Nhà thầu kiện chủ đầu tư metro ở TPHCM, đòi bồi thường gần 4.000 tỷ đồng

Nhà thầu Hitachi (Nhật Bản) đã khởi kiện Ban quản lý Đường sắt đô thị TPHCM (chủ đầu tư metro số 1 Bến Thành - Suối Tiên) tại Trung tâm Trọng tài quốc tế Việt Nam (VIAC) và yêu cầu chủ đầu tư bồi thường 23,72 tỷ yen (gần 4.000 tỷ đồng) đối với các chi phí phát sinh cho việc gia hạn thời gian hoàn thành. 

Tuy nhiên, chủ đầu tư không đồng ý và cho rằng những điều kiện, đòi hỏi của nhà thầu Hitachi chưa đủ pháp lý để giải quyết, cần có sự đánh giá của tư vấn chung NJPT. 

Đây là một trong những nội dung được Ban quản lý Đường sắt đô thị TPHCM (chủ đầu tư) vừa gửi Sở Ngoại vụ TPHCM để dự thảo báo cáo Thủ tướng và Bộ Ngoại giao, đề xuất các giải pháp giải quyết các vướng mắc dự án metro số 1 Bến Thành - Suối Tiên. 

Theo chủ đầu tư, một trong những vướng mắc làm chậm tiến độ dự án hiện là gói thầu CP3 (mua sắm thiết bị cơ điện, đầu máy, toa xe, đường ray và bảo dưỡng) do nhà thầu Hitachi thực hiện.

"Dù đã được quy định trong hợp đồng, việc đào tạo nhân viên, công tác chạy thử bị kéo dài do những tranh cãi và thoái thác công việc của nhà thầu Hitachi. Đến nay, các nội dung này vẫn chưa được các bên thống nhất", chủ đầu tư nêu. 

Theo quy định của hợp đồng, nhà thầu sẽ được hưởng các chi phí liên quan nếu việc kéo dài thời gian thực hiện hợp đồng (Extension of Time - EoT) do lỗi từ chủ đầu tư. Ngược lại, họ phải bồi thường thiệt hại nếu việc chậm tiến độ là lỗi của nhà thầu.

Theo quy định của hợp đồng CP3, thời gian hoàn thành gói thầu vào ngày 8/4/2018 (244 tuần, kể từ ngày khởi công vào 5/8/2013).

Hiện nay, nhà thầu Hitachi đã yêu cầu gia hạn thời gian hoàn thành (EoT) là 4.124 ngày (thời gian bắt đầu vận hành thương mại vào 20/11/2024).

Tuy nhiên, tư vấn chung NJPT kiến nghị chủ đầu tư trao EoT gia hạn thời gian hoàn thành tạm thời là 2.161 ngày.

Nghị định 37 quy định trong hợp đồng xây dựng các bên phải thỏa thuận về các trường hợp được điều chỉnh tiến độ. Trường hợp thời hạn hoàn thành chậm hơn so với tiến độ của hợp đồng, các bên phải xác nhận rõ trách nhiệm của mỗi bên đối với những thiệt hại do chậm tiến độ gây ra.

Để đảm bảo tiến độ dự án, Ban quản lý Đường sắt đô thị TPHCM đề xuất UBND TPHCM kiến nghị Thủ tướng để đề nghị phía Nhật Bản quan tâm, hỗ trợ; đồng thời có các trao đổi, tác động với các nhà thầu Nhật Bản (đặc biệt là nhà thầu Hitachi) sớm hoàn thành công việc để đưa metro số 1 vào khai thác thương mại.

Trước đó, dự án trải dài qua nhiều thời kỳ, giai đoạn, dẫn đến những tồn đọng kéo dài và chưa được giải quyết dứt điểm. Hiện dự án hình thành 3 vụ kiện tranh chấp giữa chủ đầu tư với các nhà thầu chính, gồm: 2 vụ kiện với Liên danh Sumitomo - Cienco 6 và một vụ kiện với nhà thầu Hitachi. 

Tổng số khiếu nại của các nhà thầu khoảng 300 nội dung, tổng giá trị hơn 30.000 tỷ đồng, chiếm 70% giá trị tổng mức đầu tư 43.000 tỷ đồng.