Cầu gỗ hơn 100 năm tuổi không dùng đinh, lợp mái cọ duy nhất miền Bắc

Cầu bắc qua sông Hải Ninh tại làng Kênh (thị trấn Cổ Lễ, Trực Ninh, Nam Định). Người dân làng Kênh quen gọi là cầu lợp, nghĩa là cầu có mái lợp bằng lá che mưa nắng. Đây là con sông nhỏ vốn là kênh dẫn nước từ sông Hồng vào đồng.

Cầu lợp lá bổi làng Kênh là cây cầu có kiến trúc thượng gia hạ kiều (trên là nhà, dưới là cầu), bao gồm 5 nhịp, dài 10m, rộng 4m, cao 3m, làm hoàn toàn bằng gỗ.

Không ai nhớ cầu được dựng từ năm nào, nhưng đã được di dời một lần và trùng tu nhiều lần vào các năm 1883 và 1904, và gần đây nhất vào năm 2014.

Người làng Kênh cho biết, trước đây cầu có 7 gian, trải qua thời gian và di dời nay chỉ còn lại 5 gian. Mái lợp cũng được thay thế từ lá bổi chuyển sang lá cọ.

 Toàn bộ cột, xà, sàn cầu được làm bằng gỗ lim, sàn cầu được ghép bằng những tấm gỗ dày, rộng hơn 40cm.

Toàn bộ cây cầu có 28 cột, trong đó có 4 cột chính được cắm sâu dưới lòng sông, mỗi cột có đường kính trên 50cm. Việc liên kết các chi tiết không dùng đinh, mà dùng mộng rất chắc chắn.

Các xà, cột... được gia cố bằng dây mây buộc hoa.

Phần mái có xương gỗ lim lợp lá cọ nhiều lớp.

Cầu lợp làng Kênh ngày nay mang ý nghĩa như một di tích độc đáo của làng hơn là việc dùng để đi lại. Cầu như một nơi sinh hoạt cộng đồng, lúc nào cũng có người đến đây nghỉ ngơi, trò chuyện.

Trong lần sửa chữa gần đây, phần mái được lợp bằng 4.000 lá cọ chồng lên nhau thành nhiều lớp, khiến cho không gian ở dưới lúc nào cũng mát mẻ. Những ngày hè nóng nực, cầu là nơi nghỉ ngơi thư giãn rất được ưa chuộng.

"Cây cầu mái lá cổ xưa

Bao năm qua vẫn nắng mưa dãi dầu

Dù ai đi đâu về đâu

Nhớ ghé Cổ Lễ, qua cầu ngắm kênh

Nét độc đáo huyện Trực Ninh

Cây cầu mái lá đậm tình quê hương

Đơn sơ mà rất lạ thường

Độc nhất vô nhị bốn phương khó tìm".

Đây là những vần thơ của người dân Cổ Lễ được lưu truyền để nói về cây cầu này.

Hình ảnh bình dị dưới mái cầu trong những buổi trưa hè.

Toàn cảnh cây cầu lợp làng Kênh bắc qua sông Hải Ninh.