Lan hay sắp tới là Trung Quốc sẽ mở cửa cho sầu riêng từ Indonesia, theo Bộ Nông nghiệp và Môi trường.

Ngoài ra, một thách thức đến từ nội tại ngành hàng sầu riêng trong nước cũng cần đặc biệt quan tâm là đảm bảo chất lượng và đảm bảo các tiêu chuẩn kĩ thuật của nước nhập khẩu.

"Việc đảm bảo chất lượng sầu riêng xuất khẩu là nhiệm vụ hàng đầu hiện nay để sầu riêng Việt Nam đứng vững được trên thị trường thế giới, nhất là thị trường Trung Quốc, trước sức ép cạnh tranh ngày càng gay gắt từ Thái Lan, Malaysia…", Bộ Nông nghiệp và Môi trường cho hay.