Đề xuất có cơ chế hoàn tiền tự động cho khách hàng trên nền tảng online

Chiều 3/11, Quốc hội thảo luận tại tổ về dự Luật Thương mại điện tử, trong bối cảnh hoạt động mua bán trực tuyến bùng nổ, kéo theo nhiều thách thức trong quản lý và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.

Bổ sung quy định xác thực người bán, hoàn tiền tự động

Liên quan đến Điều 15 và Điều 19 của dự thảo Luật Thương mại điện tử, đại biểu Nguyễn Thị Lan (Hà Nội) cho biết dự thảo đã có quy định về trách nhiệm của chủ sở hữu nền tảng, song "vẫn chưa quy định cụ thể về xác thực danh tính người bán, cũng như cơ chế khiếu nại và hoàn tiền tự động cho người tiêu dùng".

Theo bà Lan, thực tế hiện nay nguy cơ gian lận, bán hàng giả, hàng kém chất lượng và vi phạm quyền lợi người tiêu dùng trên các sàn thương mại điện tử vẫn còn khá cao.

"Điều này có thể làm mất niềm tin của người mua, ảnh hưởng đến sự phát triển bền vững của thị trường", bà nói.

Vì vậy, đại biểu đề nghị tại Điều 19 cần bổ sung quy định yêu cầu nền tảng thương mại điện tử phải có cơ chế khiếu nại và hoàn tiền tự động, đảm bảo quyền lợi người tiêu dùng trong các trường hợp giao dịch bị hủy, hàng hóa không đúng mô tả hoặc có dấu hiệu gian lận.

Bên cạnh đó, tại Điều 15 cần bổ sung trách nhiệm của chủ sở hữu nền tảng trong việc xác thực danh tính người bán bằng định danh điện tử, nhằm tăng cường kiểm soát, ngăn ngừa hành vi vi phạm và đảm bảo tính minh bạch của giao dịch.

Nữ đại biểu cho rằng những quy định này hoàn toàn phù hợp với xu hướng quốc tế.

"Ở Liên minh châu Âu, Singapore và Trung Quốc, các nền tảng thương mại điện tử đều phải xác minh người bán và chịu trách nhiệm liên đới khi xảy ra vi phạm. Cách làm này giúp nâng cao tính minh bạch, bảo vệ người tiêu dùng và củng cố niềm tin vào thương mại điện tử", bà Lan nói.

Làm rõ trách nhiệm của cơ quan quản lý

Góp ý tại Điều 7 về quản lý nhà nước trong thương mại điện tử, đại biểu Nguyễn Thị Lan cho rằng quy định hiện nay "mới dừng ở mức liệt kê nhiệm vụ, mà chưa làm rõ nguyên tắc phối hợp và cơ chế liên kết giữa các cơ quan quản lý".

Theo bà, thương mại điện tử là lĩnh vực có tính liên ngành cao, liên quan đến thuế, hải quan, tài chính, an ninh mạng và bảo vệ dữ liệu cá nhân.

"Nếu thiếu cơ chế phối hợp thống nhất, mỗi cơ quan sẽ triển khai riêng rẽ, dẫn đến chồng chéo, khó kiểm soát, đặc biệt với các giao dịch xuyên biên giới", bà nói.

Đại biểu đề nghị ban soạn thảo bổ sung quy định mang tính nguyên tắc về cơ chế phối hợp, kết nối và chia sẻ dữ liệu giữa Bộ Công Thương và các bộ, ngành liên quan, qua đó đảm bảo đồng bộ, an toàn và thống nhất trong quản lý nhà nước về thương mại điện tử.

Bên cạnh đó, đại biểu Nguyễn Phương Tuấn (An Giang) cho rằng cần làm rõ vai trò và trách nhiệm của các bộ, ngành, địa phương trong việc quản lý, tiếp nhận và xử lý phản ánh, khiếu nại liên quan đến hoạt động của các nền tảng thương mại điện tử, đặc biệt là nền tảng trung gian.

Ông đề nghị bổ sung chức năng của nền tảng quản lý thương mại điện tử để phản ánh toàn diện quá trình kiểm tra, giám sát và xử lý vi phạm, qua đó nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước và bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng trong môi trường số.

Còn đại biểu Nguyễn Thị Thu Hà (Quảng Ninh) cho rằng trong nguyên tắc quản lý, cần có liên thông và phối hợp dữ liệu để bảo vệ người tiêu dùng, đồng thời thiết lập cơ chế chia sẻ, kết nối, xử lý thông tin giữa các cơ quan quản lý, sàn giao dịch và doanh nghiệp cung cấp dịch vụ.

Về hành vi bị cấm, bà Thu Hà nhận định danh mục hiện nay "còn chung chung, chưa rõ trách nhiệm quản lý, thu thuế đối với nền tảng thương mại điện tử, xử lý các cá nhân, tổ chức làm rò rỉ hoặc lộ thông tin cá nhân như thế nào".

Đại biểu đề nghị bổ sung những hành vi này vào nhóm nghiêm cấm, đồng thời làm rõ hơn trách nhiệm của các chủ thể trong hoạt động thương mại điện tử, đặc biệt là chủ sở hữu nền tảng trong việc kiểm soát sản phẩm, người bán, cơ chế báo lỗi hàng hóa và lưu trữ thông tin người bán.