Lương Bộ trưởng cũng… khó sống

Đây là thông tin được đưa ra trong báo cáo thực hiện nghị quyết về chất vấn của Quốc hội của Bộ trưởng Nội vụ Nguyễn Thái Bình gửi đến Quốc hội. Báo cáo có một nội dung chi tiết về nhiệm vụ xây dựng, hoàn thiện chính sách tiền lương, phụ cấp đối với cán bộ, công chức cơ sở; khắc phục hạn chế bất cập trong việc thực hiện cơ chế tiền lương, tiền thưởng, phụ cấp; xây dựng và hoàn thiện đề án tăng lương và đảm bảo lộ trình thực hiện.

Tốc độ tăng lương giai đoạn 2011-2015 giảm

Cụ thể, Bộ trưởng Nguyễn Thái Bình cho biết, từ 2011 đến nay đã 3 lần điều chỉnh tăng mức lương tối thiểu chung (nay là mức lương cơ sở), từ mức 730.000 đồng/tháng năm 2011 lên mức 1,15 triệu đồng/tháng hiện nay.

Tính chung cả ba lần điều chỉnh tăng thêm 57,5%, cao hơn chỉ số giá tiêu dùng của tháng 12/2014 so với tháng 12/2010 do Tổng cục Thống kê công bố là 36,3%.

Bộ Nội vụ cũng ban hành chế độ phụ cấp áp dụng với cán bộ công chức, lực lượng vũ trang hưởng lương từ ngân sách với mức tăng từ 10% lên 25%. Ngoài ra, một số chức danh lãnh đạo như Chủ tịch UBND tỉnh từ 1,25 lên 1,3; tăng tỷ lệ nâng bậc lương trước thời hạn với cán bộ công chức viên chức lập thành tích xuất sắc từ 5 lên 10%, bổ sung chế độ nâng lương đối với sĩ quan cấp tướng. Mới đây, nhà nước cũng quyết định tăng lương thêm 8% đối với người hưởng lương có hệ số từ 2,34 trở xuống.

Mặc dù vậy, ông Nguyễn Thái Bình cho biết, hạn chế hiện tại là mức lương cơ sở 1,15 triệu đồng/tháng hiện hành mới đạt 44,2% so với mức lương tối thiểu vùng bình quân 2,6 triệu đồng/tháng  năm 2015 của khu vực doanh nghiệp.

Điều này dẫn đến các mức lương ngạch, bậc, chức vụ thấp theo, tính cả 25% phụ cấp công vụ thì mức tiền lương của người tốt nghiệp đại học hết tập sự khoảng 3,58 triệu đồng/tháng. Lương Bộ trưởng cũng chỉ khoảng 14,4 triệu đồng/tháng.

Theo đó, Bộ trưởng Nội vụ xác nhận, đời sống của người hưởng lương từ ngân sách nhà nước còn nhiều khó khăn.     

Thêm nữa, hệ thống thang, bậc lương còn bình quân. Do mức lương theo ngạch, bậc, chức vụ còn thấp, nên các cơ quan có thẩm quyền đã mở rộng đối tượng áp dụng các chế độ phụ cấp đặc thù ngành nghề, đã làm phát sinh bất hợp lý giữa các ngành nghề.

Phân tích những nguyên nhân hạn chế, Bộ trưởng Nguyễn Thái Bình đề cập kinh tế tăng trưởng chậm (từ mức bình quân 7%/năm giai đoạn 2006-2010 xuống chỉ còn 5,8%/năm giai đoạn 2011-2015), ngân sách cũng tăng chậm trong nhu cầu tăng chi đầu tư phát triển để đảm bảo tăng trưởng kinh tế, tăng chi quốc phòng - an ninh, an sinh xã hội, cùng với áp lực giảm bội chi ngân sách nhà nước, nên khó bố trí đủ nguồn cho cải cách tiền lương.

Trong khi đó, đối tượng hưởng lương và trợ cấp hàng tháng (gắn với tiền lương) từ ngân sách nhà nước rất lớn, khoảng 7 triệu người, chưa bao gồm quân đội và công an.

Tiết kiệm tối đa chi thường xuyên để tăng thu nhập cho cán bộ

Thời gian tới, Bộ trưởng Nội vụ cho biết sẽ điều chỉnh mức lương tối thiểu khu vực hưởng lương từ ngân sách nhà nước theo lộ trình tiến tới bảo đảm nhu cầu tối thiểu của người hưởng lương gắn với đổi mới hoạt động sự nghiệp công và phù hợp với khả năng nền kinh tế. Điều chỉnh mức lương tối thiểu vùng của khu vực doanh nghiệp phù hợp với tình hình sản xuất, kinh doanh và nhu cầu tối thiểu của người lao động;

Nghiên cứu, từng bước mở rộng quan hệ lương thấp nhất - trung bình - tối đa cho phù hợp với quan hệ thị trường, trên cơ sở đó, hoàn thiện hệ thống thang, bậc lương và các chế độ phụ cấp.

Giải pháp tiếp nữa là rà soát, xác định rõ các ngành, nghề đặc thù, để làm căn cứ xây dựng, hoàn thiện các chế độ trợ cấp, phụ cấp bảo đảm công bằng, hợp lý, nhất là các chế độ phụ cấp theo nghề (thâm niên, ưu đãi, trách nhiệm theo nghề).

Bộ trưởng cũng cho biết, hiện nay, Bộ Tài chính đang xây dựng khung cân đối ngân sách nhà nước giai đoạn 2016 – 2020 để trình Chính phủ xem xét tổng hợp trong kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2016 – 2020,  trình Quốc hội thông qua tại kỳ họp thứ 10 (cuối năm 2015).

Và trong đó sẽ tính toán cơ cấu chi ngân sách nhà nước cho đầu tư phát triển, chi trả nợ và khả năng bố trí nguồn ngân sách nhà nước cho cải cách tiền lương giai đoạn 2016 – 2020.

Theo đó, Bộ Nội vụ đang phối hợp với các cơ quan tiếp tục nghiên cứu xây dựng Đề án cải cách chính sách tiền lương theo các kết luận của Trung ương để báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét thông qua vào thời điểm thích hợp, khi có đủ điều kiện thực hiện.

Để tạo nguồn cho thực hiện điều chỉnh tiền lương các năm sau, Bộ trưởng Nội vụ nêu nhiều giải pháp. Bên cạnh thực hiện tinh giản biên chế, giải pháp được Bộ trưởng đề cập là các cơ quan, đơn vị phải thực hành tiết kiệm, chống lãng phí trong sử dụng ngân sách, đặc biệt là tiết kiệm tối đa chi thường xuyên ngoài lương để bổ sung thu nhập cho cán bộ, công chức, viên chức.

Thực hiện các giải pháp tạo nguồn như cơ cấu lại chi ngân sách cùng với việc điều chỉnh lại các chính sách theo quan điểm ưu tiên chi cải cách tiền lương, chi cho con người là chi đầu tư phát triển cũng là giải pháp được nêu tại báo cáo.

P.Thảo