“Kinh hoàng hơn khi người vi phạm lại là bệnh viện”

Để hiểu hơn về sự nguy hại và ảnh hưởng của rác thải y tế đến người dân, PGS.TS Nguyễn Đình Hòe, Ủy viên BCH Hội bảo vệ Thiên nhiên và Môi trường Việt Nam đã có buổi trao đổi với PV Dân trí xung quanh vấn đề này.

Là một nhà nghiên cứu về môi trường, xin ông cho biết sự việc này đã ảnh hưởng đến người dân như thế nào?

Rác thải y tế có chứa một tỷ lệ rác thải nguy hại (bệnh phẩm, bông băng kim tiêm đã qua sử dụng, chai lọ truyền dịch, thuốc quá hạn…) cần được xử lý theo Quy định (Quy chế quản lý đã được Bộ Y tế ban hành từ năm 1999).

Việc xử lý không đạt yêu cầu đương nhiên là môi trường bị ô nhiễm và qua đó tác động xấu đến sức khỏe nhân dân trong phạm vi ảnh hưởng. Còn nhân dân gần BV Yên Hưng đã bị ảnh hưởng như thế nào, cần có điều tra đánh giá chi tiết của các cơ quan chức năng.

Theo ông, trách nhiệm thuộc về ai? Và để xử lý hiệu quả vấn đề này thì địa phương và ngành y tế tỉnh Quảng Ninh phải làm gì?

Trong việc cụ thể này, trách nhiệm thuộc về Bệnh viện Yên Hưng (Ban giám đốc Bệnh viện) và Sở Y tế Quảng Ninh (thiếu thanh tra giám sát hoặc thiếu đầu tư đủ yêu cầu cho bệnh viện để họ có điều kiện xử lý). Cũng liên đới đến vấn đề này, ngành quản lý môi trường huyện và tỉnh đã thiếu thanh kiểm tra và chế tài phù hợp.

Theo tôi, để xử lý sự việc trên có hiệu quả thì cần phải làm các vấn đề sau: Phải thực hiện tốt quy chế xử lý rác thải y tế do Bộ Y tế ban hành. Cần có đủ phương tiện, công nghệ để xử lý rác thải y tế theo đúng quy định.

Cái cần lưu ý là nhận thức về trách nhiệm xử lý rác thải y tế của BV Yên Hưng và của lãng đạo ngành Y tế Quảng Ninh phải đủ mức theo luật định. Vấn đề cốt yếu cuối cùng là cơ quan quản lý nhà nước về môi trường, đặc biệt là rác thải y tế thì địa phương hay các ban nghành liên quan phải có trách nhiệm cao hơn để giải quyết những vấn đề “nổi cộm” như trên.

Khi sự việc bị “bại lộ”, ông có cho rằng Bộ Y tế phải có trách nhiệm và quy định chặt chẽ hơn trong vấn đề này?

Quy định về quản lý chất thải y tế của Bộ Y tế ban hành năm 1999 là rất đầy đủ. Vấn đề là khi thực hiện, cơ quan vi phạm có thể viện đủ lý do khó khăn và khâu kiểm tra giám sát của ngành Y tế và Môi trường cũng sơ sài nên đã để cho vi phạm kéo dài.

Một lý do nữa không kém quan trọng cần được hiểu thêm là khó khăn của ngành Y tế các địa phương do được đầu tư rất kém nhưng phải khám chữa bệnh cho một số lượng bệnh nhân rất đông, trên thực số lượng bệnh nhân ngày càng đông hơn.

Ông có thể cho một vài lời khuyên người dân khi họ phải chung sống trong hoàn cảnh trên?

Tôi chỉ có một lời khuyên, nhân dân nếu phát hiện cơ sở y tế vi phạm hãy tố cáo lên cơ quan có chức năng (Cơ quan quản lý Môi trường địa phương, Thanh tra Y tế, UBND các cấp, Cảnh sát Môi trường).

Ngoài ra, nếu có bằng chứng thiệt hại đến tính mạng và tài sản, người dân có thể khởi kiện cơ quan vi phạm để yêu cầu được đền bù (việc này cần có trợ giúp của luật gia và cũng tốn tiền).

Xin ông cho biết cảm nhận của ông về vấn đề này?

Khi biết sự việc qua thông tin đại chúng. Tôi có cảm nhận là kinh hoàng, kinh hoàng hơn khi người vi phạm lại là một bệnh viện của ngành y tế. Tuy nhiên nếu kiểm tra kỹ trên toàn quốc thì chắc chắn BV Yên Hưng không phải là trường hợp duy nhất vi phạm.

Xin cảm ơn PGS.TS!

Tiến Nguyên - Quốc Cường (thực hiện)