Trưởng đoàn Đặng Hà Việt xin lỗi người hâm mộ Việt Nam

Asiad 19 vừa kết thúc vào tối qua 8/10, tại Hàng Châu, Trung Quốc. Nhìn lại quá trình thi đấu của đoàn thể thao Việt Nam, ông đánh giá thế nào?

- Tại Asiad 19, thể thao Việt Nam đã đoạt được 3 HCV, 5 HCB, 19 HCĐ và đã hoàn thành chỉ tiêu đạt được từ 2-5 HCV. Điều chúng tôi hài lòng là các VĐV đã nỗ lực thi đấu hết mình vì màu cờ sắc áo, nhiều môn đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ như đội tuyển Bắn súng, Cầu mây, mỗi đội giành 1 HCV, 1 HCB, 1 HCĐ; đội tuyển Karate cũng có 1 HCV, 1 HCB, 2 HCĐ.

Các môn thể thao không đạt được HCV như Thể dục dụng cụ, Bắn cung, Bóng chuyền đã thể hiện sự tiến bộ vượt bậc của các vận động viên (VĐV) trẻ. Về thông số, thành tích 7 phút 51 giây 44 của Nguyễn Huy Hoàng ở nội dung bơi 800m tự do nam, cao hơn 2,88 giây so với lần Hoàng giành HCĐ ở Asiad 18.

Ông cảm thấy tiếc nuối nhất về điều gì của thể thao Việt Nam trên đất Trung Quốc?

- Ở nội dung 4x400m tiếp sức của môn điền kinh, dù chỉ về đích ở vị trí thứ 4 nhưng thành tích 3 phút 31 giây 61 đã vượt qua mức 3 phút 32,36 ở giải vô địch châu Á 2023.

Đặc biệt đội tuyển bóng chuyền nữ Việt Nam đạt vị trí tốt nhất tại các kỳ Asian Games. Dù thua Thái Lan 0-3 ở trận tranh HCĐ, đứng hạng tư chung cuộc nhưng đội đã có những chiến thắng làm nức lòng người hâm mộ trước Hàn Quốc, Triều Tiên.

Tuy vậy, Asiad 19 đã kết thúc chắc chắn để lại nhiều tiếc nuối. Một ví dụ điển hình cho sự tiếc nuối này là tay đua Nguyễn Thị Thật, ngay trước thềm đại hội, Thật bị chấn thương và mới chỉ tập luyện trở lại được một tháng nhưng đã thi đấu đầy quyết tâm để mong đoạt HCV cho Việt Nam.

Tình thế đoàn đua lúc về đích chia thành 2 nhóm, Thật bị kẹt trong top sau nên VĐV này đã quyết định mạo hiểm rút sớm từ khoảng cách 300m (thông thường sẽ dưới 200m) để cạnh tranh HCV và chỉ thua người về nhất đúng một thân xe.

Ở môn Boxing, chúng ta đặt rất nhiều kỳ vọng vào võ sĩ Nguyễn Thị Tâm, Hà Thị Linh còn Karate chúng ta kỳ vọng ở VĐV Hoàng Thị Mỹ Tâm, Đỗ Thanh Nhân, Nguyễn Thị Ngoan...

Nguyễn Thị Tâm bị chấn thương từ SEA Games 32 còn các VĐV khác phần vì gặp chủ nhà, phần vì nhân tố bất ngờ từ Triều Tiên và đặc biệt tâm lý thi đấu căng thẳng nên các VĐV đã thi đấu không phát huy được năng lực bản thân mình.

Phạm Quang Huy xuất sắc đoạt HCV bắn súng nhưng chúng tôi cũng rất tiếc nuối khi Phan Công Minh, Hà Minh Thành, Trịnh Thu Vinh. Trước đại hội, họ tập luyện và thi đấu rất ổn định nhưng khi vào chung kết, VĐV phải trải qua và bị loại dần sau 12 loạt bắn.

Cự ly 1.500m của kình ngư Huy Hoàng cũng là kỳ vọng đạt huy chương và chuẩn A Olympic, Hoàng đã bơi với thành tích dưới 15 phút tuy nhiên vì quá quyết tâm đổi màu huy chương đại hội nên em không giữ được nhịp độ bơi và tối ưu hóa hiệu quả khi quay vòng nên thành tích không đạt được như mong đợi.

Một vấn đề thấy rõ là ở kỳ Asiad 19, các vận động viên Việt Nam bất lợi hơn đối thủ về thể hình, thể lực và chúng ta phải làm gì để giải bài toán này?

- Hiện chúng ta đã có đề án tổng thể nâng cao thể lực, tầm vóc người Việt Nam. Tuy nhiên việc triển khai đề án hiện chưa được như mong muốn, chúng ta chưa có được sự phối hợp nhịp nhàng từ tất cả các nguồn lực, từ y tế, giáo dục tới thể thao… nên chưa thể thực hiện được mục tiêu.

Vì thế công tác tuyển chọn VĐV, tuyển chọn nhân tài cho thể thao Việt Nam còn nhiều khó khăn. Ví dụ nhìn thấy ngay tại Asian Games lần này là bóng đá nữ.

Các cô gái đá bóng của Việt Nam đang đứng trước nguy cơ là đội tuyển Philippines sẽ là thế lực của bóng đá nữ khu vực Đông Nam Á, nhất là với xu hướng nhập tịch như hiện nay, các nữ cầu thủ Philippines có lợi thế về chiều cao và thể lực để hướng tới mục tiêu cao hơn là Olympic.

Ở môn Rowing, chúng ta rất mạnh ở nội dung thuyền nhẹ, là môn mang về HCV của kỳ Đại hội trước và được tiếp tục đầu tư. Chính vì vậy Trung Quốc đã không đưa các nội dung thuyền nhẹ vào thi đấu tại Asian Games 19, các VĐV thuyền nhẹ phải chuyển đổi thuyền nặng tập luyện từ đầu năm 2023. Các VĐV của chúng ta đều thấp, bé, nhẹ cân trong khi đó VĐV nữ thấp nhất của Trung Quốc cao tới 1,80m.

Ông có thể chia sẻ kỹ hơn về hướng đi tiếp theo của thể thao Việt Nam trong cuộc tuyển chọn tài năng cho các giải đấu lớn sắp tới?

- Đối với các nước Đông Nam Á trong đó có Việt Nam, để tuyển chọn được VĐV nữ thi đấu ở môn đua thuyền nặng nói riêng và các môn khác nói chung mà cao 1m80, có tố chất phù hợp là rất khó khăn.

Cục Thể dục thể thao sẽ nỗ lực tìm ra các giải pháp phù hợp. Tuy nhiên việc phát triển thể thao thành tích cao không phải chỉ trong ngày một, ngày hai, chúng ta đã có ngay các nhà vô địch Olympic và châu Á.

Đó sẽ là một quá trình cần một hệ thống bài bản, từ việc phát triển giáo dục thể chất rồi việc xác định môn nào là trọng điểm, cần phải có hệ thống tuyển chọn ở 63 tỉnh, thành và gần như ngay ở các cấp, từ cấp tiểu học đã phải có hệ thống thi đấu, từ đó mới lựa chọn được nhiều tài năng cho Thể thao Việt Nam.

Hoạt động tuyển chọn tài năng cho thể thao Việt Nam giống như việc "đãi cát, tìm vàng", nếu chúng ta "đãi cát" ở 63 tỉnh, thành và ở cả hệ thống tiểu học thì sẽ tìm được nhiều tài năng. Còn hiện nay, tuy nói là chúng ta đầu tư trọng điểm nhưng mới chỉ là trọng điểm trong tập huấn, thi đấu cấp độ đội tuyển và tuyển trẻ.

Chúng ta cần một quy trình toàn diện, khoa học và bài bản, từ khâu tuyển chọn, đào tạo, huấn luyện, hồi phục, phòng tránh điều trị chấn thương và đội ngũ khoa học với trang thiết bị hiện đại để hỗ trợ công tác kiểm tra, đánh giá VĐV, phân tích đối thủ và đặc biệt các môn thể thao trọng điểm cần có hệ thống thi đấu từ cấp tiểu học.

Có ý kiến cho rằng chúng ta đứng đầu ở Đông Nam Á nhưng lại "rơi rụng" ở Asiad, Olympic. Vậy theo ông đâu là lý do của tình trạng này?

- Asiad, Olympic là hai đấu trường đỉnh cao của châu lục và thế giới. Để đầu tư đạt được thành tích tại hai đấu trường lớn nhất này chúng ta xác định còn rất nhiều việc phải làm. Các nhà nghiên cứu về khoa học Thể dục thể thao trên thế giới đã chỉ ra rằng, thể thao thành tích cao chính là sự cạnh tranh quyết liệt của những nền kinh tế lớn.

Tại đấu trường Olympic, sự cạnh tranh đó sẽ diễn ra giữa các nền thể thao của những nền kinh tế lớn trên thế giới là Mỹ, Trung Quốc, Nhật Bản, như bảng tổng sắp của Olympic Tokyo 2020. Ở Asian Games, sẽ là cuộc cạnh tranh của các nền kinh tế lớn nhất châu lục là Trung Quốc, Nhật Bản và Hàn Quốc. Đây cũng là 3 cường quốc dẫn đầu tại Asian Games 19.

Các nền kinh tế lớn sẽ giải quyết được nhiều vấn đề của thể thao thành tích cao. Đó là sự đầu tư, sự áp dụng khoa học công nghệ, đội ngũ nhân lực chất lượng cao, việc kêu gọi các nguồn tài trợ đầu tư cho thể thao thành tích cao. Để thành tích của thể thao được như mong muốn, chúng ta cần thêm nhiều yếu tố từ đầu tư tới công tác đào tạo, tuyển chọn, hệ thống các giải đấu.

Quy trình để đào tạo cho một tài năng thể thao thường mất khoảng 10 năm trong quá trình đó, vẫn diễn ra việc "đãi cát, tìm vàng", có khi hàng ngàn VĐV tham gia tập luyện chuyên nghiệp mới có được một tài năng cấp châu lục và thế giới, việc này đòi hỏi nguồn kinh phí lớn và cách làm việc khoa học, bài bản.

Ông có nhận xét gì về thành tích và những HCV của các quốc gia Đông Nam Á tại Asiad 19?

- Phân tích các môn thể thao đạt HCV của các nước Đông Nam Á chúng ta thấy rất rõ, hầu hết huy chương của họ đến từ các môn thể thao xã hội hóa và các môn thể thao truyền thống có hệ thống thi đấu từ cấp tiểu học: Thái Lan 12 HCV (2 Golf, 1 Esport, 3 môn thuyền buồm, 4 cầu mây); Malaysia 6 HCV (1 cưỡi ngựa, 1 thuyền buồm, 3 Squash), Singapore 3 HCV (2 HCV thuyền buồm)...

Mặc dù đạt chỉ tiêu đề ra nhưng đoàn thể thao chưa đạt thành tích như mong đợi, thay mặt lãnh đạo đoàn thể thao Việt Nam tôi gửi lời xin lỗi đến người hâm mộ trong cả nước. Hy vọng thời gian tới thể thao Việt Nam tiếp tục nhận được sự quan tâm từ người hâm mộ và chúng tôi sẽ tiếp tục cố gắng phấn đấu để nâng cao thành tích ở các đấu trường lớn.

Xin cảm ơn ông về cuộc trao đổi!