Giãn ống dẫn sữa

Giãn ống dẫn sữa là gì?

Giãn ống dẫn sữa ( tên khoa học là Mammary duct ectasia) là một bệnh liên quan đến tuyến sữa chính của tuyến vú. Bệnh thường xuất hiện nhiều nhất ở phụ nữ trung niên, tuổi từ 40 đến 50, những người đẻ nhiều con và cho con bú nhiều năm.

Ngực của phụ nữ được cấu tạo từ các mô liên kết bao gồm một hệ ống dẫn sữa. Đây là những đường dẫn nhỏ li ti dẫn sữa về núm vú. Bệnh giãn ống dẫn sữa xảy ra khi những đường dẫn này bị mở rộng, giãn ra, thành ống bị dày và chứa đầy dịch bên trong. Sau đó ống dẫn sữa có thể bị tắc hoặc nghẽn do dịch đặc và sánh. Tình trạng này thường khiến phụ nữ bị đau, đỏ núm vú hoặc bị viêm tắc ống dẫn sữa.

Đây không phải là bệnh nguy hiểm trực tiếp tới tính mạng nhưng thường gây ảnh hưởng tới chất lượng cuộc sống của người bệnh. Bên cạnh đó, việc không biết rõ nguyên nhân có thể khiến người bệnh thường lo lắng về nguy cơ mắc ung thư và các bệnh tuyến vú nguy hiểm khác. Vì vậy, khi có dấu hiệu bất thường xuất hiện, người bệnh nên đến các cơ sở y tế kiểm tra để có kết luận chính xác nhất.

Hiện nay, các nhà khoa học vẫn chưa biết chính xác nguyên nhân gây ra giãn ống dẫn sữa. Tuy nhiên, có một số yếu tố liên quan đã được xác nhận:

• Sự thay đổi hormone: phụ nữ trong giai đoạn tiền mãn kinh có nguy cơ cao bị giãn ống dẫn sữa do nồng độ hormone trong cơ thể có sự thay đổi.

• Thay đổi mô vú do tuổi tác: tuổi tác làm cho thành phần cấu tạo mô vú thay đổi từ dạng tuyến chuyển sang dạng tích lũy mô mỡ. Mặc dù là thay đổi bình thường nhưng đôi khi việc này có thể dẫn đến tắc ống dẫn sữa và gây viêm do giãn ống dẫn.

• Thuốc lá: Nicotin trong thuốc lá có thể liên quan đến việc mở rộng ống dẫn sữa, gây giãn và viêm.

• Tụt núm vú: tình trạng tụt núm vú có thể làm tắc nghẽn ống dẫn sữa, gây nhiễm trùng và viêm.

• Việc thiếu vitamin A cũng có thể gây ra những biến đổi bất thường trong mô ngực, gây giãn ống dẫn sữa.

Các triệu chứng thường gặp ở phụ nữ bị giãn ống dẫn sữa bao gồm:

• Đau, đỏ núm vú hay các mô xung quanh vú.

• Có dịch chảy ra màu xanh, đen hoặc trắng đục ở một hoặc cả hai bên núm vú.

• Núm vú bị tụt vào trong.

• Sờ thấy cục u cứng cạnh ống dẫn bị tắc, trong núm vú hay mô xung quanh ngực.

• Vú bị sưng, đau, viêm vùng xung quanh núm vú và sốt do nhiễm trùng, nhiễm khuẩn hay viêm quầng trên vùng ống dẫn sữa bị giãn.

Mặc dù các triệu chứng bệnh có thể tự cải thiện mà không cần điều trị, nhưng khi phát hiện những bất thường xuất hiện trong núm vú hoặc vùng xung quanh vú, bệnh nhân nên đến các cơ sở y tế kiểm tra để các bác sĩ loại trừ những bệnh nguy hiểm khác như ung thư.

Những người có nguy cơ cao bị giãn ống dẫn sữa bao gồm:

• Phụ nữ gần mãn kinh, độ tuổi từ khoảng 40 đến 50 tuổi.

• Phụ nữ có nhiều con và cho con bú trong thời gian dài.

• Những người hút thuốc hoặc tiếp xúc nhiều với môi trường khói thuốc.

Một số thói quen sinh hoạt sau có thể giúp hạn chế nguy cơ bị giãn ống dẫn sữa ở phụ nữ:

• Thường xuyên kiểm tra sức khỏe định kỳ tại các cơ sở y tế.

• Để ý những dấu hiệu bất thường liên quan đến núm vú và đi khám ngay khi có những triệu chứng bất thường.

• Không hút thuốc, tránh xa môi trường chứa khói thuốc.

Việc chẩn đoán giãn ống dẫn sữa dựa trên những thông tin triệu chứng người bệnh cung cấp cho bác sĩ và kết quả khám lâm sàng. Bác sĩ cũng có thể sử dụng thêm một vài phương pháp sau để có kết luận chính xác hơn:

• Siêu âm núm vú và quầng vú: Nguyên tắc của phương pháp này là sử dụng một đầu phát và thu sóng để tái tạo lại hình ảnh của mô vú. Siêu âm cho phép bác sĩ đánh giá tình trạng ống dẫn sữa bên dưới núm vú để khu trú khu vực tổn thương.

• Nhũ ảnh: Đây là một phương pháp chụp X-quang đặc biệt dành cho tuyến vú, thường được dùng trong việc hỗ trợ chẩn đoán các bệnh lý tuyến vú ở phụ nữ. Nhũ ảnh dùng tia X chiếu qua tuyến vú để ghi lại hình ảnh tuyến vú trên phim, tuy nhiên chùm tia X trong phương pháp này là chùm tia có cường độ thấp và bước sóng dài hơn so với các phương pháp X-quang thông thường. Một nhũ ảnh chẩn đoán sẽ cung cấp nhiều thông tin hơn tại những vùng đặc biệt trong vú, giúp bác sĩ đánh giá nhu mô vú.

• Làm xét nghiệm kiểm tra dịch từ núm vú: Phương pháp này sẽ giúp xác định chính xác nguyên nhân hoá sinh dẫn tới chảy dịch (mủ) từ núm vú.

Khi các triệu chứng ở mức độ nhẹ và không gây trở ngại gì thì bệnh giãn ống dẫn sữa không nhất thiết phải điều trị. Bệnh nhân có thể áp dụng một số bài thuốc dân gian hoặc tự chăm sóc bản thân tại nhà bằng những cách sau để hạn chế diễn tiến của bệnh:

• Sử dụng gạc ấm đắp lên vùng núm vú để giảm đau và sưng.

• Dùng một miếng gạc sạch đệm ở áo lót để thấm dịch, không để dịch chảy thấm ra áo ngoài.

• Mặc áo trong loại chất lượng tốt để giữ cho ngực không bị chảy xệ xuống, bệnh nhân sẽ cảm thấy dễ chịu hơn.

• Khi ngủ, nằm nghiêng về phía đối diện với bên vú bị giãn ống dẫn sữa sẽ làm dịu cơn đau và làm cho vú đỡ sưng.

Tuy vậy, khi các triệu chứng trở nên nặng và kéo dài thì các lựa chọn điều trị sau thường được áp dụng:

• Sử dụng kháng sinh: Các bác sĩ có thể chỉ định sử dụng kháng sinh trong khoảng từ 10 đến 14 ngày để điều trị nhiễm trùng gây ra do giãn ống dẫn sữa. Kháng sinh nên được sử dụng đủ liều theo chỉ dẫn của bác sĩ, không nên tự ý dừng khi thấy các triệu chứng suy giảm.

• Sử dụng thuốc giảm đau: Bệnh nhân có thể dùng một vài thuốc giảm đau nhẹ như acetaminophen hoặc ibuprofen để điều trị triệu chứng đau vú. Tuy nhiên nên uống thuốc theo chỉ dẫn của bác sĩ đề đạt hiệu quả tốt nhất.

• Phẫu thuật: Trong trường hợp sử dụng kháng sinh và theo dõi tại nhà không hiệu quả, bệnh nhân nên lựa chọn giải pháp phẫu thuật cắt bỏ ống dẫn sữa bị giãn.