Khai thác than núp bóng nghĩa trang: Hàng trăm nghìn tấn than đã “bốc hơi”?

Hào phóng hay một kế hoạch được tính toán bài bản?

Ngay từ khi Công ty Cổ phần Tập đoàn Hạ Long (trụ sở tại TP. Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh) bỗng dưng hào phóng bỏ ra hơn 4 tỷ đồng để xây dựng nghĩa trang xã Quảng La, dư luận đã đặt nghi vấn doanh nghiệp này lên kịch bản kỹ lưỡng để khai thác than trái phép tại đây.

Sau khi dự án xây dựng nghĩa trang được phê duyệt, huyện Hoành Bồ đã đề xuất UBND tỉnh Quảng Ninh cho doanh nghiệp trên được khai thác đất tại 2 khu vực cách dự án khoảng 2km để phục vụ việc san nền dự án và được UBND chấp thuận.

Chính UBND huyện Hoành Bồ xác nhận 2 điểm lấy đất này nằm trong ranh giới quản lý tài nguyên (than) của Công ty TNHH MTV Thăng Long (Tổng công ty Đông Bắc).

Và đến khi một lãnh đạo xã khẳng định khu vực trên thuộc vỉa than 10; diện tích đất đồi rừng này từng là điểm nóng khai thác than “thổ phỉ” từ những năm 1997-2001, thì dư luận cho rằng nghi vấn khai thác than trái phép tại đây là có cơ sở.

Chưa kể, theo ông Phạm Văn Hùng, Bí thư Đảng ủy xã Quảng La, khu vực đồi rừng được tỉnh, huyện cho khai thác đất đã được Công ty cổ phần tập đoàn Hạ Long tự “thỏa thuận” mua lại rừng của người dân. Sau khi huyện Hoành Bồ phê duyệt “quy hoạch”, doanh nghiệp này đã đưa máy móc phương tiện ồ ạt đào bới trên diện rộng.

Một số nhân vật có tiếng trong giới làm than trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh cho rằng, đây chính là một kế hoạch khai thác than trái phép kỹ lưỡng, hoàn hảo núp bóng sự hào phóng của doanh nghiệp.

Diện tích ngày càng lớn do cứ khai thác là lại... phát lộ than

Trả lời câu hỏi tại sao dự án nghĩa trang chỉ có 3,1 ha, lại nằm trên sườn đồi nhưng diện tích Công ty Cổ phần Tập đoàn Hạ Long đào bới lại lên tới hơn 30 ha, ông Phạm Văn Hùng, Bí thư Đảng ủy xã Quảng La trong cuộc làm việc với báo chí mới đây giải thích rằng, do doanh nghiệp cứ khai đào lại phát lộ than nên diện tích đất khai thác để lấy đất san nền dự án nghĩa trang ngày một lớn thêm.

Cũng theo ông Phạm Văn Hùng, mỗi khi phát lộ than tại đây, xã đều có báo cáo UBND huyện. Sau đó huyện báo cáo tỉnh và tỉnh giao Công ty TNHH MTV Thăng Long tận thu theo phương án phê duyệt.

Tuy nhiên, theo Đại tá Nguyễn Văn Diễn, Giám đốc Cty TNHH MTV Thăng Long (Tổng công ty Đông Bắc), đơn vị được UBND tỉnh Quảng Ninh giao nhiệm vụ tận thu than tại 2 khu đất do công ty Cổ phần tập đoàn Hạ Long khai đào lại khẳng định, đơn vị chỉ tận thu 2 lần tại khu vực trên vào năm 2016 và việc tận thu này đều dựa trên cơ sở tính toán của các ngành chức năng tỉnh Quảng Ninh.

Cụ thể theo Đại tá Diễn, số lượng than được các cơ quan chức năng của tỉnh Quảng Ninh tính toán tại điểm khai thác đất số 1 chỉ có 2.992 tấn than và việc thu hồi kết thúc vào tháng 6/2016. Tại điểm khai thác đất số 2 là 3.993 tấn than và cũng kết thúc từ tháng 10/2016. Đại tá Diễn cũng khẳng định, hiện việc thu hồi than tận thu tại hai khu vực này của đơn vị đã kết thúc.

Chưa hết, vào cuối năm 2017, UBND huyện Hoành Bồ cũng phải thừa nhận: Tại các khu vực điểm khai thác đất số 1 rộng hơn 12,8 ha tiếp tục được Công ty Cổ phần tập đoàn Hạ Long khai thác ra ngoài ranh, mốc giới được giao, xuất hiện các hào, hố (dạng khai trường khai thác than – PV) có độ sâu bốc xúc trung bình 5 – 7 m, các hố này xuất lộ phần đất có màu đen. Tại các khu vực này, cơ quan chức năng của Quảng Ninh phát hiện trên bãi tiếp tục tập kết hơn 2.000 m3 than, đá, xít.

UBND tỉnh Quảng Ninh cũng đã từng chỉ rõ, mặc dù ngày 17/10/2016, tỉnh đã có văn bản chỉ đạo doanh nghiệp thực hiện việc cải tạo phục hồi môi trường tại khu vực khai thác đất, thời hạn đến 30/10/2017 phải xong nhưng doanh nghiệp vẫn “phớt lờ”, thậm chí trong quá trình thi công còn tự ý thu hồi than tập kết trên bãi.

Dư luận cho rằng, cơ quan chức năng tỉnh cần phải vào cuộc, làm rõ lượng than được bóc gỡ tại đây là bao nhiêu? Trách nhiệm của các cấp chính quyền ở đâu trước vụ việc này?

An Nhiên