Dự án "bỏ quên" hơn 900 hộ dân "đội" vốn hàng trăm tỷ đồng

Dự án di dân tái định cư lòng hồ Yên Mỹ được Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa phê duyệt ngày 24/11/2017, với tổng mức đầu tư hơn 290 tỷ đồng từ nguồn ngân sách tỉnh theo kế hoạch.

Dự án do Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) tỉnh Thanh Hóa làm chủ đầu tư, triển khai thực hiện trên địa bàn 4 xã Thanh Kỳ, Thanh Tân (huyện Như Thanh); xã Phú Sơn (thị xã Nghi Sơn); xã Yên Mỹ (Nông Cống). Số hộ ảnh hưởng ban đầu là 922 hộ.

Tuy nhiên, bước sang năm thứ năm, dự án mới chỉ hoàn thành và bàn giao đưa vào sử dụng 16 tuyến đường giao thông nông thôn có chiều dài hơn 16 km, giá trị 47 tỷ đồng. Công tác đền bù, di dân tái định cư vẫn "dậm chân tại chỗ".

Đáng nói, mức đền bù cũ cho người dân chưa hoàn thành, nhưng mới đây tỉnh Thanh Hóa đang dự kiến nâng phương án hỗ trợ bồi thường cho dân lên hàng trăm tỷ đồng.

Báo cáo tháng 12/2021 của Sở NN&PTNT cho thấy, tổng mức đầu tư của dự án hiện đã tăng thêm 278 tỷ đồng (từ 216 tỷ đồng lên 495 tỷ đồng). Trong đó, huyện Nông Cống tăng từ 16,8 tỷ đồng lên gần 42 tỷ đồng, huyện Như Thanh tăng từ 80 tỷ đồng lên hơn 302 tỷ đồng; thị xã Nghi Sơn từ 118 tỷ đồng lên 150 tỷ đồng.

Lý giải nguyên nhân chưa hoàn thành công tác hỗ trợ tái định cư cho dân, Sở NN&PTNT cho rằng dự án được Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa phê duyệt năm 2017 với kinh phí thực hiện giải phóng mặt bằng (GPMB) là hơn 216 tỷ đồng. Tuy nhiên, đến nay, đơn giá thực hiện đền bù GPMB đã thay đổi rất nhiều, dự kiến tăng hơn 2 lần so với giá trị duyệt năm 2017.

Năm 2021, sau khi được bố trí hơn 8,6 tỷ đồng về tổ chức thực hiện dự án, Sở NN&PTNT đã làm việc với UBND các huyện vùng dự án để triển khai. Tuy nhiên, do kinh phí được giao quá thấp (đạt khoảng 1,7% so với nhu cầu của dự án), việc bồi thường hỗ trợ và tái định cư phải được thực hiện một cách đồng loạt, tránh tình trạng các hộ dân khiếu kiện và nếu kéo dài thời gian thực hiện sẽ phát sinh thêm nhiều chi phí nên hội đồng GPMB các huyện không thể triển khai thực hiện được.

Sở NN&PTNT cũng cho biết, việc dự án "đội" vốn lên hàng trăm tỷ đồng là do bồi thường về đất, tài sản, vật kiến trúc, cây cối hoa màu, hỗ trợ di chuyển, ổn định đời sống… có thay đổi (tăng diện tích đất, tăng mức đền bù) so với thời điểm khảo sát, lập dự án.

"Thời điểm lập dự án đơn giá đất được áp dụng theo quyết định 4545/QĐ-UBND ngày 18/12/2014. Đến nay, đơn giá đất được áp theo quyết định 44/QĐ-UBND ngày 23/12/2019, cao hơn so với thời điểm lập dự án. Mặt khác, các xã vùng dự án theo quy hoạch là vùng phụ cận của Khu kinh tế Nghi Sơn nên giá đất được áp theo giá của khu kinh tế nên đất ở, đất trồng cây hàng năm… đều tăng", báo cáo của Sở NN&PTNT nêu.

Trước đó, Dân trí đã thông tin việc hàng trăm hộ dân nằm trong dự án di dân tái định cư lòng hồ Yên Mỹ đang phải sống cảnh đi không được ở không xong, nhiều căn nhà xuống cấp không dám sửa chữa. Đáng nói, mỗi khi mùa mưa lũ về, người dân lại sống trong cảnh màn trời chiếu nước. Họ đi khắp nơi cầu cứu nhưng vẫn trong vô vọng.