Bộ trưởng Y tế nói về loạt vấn đề "nóng" của ngành

Sáng 30/10, phát biểu giải trình ý kiến đại biểu Quốc hội nêu, Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan cho biết tình trạng nhân viên ngành y tế bị bạo hành trong các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh đã và đang là vấn đề nóng trong ngành y tế trong suốt một thời gian dài vừa qua.

Hành hung nhân viên y tế đang làm việc là chống người thi hành công vụ?

Theo bà Lan, những vụ bạo hành này không chỉ ảnh hưởng nghiêm trọng đến vấn đề an ninh, an toàn bệnh viện mà còn đe dọa trực tiếp đến sức khỏe, tính mạng của nhân viên y tế, người bệnh và người thân của người bệnh tại bệnh viện.

"Việc này gây bức xúc trong dư luận xã hội, làm tổn thương tâm lý, giảm sút tinh thần làm việc của đội ngũ nhân viên ngành y tế", bà Lan nói.

Bộ trưởng Bộ Y tế cho biết đã nhiều lần lên tiếng về vấn đề xử lý nghiêm các vụ việc xảy ra khi nhân viên y tế bị bạo hành và quan trọng hơn là tham mưu các cơ chế chính sách liên quan đến vấn đề xử lý các hành vi dùng vũ lực đe dọa nhân viên ngành y tế khi đang làm nhiệm vụ.

Theo bà Lan, khi xây dựng Luật Khám bệnh, chữa bệnh sửa đổi năm 2023, Bộ Y tế đã xây dựng quy định các nội dung liên quan đến việc đảm bảo an ninh an toàn bệnh viện. Trong các điều cấm có những quy định liên quan đến việc cấm xâm phạm tính mạng, sức khỏe của nhân viên y tế khi đang làm nhiệm vụ.

Bà Lan cho biết "rất tiếc khi Luật Khám, chữa bệnh năm 2023 chưa đưa được nội dung này vào để triển khai thực hiện". Trong những năm gần đây, việc bạo hành không những không giảm mà còn gia tăng và ngày càng nghiêm trọng.

Bà nêu dẫn chứng trong năm 2025 đã có 6 vụ bạo hành nhân viên y tế, gần đây nhất là vụ tại Bệnh viện sản Nhi Nghệ An. Bộ trưởng Bộ Y tế cho rằng đây là một hồi chuông cảnh báo và cũng như "giọt nước tràn ly".

"Nếu chúng ta không có những giải pháp mạnh mẽ hơn thì vấn đề bạo hành sẽ không dừng lại", Bộ trưởng Bộ Y tế nói và bày tỏ mong muốn nghị quyết của Quốc hội sẽ đưa nội dung về hành vi hành hung nhân viên ngành y tế trong lúc đang làm nhiệm vụ là một hình thức chống người thi hành công vụ.

Chờ cơ chế để giải quyết các vấn đề tồn đọng

Về vấn đề mua sắm và đấu thầu, bà Lan cho biết việc này đã được đề cập tại nhiều kỳ Quốc hội gần đây. Thời gian qua, Quốc hội, Chính phủ và các bộ, ban ngành, địa phương cũng rất nỗ lực để giải quyết vấn đề này.

Theo bà Lan, đến thời điểm này các luật liên quan đến mua sắm, đấu thầu, hay Luật Dược và những luật khác liên quan đến ngành y tế cũng đã được Quốc hội thông qua.

Bà Lan nêu ví dụ như Luật Mua sắm Đấu thầu, Luật Đấu thầu đã được sửa đổi, trong quá trình sửa đổi, Bộ Y tế đã lấy ý kiến của các cơ sở y tế, các địa phương liên quan đến những vấn đề vướng mắc của ngành y tế về mua sắm đấu thầu và đã được các cơ quan liên quan tổng hợp đầy đủ để báo cáo Quốc hội, báo cáo với Chính phủ và Quốc hội đã thông qua.

Bộ trưởng Bộ Y tế khẳng định về cơ chế, chính sách cơ bản đã giải quyết được, không có vấn đề gì vướng.

Tuy nhiên, bà Lan cho rằng trong thực tiễn có những vấn đề rất phức tạp, không chỉ trong nước và cả trên thế giới như vấn đề liên quan đến đứt gãy nguồn cung, giá cả của thuốc, trang thiết bị tăng cao cũng làm các gói thầu không đạt yêu cầu đề ra. Đây là những vấn đề khách quan.

Liên quan đến vấn đề trả tiền tự mua thuốc và các danh mục thuốc mà người bệnh phải tự mua, bà Lan cho biết bộ đã có Thông tư 22 năm 2024 và gần đây nhất là từ ngày 1/7 đã thực hiện theo Nghị định 188 của Chính phủ quy định rất rõ từ điều kiện, đối tượng và các mức thanh toán.

"Nội dung này không còn vướng mắc gì nữa", Bộ trưởng Bộ Y tế khẳng định.

Liên quan đến một số nội dung liên quan đến Nghị quyết 99/2023/QH15 về xử lý dứt điểm xác lập sở hữu toàn dân với tài sản tài trợ phòng, chống Covid-19, bà Lan cho rằng đây là nội dung chưa bao giờ phát sinh trong thực tiễn. Đối với dịch Covid-19, chúng ta phải sử dụng những biện pháp chưa có tiền lệ.

Trong quá trình giải quyết vấn đề tồn đọng này, bà Lan cho biết Bộ Y tế đã phối hợp cùng với các bộ, ngành, địa phương thống kê. Hiện nay, số tiền đặt hàng chưa có đơn giá hoặc chưa có hợp đồng là 1.257 tỷ đồng và việc vay mượn là 1.834 tỷ đồng.

Bà nhấn mạnh để giải quyết số tồn đọng này, phải đối chiếu với các quy định của pháp luật.

Theo Luật Quản lý tài sản công, thuốc, trang thiết bị, vật tư y tế của đơn vị sự nghiệp công lập là tài sản công. Luật này chưa có quy định về việc vay mượn tài sản công đối với đơn vị sự nghiệp công lập, mà chỉ có thuê để phục vụ việc thực hiện cơ quan quản lý Nhà nước.

Cùng với đó, Luật Dân sự cũng không có quy định việc vay mượn mà chỉ quy định là hợp đồng vay tài sản, hợp đồng mượn tài sản.

"Nếu anh đi vay mượn thì phải trả lại bằng đúng hình thức đấy hoặc nếu vay tài sản thì cũng phải trả đúng số lượng tài sản và nếu có lãi thì phải thỏa thuận với nhau, còn nếu hợp đồng mượn thì phải trả lại bằng tài sản mượn", bà Lan nói và cho rằng đối với thuốc, vật tư y tế khi chống Covid-19, bây giờ trả lại đúng bằng số đấy thì không hợp lý, gây lãng phí.

Bà Lan cho hay vì không có quy định của luật pháp nên Chính phủ đã trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội để có một văn bản theo đúng tinh thần Nghị quyết 99. Nếu được cho phép, Chính phủ sẽ ban hành nghị định để triển khai thực hiện nội dung này.