Đề xuất 2.200 tỷ nối ray đường sắt ga Lào Cai với cửa khẩu Trung Quốc

Chọn phương án tối ưu

Tờ trình gửi Bộ Giao thông vận tải (GTVT) có 3 phương án, trong đó Ban Quản lý dự án đường sắt đề xuất chọn phương án đấu nối ray giữa ga Lào Cai với ga Hà Khẩu Bắc nhằm xử lý triệt để bình diện tuyến đường, nâng cao tốc độ khai thác, đáp ứng nhu cầu vận tải, an toàn, duy tu bảo dưỡng đơn giản hơn, tránh lãng phí; đồng thời đảm bảo hiệu quả đầu tư lâu dài, phù hợp quy hoạch tuyến đường sắt khổ 1.435 mm Lào Cai - Hà Nội Hải Phòng.

Dự án đấu nối ray giữa ga Lào Cai với ga Hà Khẩu Bắc có điểm đầu tại ga Lào Cai (Km294+775) trên tuyến đường sắt khổ 1000 mm hiện có của đường sắt Việt Nam; điểm cuối là điểm chính giữa của cầu Hồ Kiều (mới).

Phương án tuyến thực hiện nối ray bằng khổ đường lồng 1.435 mm và 1.000 mm tại vị trí cầu Hồ Kiều mới cách cầu cũ 2,5 km về phía thượng lưu, tuyến rẽ phải đi theo hướng tuyến mới cắt quốc lộ 70 và vượt sông Nậm Thi tại điểm cách cầu Hồ Kiều hiện tại khoảng 2,5 km về phía thượng lưu. Sau khi vượt sông Nậm Thi, tuyến đi vào cửa hầm hiện tại của đường sắt khổ 1.000 mm Hà Khẩu Bắc - Hà Khẩu, tiếp tục đi theo tuyến đường sắt khổ 1.000 mm sau đó kết nối về ga Hà Khẩu Bắc.

Đối với phần đường sắt, dự án sẽ cải tạo khoảng 3 km đường ga Lào Cai hiện tại thành đường khổ lồng 1.435 mm và 1.000 mm; xây dựng đường xếp dỡ, kho bãi hàng đạt công suất 5 triệu tấn/năm; Nâng cấp cải tạo khoảng 200 m tuyến đường hiện có thành đường lồng 1.435 mm và 1.000 mm từ ga Lào Cai đến điểm đầu cải tuyến mới; Xây dựng mới 2.850 m tuyến đường lồng 1.435 mm và 1.000 mm, từ đầu bắc ga Lào Cai đến điểm giữa cầu Hồ Kiều mới (điểm dự kiến kết nối).

Về phần hầm, dự kiến xây dựng mới 1.700 m hầm đường sắt khổ lồng 1.435 mm và 1.000 mm.

Đối với phần cầu, dự án sẽ xây dựng mới khoảng 180 m cầu bao gồm: Cầu Hồ Kiều mới phía Việt Nam vượt sông Nậm Thi dài khoảng 50 m (toàn bộ cầu dài 100 m) và khoảng 130 m cầu vượt QL70.

Việc khai thác vận tải bằng đường sắt giữa Việt Nam và Trung Quốc được thực hiện trên khổ 1.435mm chạy thẳng giữa hai nước để giải quyết được vấn đề bất cập trong tổ chức khai thác vận tải, giảm giá thành vận tải, không ảnh hưởng đến an ninh quốc phòng và đã được địa phương đồng thuận. Ngoài ra, tuyến sẽ được tận dụng lại toàn bộ cho dự án đường sắt khổ 1.435 mm Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng trong tương lai.

Theo đề xuất, thời gian thực hiện dự án từ năm 2022-2025. Dự kiến, tổng mức đầu tư là hơn 2.206 tỷ đồng, từ nguồn vốn từ vốn ngân sách Nhà nước thuộc kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021-2025 phân bổ cho Bộ GTVT.

Tiềm năng lớn về hàng hóa liên vận

Theo Ban Quản lý dự án đường sắt, tuyến đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng nằm trên hành lang kinh tế Đông - Tây nối Côn Minh (Trung Quốc) với Hải Phòng (Việt Nam), đóng vai trò quan trọng trong việc vận chuyển hàng hóa giữa các tỉnh Vân Nam, Tứ Xuyên - Trung Quốc với các tỉnh miền Bắc Việt Nam đến cảng biển Hải Phòng.

Nhu cầu vận chuyển hàng hóa liên vận trên tuyến đường sắt qua cửa khẩu này tương đối lớn, tuy nhiên do bị vênh khổ đường nên vận tải đường sắt còn khó khăn.

Cụ thể, hiện nay đường sắt Trung Quốc đã chuyển đổi sang khổ đường 1.435 mm từ năm 2014. Điểm cuối của mạng đường khổ này là ga mới Hà Khẩu Bắc, chỉ còn vài tuyến ngắn khu vực biên giới có đấu nối khổ 1.000 mm. Do đó, tàu Việt Nam từ ga Lào Cai sang Trung Quốc chỉ đến được các ga Hà Khẩu, Sơn Yêu và Hà Khẩu Bắc.

Tại ga Hà Khẩu Bắc, hàng hóa sẽ phải chuyển tải, sang toa mới đi tiếp được vào mạng đường sắt Trung Quốc. Ngược lại, tàu Trung Quốc cũng không thể sang được Việt Nam để xếp hàng và quay trở lại đi trên mạng đường sắt Trung Quốc.

Dự án đấu nối ray giữa hai ga Lào Cai - Hà Khẩu Bắc đường lồng khổ 1.435 mm và 1.000 mm, khi hoàn thành sẽ giúp Việt Nam chủ động chuyển tải hàng hóa và hành khách tại ga Lào Cai, tăng nhanh thời gian lưu thông hàng hóa xuất nhập khẩu giữa hai nước Việt Nam - Trung Quốc, giảm chi phí vận tải đường sắt, thúc đẩy phát triển vận tải hàng hóa bằng đường sắt, tăng thêm thị phần vận tải đường sắt.