Thế nào là mụn cóc phẳng?

Bài viết được tham vấn chuyên môn cùng Bác sĩ chuyên khoa I Trần Văn Sáng - Bác sĩ Da liễu - Khoa Khám bệnh & Nội khoa - Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Đà Nẵng.

Mụn cóc phẳng hình thành thông qua tiếp xúc trực tiếp với virus HPV và rất dễ lây lan. Virus gây ra mụn cóc có thể truyền nhiễm giữa người với người, hoặc bị lây HPV từ vị trí mọc mụn cóc phẳng ở tay sang những nơi khác trên cơ thể.

Nhìn chung, mụn cóc là tình trạng tế bào da phát triển bất thường do papillomavirus ở người (HPV) gây ra. Có hơn 60 chủng virus HPV khác nhau và một số loại trong đó sẽ có xu hướng kích hoạt các nốt mụn cóc trên da. Cụ thể, virus HPV số 3, 10, 28 và 49 sẽ kích thích sự phát triển nhanh chóng của các tế bào ở lớp ngoài của da.

Trong hầu hết các trường hợp, mụn cóc thông thường sẽ xuất hiện trên ngón tay, gần móng tay hoặc trên bàn tay. Một số loại HPV nhất định cũng có thể khiến mụn cóc hình thành ở vùng sinh dục (sùi mào gà).

Mụn cóc phẳng là một bệnh truyền nhiễm ngoài da lành tính, phổ biến ở thanh thiếu niên và trẻ em hơn so với người lớn (đa phần các trường hợp mắc bệnh nằm ở độ tuổi từ 12 - 16. Tình trạng này hiện đang ảnh hưởng đến khoảng 10% dân số thế giới, cả đàn ông lẫn phụ nữ đều có nguy cơ bị mụn cóc phẳng ở tay hoặc các vị trí khác như nhau. Tuy nhiên mụn cóc phẳng lại có hình dạng khác biệt so với các loại mụn cóc thường gặp, thậm chí khó nhận biết và phát hiện được bằng mắt thường.

Như tên gọi của chúng, mụn cóc phẳng sẽ mịn và phẳng chứ không sần sùi, không có đầu, đôi khi còn không nổi trên bề mặt da. Mụn cóc phẳng có màu hồng hoặc nâu sẫm, dạng hình tròn hoặc bầu dục. Kích thước của loại mụn này cũng nhỏ hơn các mụn cóc khác, với đường kính chỉ khoảng 1 – 3mm. Tuy nhiên, mụn thường phát triển thành từng đám lớn, dao động từ 20 đến hơn 200 nốt mụn tùy trường hợp. Vị trí thường bắt gặp mụn cóc phẳng là xung quanh vết trầy xước, vùng da bị tổn thương, hoặc cũng có thể xuất hiện mụn cóc phẳng ở tay, chân và mặt, đặc biệt là nữ giới.

Ngoài mụn cóc sinh dục thì hầu hết các trường hợp mụn cóc đều là vô hại và có thể tự biến mất mà không cần điều trị. Ví dụ, mụn cóc phẳng tuy là một bệnh truyền nhiễm song lại lành tính, ít gây đau hay ngứa ngáy và khó chịu cho người mắc. Nhưng đôi khi mụn cóc sẽ tái phát sau một thời gian và cần kết hợp nhiều phương pháp chữa mụn cóc phẳng khác nhau để loại bỏ dứt điểm hoàn toàn. Chẳng hạn như:

• Dùng Axit salicylic:

Các loại thuốc điều trị mụn cóc không kê đơn, có chứa thành phần hoạt chất axit salicylic được bán rộng rãi dưới nhiều dạng, bao gồm: gel, kem bôi hoặc miếng dán. Khi sử dụng thường xuyên, axit dần dần hòa tan mô mụn cóc và có thể loại bỏ chúng hoàn toàn sau vài tuần.

• Cantharidin:

Cantharidin là một chất được chiết xuất từ loài bọ cánh cứng. Khi bôi hóa chất này lên da, một vết phồng rộp quanh mụn cóc sẽ được hình thành. Sau đó, bạn cần dán kín khu vực này lại một thời gian trước khi lột băng và kéo theo mụn cóc ra khỏi da.

• Các loại thuốc khác:

Bleomycin là một loại thuốc được tiêm vào mụn cóc để tiêu diệt virus HPV. Ngoài ra có còn kem bôi kê theo toa imiquimod (Aldara và Zyclara) giúp kích thích hệ miễn dịch của chính bạn chống lại virus gây mụn cóc. Mặc dù imiquimod thường được chỉ định trong điều trị mụn cóc sinh dục, tuy nhiên thuốc vẫn có hiệu quả nhất định khi chữa mụn cóc phẳng và các loại khác.

• Liệu pháp áp lạnh:

Bạn có thể dùng các sản phẩm thuốc xịt đông lạnh không kê đơn tại nhà hoặc đến phòng khám của bác sĩ để phun nitơ lỏng nhằm đóng băng mụn cóc. Sau đó, một vết phồng rộp sẽ hình thành xung quanh mụn cóc và mô chết rơi ra trong vòng 1 - 2 tuần. Đối với điều trị tại nhà, nhiệt độ có thể không xuống thấp đủ để đóng băng sâu mụn cóc và phát huy hiệu quả. Cách này cũng sẽ gây đau đớn vì bạn cần sử dụng thuốc xịt trong thời gian lâu hơn so với khi điều trị tại cơ sở y tế.

• Chiếu tia laser:

Phương pháp này sử dụng một chùm ánh sáng cực mạnh (laser) để đốt cháy và phá hủy mô mụn cóc.

• Tiểu phẫu:

Khi không thể chữa mụn cóc phẳng bằng các liệu pháp khác, phẫu thuật thường được chỉ định để cắt bỏ chúng. Phần gốc rễ của mụn cóc sẽ bị phá hủy bằng kim điện hoặc bằng phương pháp phẫu thuật lạnh (đóng băng sâu).

Bởi vì mụn cóc sẽ khó kiểm soát hơn trong môi trường ẩm ướt, do đó nên giữ cho tay cũng như tất cả các vị trí mọc mụn cóc càng khô càng tốt. Ngoài ra cũng cần cân nhắc trước khi đắp kín mụn cóc phẳng ở tay bằng các loại băng.

Nếu bạn đã bị mụn cóc, không được cắt, chà xát hoặc cạo những khu vực mọc mụn vì điều này có thể khiến virus lây lan. Lưu ý rửa tay kỹ sau khi chạm vào bất kỳ mụn cóc nào trên cơ thể.

Mặc dù hầu hết các chủng virus HPV gây ra mụn cóc phẳng đều lành tính (số 3, 10, 28 và 49), thế nhưng vẫn có một số loại HPV ác tính khác ảnh hưởng đến bộ phận sinh dục và làm tăng nguy cơ ung thư. Để đề phòng bị lây HPV, ngoài việc giữ vệ sinh cơ thể sạch sẽ - đặc biệt là khi chăm sóc các vết thương hở, và quan hệ tình dục an toàn, việc tiêm phòng vắc-xin là biện pháp bảo vệ cơ thể khỏi bị lây HPV đơn giản và hiệu quả nhất.

Nguồn tham khảo: webmd.com