Bánh trôi “thời vụ”… Tết Hàn thực

Bánh, đường, bột ngày "lên hương"

Tại chợ Thành Công, dãy hàng chè có tiếng mấy bữa nay đã đổi qua mặt hàng chính - bánh trôi bánh chay và các loại nguyên liệu làm bánh. Nhiều gian hàng 2, 3 nhân công luôn tay vắt bột, nặn bánh. Hai nồi nước trên bếp liên tiếp những mẻ bánh “3 chìm, 7 nổi” được vớt ra đĩa, rắc vừng.

Bột, đường, bánh trở thành món hàng "độc tôn" dịp 3/3 âm lịch

Quán chè nào cũng bày sẵn một chậu bột, một bát đường đỏ cắt sẵn thành viên nhỏ, một âu nhân đỗ đã đồ nhuyễn, xào đường… để bán cho các bà các chị mua về tự làm. 20.000đ/kg bột, 4.000đ/lạng đường đỏ, 5.000đ/lạng nhân đậu. Mỗi quán cũng cố hút khách bằng một mảnh bìa quảng cáo cắm trên chậu bột, từ đơn giản như “Bán bột làm bánh trôi” tới các kiểu “à ơi” hơn “A! Bán bột (kèm một hình mặt cười)”, “Bột đây rồi, làm bánh thôi!”…

Gánh bột rong "cạnh tranh" nhờ giá bán

Nhà chỉ có 5 người, mỗi năm cô Hòa làm một đĩa bánh trôi, một bát bánh chay chè hoa cau thắp hương ngày Tết Hàn thực, để mỗi người nếm 1 miếng món đồ ăn theo phong tục xưa. Năm nay, lượng bột, đỗ, đường viên cô đều mua nhiều gấp 3, để sáng sớm múc bát chè, vớt đĩa bánh mang quanh mấy nhà hàng xóm, toàn những gia đình sáng đi, tối mịt mới về nhà, chẳng mấy người để ý món quà quê ngày 3/3 âm lịch.

Chị Thục, chủ quán chè đã hơn chục năm nay tại chợ Ngọc Hà thì làm nghề đã thành nếp, mỗi năm, cứ đúng ngày này, cả nhà xoay vần xay bột, đánh đỗ. Cả gian nhà nhỏ chừng 3 chục mét vuông la liệt cối đá, mâm, nồi, chậu… Bột nhà chị vẫn “uy tín” khắp chợ, hàng bánh cuốn, bánh tráng vẫn xếp chỗ, đặt hàng vì bột xay bằng cối đá (gắn mô-tơ) mịn, dẻo tay.

“Vọng”… bánh trôi

Tay thoăn thoắt chấm vừng lên từng viên bánh trôi cho khách chờ ăn, chị Thục phân trần, giá gạo, đỗ, đường đều cao quá, nhảy từng ngày nên đĩa bánh năm nay cũng phải bán đội lên đôi chút. 3/3 năm ngoái, đĩa 15 viên bánh bán 4.000đ, nay lên thành 5.000đ, bát bánh chay - chè hoa cau trước 6.000đ, giờ cũng phải bán 8.000đ.

Huy động nhân lực tối đa "vụ làm ăn" vài ba ngày

Bà chủ quán chè lại thoăn thoắt xếp sắp gần 100 suất bánh đặt sẵn của công ty đầu tư xây dựng Thiên Phú (21E Thụy Khuê) để mang đi cho kịp giờ. 50 suất bánh - chè đã “xuất xưởng” trước, từ 6h30 sáng, để đưa lên tận khu công nghiệp Đình Xuyên (Vĩnh Phúc) cho mấy chục công nhân xưởng của công ty ăn tết quê.

45 suất khác đã được bà chủ Thiên Phú đặt mang tới khối văn phòng, rải rác mấy địa điểm ở Hà Nội. Người đặt hàng cả lô bánh vui vẻ giải thích, hầu hết người lao động trong công ty đều người ngoại tỉnh, từ quê lên làm ăn, những phong tục quen thuộc này, chủ doanh nghiệp cũng nên quan tâm, chu đáo để anh em thấy thoải mái, gần gũi như ở nhà.

Đúng là tết bánh trôi, bánh chay thường sôi nổi hơn với những người “vọng quê”, nhất là dân mấy tỉnh thành phía bắc: Hà Tây, Bắc Ninh, Hưng Yên, Hải Dương… Thợ thuyền, công chức đã vậy, khối sinh viên xem chừng còn mong dịp tết 3/3 này hơn.

Những món quà quê sinh động trong ngày tết hàn thực

 

Không nồi, xoong, những viên bánh “không đủ lệ bộ” (thiếu vừng, cũng chẳng có nước đường phèn pha dầu hoa bưởi để thả bánh) được luộc ngay trong chiếc ca nhựa cắm sục mọi ngày vẫn dùng để đun nước tắm. Viên bánh trôi nổi dần trong ca nước, hơi nhão nhưng cắn một miếng cũng đủ vị bột, vị nhân đường đỏ ngọt thanh thanh. Vậy là đủ phong vị ngày tết quê cho đám sinh viên xa nhà.

Bài và ảnh: Phương Thảo - Cấn Cường