Chủ tịch Quốc hội: Quy định minh bạch để xử lý tình trạng sở hữu chéo

Tại phiên họp thứ 21 sáng 17/3, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến bổ sung hai dự luật, trong đó có dự án Luật Các tổ chức tín dụng (sửa đổi) vào Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2023.

Góp ý vào việc sửa Luật Các tổ chức tín dụng, Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh đây là dự luật có ý nghĩa rất quan trọng trong việc củng cố nền tảng, gia tăng sức chống chịu của nền kinh tế trước các cú sốc bên trong và bên ngoài.

"Lần sửa đổi này phải quy định rất minh bạch để xử lý triệt để được tình trạng sở hữu chéo, sở hữu chéo núp bóng, hiện còn rất rủi ro cho hệ thống", theo yêu cầu của Chủ tịch Quốc hội.

Liên quan đến vấn đề này, báo cáo của Ủy ban Kinh tế đề cập đến trường hợp cổ đông lớn và người có liên quan của cổ đông lớn cố tình che giấu, nhờ cá nhân hay tổ chức khác đứng tên hộ cổ phần sở hữu để "lách" quy định của pháp luật về sở hữu chéo/ sở hữu vượt mức quy định hoặc "lách" quy định về giới hạn cấp tín dụng về nhóm khách hàng liên quan, tỷ lệ sở hữu cổ phần của cổ đông và người có liên quan.

Theo Ủy ban Kinh tế, việc sửa đổi quy định về giới hạn sở hữu cổ phần, sở hữu của cổ đông lớn và người có liên quan của cổ đông lớn sẽ giúp khắc phục tình trạng thao túng, lạm dụng quyền của cổ đông lớn hoặc tình trạng "sân sau" của các tổ chức tín dụng.

Tuy nhiên, cơ quan này cho rằng cần đánh giá kỹ lưỡng, làm rõ nguyên nhân của tình trạng sở hữu chéo giữa các tổ chức tiềm ẩn rủi ro cho hệ thống do quy định pháp luật hay do tổ chức thực hiện, từ đó có các đề xuất phù hợp.

Liên quan đến xử lý các ngân hàng yếu kém, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh cho rằng đây là vấn đề cần hết sức quan tâm khi sửa luật, bởi tiến độ hiện nay rất chậm.

Ông Thanh đề nghị phải làm rõ thêm quá trình mua bắt buộc và kiểm soát đặc biệt một số ngân hàng đã xử lý được những gì, còn những gì vướng cần đưa vào luật.

Theo ông Thanh, Ủy ban Kinh tế rất quan ngại về chính sách cho vay đặc biệt không có tài sản bảo đảm. "Mức độ bao nhiêu cần phải làm rõ, nếu không thì bịt được lỗ hổng bé lại tạo ra lỗ hổng lớn hơn", ông Thanh cảnh báo.

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cũng nêu rõ cần rà soát lại trình tự hiện nay và cách thức xử lý các ngân hàng yếu kém thế nào.

Về cho vay đặc biệt, từ thực tế của Mỹ với một số ngân hàng vừa qua, Chủ tịch Quốc hội nói Chính phủ Mỹ cam kết đảm bảo cho người gửi tiền còn quyền lợi cổ đông thì không. "Nguồn đó lấy từ quỹ bảo hiểm tiền gửi và phải có tài sản bảo đảm chứ không lấy từ nguồn tái cấp vốn của ngân hàng, không lấy tiền thuế của dân để xử lý", ông Huệ nêu rõ.

Sau khi biểu quyết, Ủy ban Thường vụ Quốc hội tán thành bổ sung dự án Luật Các tổ chức tín dụng (sửa đổi) vào Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2023, trình Quốc hội tại kỳ họp thứ 5 và thông qua vào kỳ họp thứ 6.