Có nhiều “tồn tại” nên phải điều chỉnh quy hoạch xây dựng vùng Thủ đô Hà Nội

Đồ án Quy hoạch chung xây dựng Thủ đô Hà Nội đến 2030 và tầm nhìn đến 2050 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 1259/2011. Từ đó đến nay, các tỉnh trong vùng Thủ đô đã bước đầu triển khai thực hiện bám sát các định hướng, chiến lược theo quyết định của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Nhiều dự án có quy mô lớn trong các lĩnh vực phát triển hạ tầng kỹ thuật đã bước đầu được thực hiện không chỉ dừng ở quy mô phục vụ trong tỉnh mà đã nâng lên tầm cỡ quy mô cấp vùng.

Điều chỉnh đồ án là cần thiết

Tuy nhiên, trong thực tế triển khai còn những tồn tại cần điều chỉnh như việc liên kết chia sẻ các chức năng vùng còn chưa rõ ràng; các khu công nghiệp tập trung nhiều ở các cửa ngõ vào Thủ đô Hà Nội; các dự án khu đại học tập trung, các khu đô thị quy mô lớn… cần được xem xét, đảm bảo phù hợp hơn với thực tiễn phát triển. Trong khi đó công tác phối hợp giữa các tỉnh, thành phố với các bộ, ngành còn nhiều lúng túng, chưa tạo được sự gắn kết giữa các tỉnh, thành phố trong nội vùng. Các định hướng, chiến lược phát triển mới trong vùng Thủ đô theo các nghị quyết của Trung ương, các định hướng phát triển kinh tế - xã hội của các tỉnh, thành phố trong vùng cần thiết phải được cập nhật trong đồ án điều chỉnh quy hoạch nhằm đảm bảo tính thời sự phục vụ phát triển vùng.

Từ những yêu cầu thay đổi nên trên, việc lập Đồ án Điều chỉnh Quy hoạch xây dựng vùng Thủ đô Hà Nội đến năm 2030 và tầm nhìn 2050 là hết sức cần thiết.

Được biết, nhiệm vụ điều chỉnh quy hoạch xây dựng vùng Thủ đô đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 1758/2012 với địa giới mới gồm Hà Nội và 9 tỉnh gồm Vĩnh Phúc, Bắc Ninh, Hải Dương, Hưng Yên, Hà Nam, Hòa Bình, Phú Thọ, Thái Nguyên và Bắc Giang với tổng diện tích toàn vùng khoảng trên 24.314 km2, dân số hiện trạng (năm 2012) khoảng 17,6 triệu dân.

Căn cứ vào nhiệm vụ được duyệt và việc Chính phủ chấp thuận chủ trương lựa chọn tư vấn nước ngoài tham gia lập quy hoạch, Bộ Xây dựng đã giao cho Viện Quy hoạch đô thị và nông thôn Quốc gia và Viện quy hoạch phát triển Vùng Ile de France - IAU (đơn vị lập quy hoạch vùng Thủ đô Paris-Pháp) phối hợp thực hiện Đồ án này.

Báo cáo của Bộ Xây dựng tại cuộc họp cho biết đến nay Đồ án Điều chỉnh Quy hoạch xây dựng vùng Thủ đô Hà Nội đến năm 2030 và tầm nhìn 2050 đã được lập, thẩm định và trình duyệt theo đúng quy trình, nghiên cứu công phu, tham vấn của tất cả các cơ quan có liên quan. Chính vì thế, Bộ Xây dựng kính trình Thủ tướng Chính phủ sớm xem xét và phê duyệt Đồ án.

Theo Đồ án, tầm nhìn vùng Thủ đô Hà Nội đến năm 2050 sẽ là vùng đô thị lớn, có chức năng kinh tế tổng hợp của quốc gia và khu vực châu Á-Thái Bình Dương. Đây là khu vực phát triển năng động, có chất lượng đô thị cao, môi trường đầu tư thuận lợi, bền vững; bảo đảm an ninh quốc phòng. Thủ đô Hà Nội sẽ là đô thị đặc biệt, trung tâm đầu não chính trị - hành chính, trung tâm lớn về văn hóa, giáo dục, khoa học và công nghệ, kinh tế và giáo dục quốc tế của cả nước.

Các ý kiến tại cuộc họp nhận định, Đồ án được nghiên cứu cẩn trọng với tinh thần cầu thị, liên tục được nâng cao chất lượng trong suốt quá trình triển khai lập quy hoạch, từ các bước khảo sát thực địa, thu thập số liệu, tài liệu đến làm việc với các cơ quan chuyên môn của các bộ, ngành liên quan, tổ chức các cuộc báo cáo, hội thảo lấy ý kiến đóng góp của các địa phương, chuyên gia, cơ quan và tổ chức quốc tế…

Bên cạnh đó, lãnh đạo các bộ ngành, địa phương cũng đã tập trung phân tích, thảo luận, đóng góp nhiều ý kiến sát đáng vào các nội dung lớn của Đồ án, nhất là về cơ sở nghiên cứu đề xuất nội dung điều chỉnh; dự báo phát triển; định hướng phát triển không gian vùng; định hướng quy hoạch giao thông vùng; định hướng quy hoạch hệ thống hạ tầng kỹ thuật vùng; định hướng quy hoạch hệ thống hạ tầng xã hội vùng; định hướng cơ cấu kế hoạch sử dụng đất; đánh giá môi trường chiến lược; an ninh quốc phòng; các cơ chế chính sách để sử dụng hiệu quả tài chính và nguồn lực đầu tư; mô hình quản lý vùng…

Không phát triển các cơ sở công nghiệp “bám mặt đường quốc lộ”

Phát biểu tại hội nghị, Phó Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh, Đồ án đã đề cập mạnh tới tính chất liên kết vùng, nhất là liên kết về hạ tầng kinh tế - xã hội tương đối đồng bộ. Cùng với phát triển hệ thống đô thị và giao thông, nhiều định hướng quan trọng cũng đã được làm rõ như công nghiệp, nông nghiệp, giáo dục, y tế, văn hóa- xã hội, môi trường, cấp thoát nước, đào tạo nguồn nhân lực,…

Phó Thủ tướng đề nghị, trong tổ chức thực hiện cần có sự phân vai, phối hợp rõ ràng giữa các bộ, ngành, địa phương. Đi liền với liên kết, thúc đẩy phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội là phải đảm bảo được vững chắc an ninh quốc phòng.

Kết luận cuộc họp, thay mặt Chính phủ, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đánh giá cao, biểu dương Ban Chỉ đạo quy hoạch và Đầu tư xây dựng vùng Thủ đô Hà Nội mà trực tiếp là Bộ Xây dựng được phân công làm nhiệm vụ chủ trì, xây dựng Đồ án với các nhiệm vụ cụ thể mà Thủ tướng Chính phủ giao.

Thủ tướng Nguyễn nêu rõ vùng Thủ đô đã có quy hoạch từ năm 2008, tiếp đó có quy hoạch về mở rộng vùng Thủ đô năm 2011. Tuy nhiên từ yêu cầu thực tiễn cần phát triển và qua thực tế có những vấn đề nảy sinh cần cập nhật và bổ sung cho kịp thời và yêu cầu đặt ra là phải điều chỉnh quy hoạch vùng Thủ đô để phát triển nhanh và bền vững trên các lĩnh vực, đảm bảo quốc phòng - an ninh.

Trên cơ sở các nội dung Đồ án đã được xây dựng, Thủ tướng yêu cầu Ban Chỉ đạo quy hoạch và Đầu tư xây dựng vùng Thủ đô Hà Nội, các cơ quan liên qua tiếp thu, hoàn thiện Đồ án để trình Thủ tướng Chính phủ xem xét và phê duyệt. Đồng thời lưu lý, khi Đồ án đã được phê duyệt, các địa phương trong vùng cần hết sức quan tâm cập nhật, bổ sung, rà soát quy hoạch của địa phương mình gắn với những nội dung quy hoạch trong Đồ án cũng như những quy hoạch chi tiết vùng Thủ đô.

Thủ tướng lưu ý Ban Chỉ đạo quy hoạch và Đầu tư xây dựng vùng Thủ đô Hà Nội cần tiếp tục kiện toàn về tổ chức; thực hiện tốt hơn nữa chức năng chỉ đạo, điều phối, tham mưu với các bộ, ngành, địa phương triển khai thực hiện nhiệm vụ quy hoạch, xây dựng và phát triển vùng Thủ đô.

Đối với Quy hoạch phòng chống lũ và quy hoạch đê điều hệ thống sông Hồng, sông Thái Bình vừa mới được phê duyệt, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cho rằng Quy hoạch này có tầm ảnh hưởng đến toàn bộ đến các địa phương trong vùng Thủ đô. Tuy nhiên, sau khi được phê duyệt, ý kiến của nhiều chuyên gia, nhiều địa phương cho rằng quy hoạch này quá an toàn và trong điều kiện đất chật người đông, gây ra sự lãng phí khi có nhiều bãi ven sông bị bỏ hoang, không được sử dụng, trong khi đó chúng ta đã trị thủy thành công được sông Hồng, sông Thái Bình cũng như các sông liên quan, bảo đảm chống lũ được cho Hà Nội và đảm bảo được giao thông đường thủy, chống lũ được vào mùa mưa, điều tiết được nước tưới tiêu vào mùa khô hạn.

Chính vì vậy, Thủ tướng cho rằng cần hết sức quan tâm rà soát, có các giải pháp khai thác hiệu quả tiềm năng đất đai ở các khu vực ven sông, bảo đảm được an toàn đê điều, song cũng phải tận dụng, khai thác hiệu quả tiềm năng, nguồn lợi từ các vùng đất ven sông, tránh tình trạng đất đai bị bỏ hoang, lãng phí. Đồng thời cần quan tâm khôi phục, cải tạo tất cả hệ thống sông, hồ trong vùng bằng nạo vét, khai thông luồng chảy, kè đắp để “vừa đảm bảo làm đẹp cảnh quan môi trường, phục vụ phát triển du lịch; đảm bảo chức năng cấp thoát nước, tưới tiêu; giao thông đường thủy”.

Một nhiệm vụ lớn được Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đề cập là cần tiếp tục quan tâm huy động các nguồn lực đầu tư, thúc đẩy phát triển hệ thống hạ tầng kinh tế - xã hội, nhất là hạ tầng kết nối giao thông đường bộ, đường sắt trong vùng Thủ đô, đảm bảo cho giao thông thông suốt, tạo thuận lợi cho đi lại và giao thương. Tính toán kỹ lưỡng, chặt chẽ trong quy hoạch, phát triển, mở rộng các sân bay trong vùng, đảm bảo hiệu quả kinh tế cũng như vấn đề quốc phòng, an ninh.

Trong quy hoạch về đô thị, khu công nghiệp, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng yêu cầu cần tính toán kỹ, cân nhắc kỹ theo nhu cầu của từng tỉnh và cho cả vùng. Quy hoạch phát triển các khu công nghiệp hiện đại, tập trung; không phát triển các cơ sở công nghiệp theo kiểu tràn lan, bám mặt đường quốc lộ, tỉnh lộ. Liền với đó, trong quy hoạch phát triển y tế, giáo dục cũng phải rõ ràng, không làm tràn lan.

Ngoài ra, Thủ tướng lưu ý cần làm tốt công tác quy hoạch nghĩa trang; thực hiện đồng bộ, hiệu quả công tác bảo đảm vệ sinh môi trường, xử lý rác thải, giữ gìn cảnh quan, sinh thái trong vùng.

Thế Kha