VCK Euro 1976: "Nhà phát minh" vĩ đại Antonin Panenka

Có một số huyền thoại, không nhiều cho lắm lưu danh trong từ điển bóng đá vì những tuyệt chiêu hay nói một cách ví von là một màn ảo thuật chỉ trong tích tắc đem đến sự phấn khích tột độ cho tất cả mọi người, tất nhiên là trừ…nạn nhân của pha bóng đó. Một pha xử lý hoặc có thể do họ phát kiến ra hoặc xuyên suốt lịch sử không ai thực hiện động tác đó điêu luyện được như vậy.

Điển hình là cú tâng bóng qua đầu hậu vệ đối phương hay những pha ngả bàn đèn gắn liền với “vua bóng đá” Pele, hay “thánh” Johan Cruyff thì nổi tiếng với tuyệt chiêu Cruyff turn, thủ thành quái chiêu Higuita nổi tiếng với pha bắt bóng kiểu “cáp mô công”, còn nói đến những pha roulette thì tất cả đều nhớ đến Zidane…

Tuy nhiên sẽ là một thiếu sót quá lớn nếu không nhắc đến một cái tên đã đi vào lịch sử bóng đá chỉ với một khoảnh khắc, chỉ một khoảnh khắc duy nhất. Tất nhiên cái tên này, tuyệt chiêu này vẫn được nhắc đến cho tới ngày hôm nay, đặc biệt là khi không khí ngày hội của VCK Euro ngày càng trở nên nóng bỏng dù cho pha bóng đá đã được thực hiện cách đây ngót nghét 36 năm .

Pha xử lý mà không ai dám nghĩ đến lúc bấy giờ đơn giản bởi vì nó được đặt trong một khoảnh khắc lịch sử, loạt sút luân lưu cuối cùng của trận chung kết Euro 1976 và trong khung gỗ là thủ thành kỳ cựu Sepp Maier của Tây Đức. Những giây phút mà khoảng cách giữa người hùng và tội đồ trở nên rất gần, thậm chí xứng đáng được đo bằng khoảng cách giữa sự vĩ đại và điên rồ. Thật may mắn bởi vì sự vĩ đại đã đến mà không phải là sự điên rồ.

Đó là cú sục bóng kinh điển đem về chức vô địch châu Âu cho Tiệp Khắc của Panenka hay nói một cách đơn giản mà sau này tất cả đều gọi còn các thế hệ sau thì cố gắng thực hiện lại là cú đá penalty kiểu Panenka. Vậy đấy, Tiệp Khắc đã trở thành ông vua của bóng đá châu Âu bằng một pha bóng không tưởng như thế đấy còn “tác giả”, “nhà phát minh vĩ đại” Antonin Panenka thì mãi mãi được đặt một vị trí trang trọng trong lịch sử bóng đá thế giới.

Tuy nhiên chức vô địch châu Âu của Tiệp Khắc không chỉ lưu danh Antonin Panenka bởi vì để đến với khoảnh khắc vĩ đại đó, Tiệp Khắc đã trải qua một hành trình vĩ đại. Một đội bóng tuy là chủ nhà nhưng chưa bao giờ được đánh giá caođã thực hiện hàng loạt cuộc lật đổ những thế lực lớn của bóng đá châu Âu thời điểm đó.

Tại tứ kết, tại giải đấu này vẫn diễn ra theo thể thực lượt đi lượt về, Tiệp Khắc quật ngã đàn anh, “gã khổng lồ” của bóng đá Đông Âu Liên Xô trên sân nhà ở trận lượt đi với tỉ số 2-0. Tuy nhiên không nhiều người đánh giá cao khả năng đi tiếp của Panenka và các đồng đội trong trận lượt về tại Kiev bởi Liên Xô là đội bóng có nòng cốt bao gồm những nhà vô địch cúp C2 của Dinamo Kiev mà tiêu biểu là QBV châu Âu 1975 Oleg Blokhin.

Tuy nhiên bất ngờ đã xảy ra khi Tiệp Khắc thi đấu rất kiên cường còn Moder trở thành người hùng với một cú đúp để đem về trận hòa 2-2. Trước mắt Tiệp Khắc bây giờ là hai thế lực lớn nhất của bóng đá thế giới vào thời điểm hiện tại, Hà Lan của thế hệ “thánh” Johan Cruyff và Tây Đức của thế hệ Franz Beckenbauer, những nhà ĐKVĐ thế giới lẫn châu Âu vào thời điểm đó.

Tại bán kết, Tiệp Khắc và Hà Lan cầm chân nhau 1-1 sau 90 phút thi đấu chính thức, nhưng trong 15 phút của hiệp phụ thứ hai những pha lập công của Nehoda và Vasely đã đập tan thứ bóng đá tổng lực khét tiếng. Trong khi đó, Tây Đức cũng trải qua 120 phút mới đánh bại được Bỉ với tỉ số 4-2 nhờ cú hattrick kinh điển của “kẻ đóng thế” Dietter Muller.

Bước vào trận đấu cuối cùng, Svehlik và Dobias đem về lợi thế dẫn trước cho đội chủ nhà tuy nhiên Tây Đức đã kịp thời đưa trân đấu về vạch xuất phát nhờ các bàn thắng của D. Muller (25’) và Hölzenbein đúng một phút trước khi trận đấu kết thúc. Hai đội trải qua 30 phút thi đấu hiệp phụ mà không có bàn thắng nào được ghi trước khi bước vào loạt sút luân lưu định mệnh.

Uli Hoeness sút hỏng ở loạt sút thứ 4 do đó Tiệp Khắc đứng trước cơ hội lớn để trở thành nhà vô địch châu Âu ở loạt sút thứ 5. Và rồi Panenka bước lên…

Ngọc Trung