Để thể thao Việt Nam vươn ra biển lớn: Sẽ tiến hành nhiều giải pháp tổng thể

Nhìn lại quá trình thi đấu của Đoàn Thể thao Việt Nam tại Asian Games 19, Thứ trưởng có hài lòng về những gì các vận động viên Việt Nam đã thể hiện và kết quả đoàn đã giành được?

- Thời gian vừa qua, tôi thường xuyên theo dõi và ghi nhận sự nỗ lực, tinh thần thi đấu, bản lĩnh, kiên cường, xuất sắc vượt qua các đối thủ mạnh để giành từng tấm huy chương quý giá về cho Thể thao Việt Nam và cho Tổ quốc Việt Nam, những tấm huy chương đó dù là vàng, bạc, đồng đều là thành quả của cả quá trình tập luyện nỗ lực, hy sinh của vận động viên, huấn luyện viên.

Bên cạnh đó, các thành viên của Đoàn Thể thao Việt Nam đã là những sứ giả, góp phần quảng bá hình ảnh đất nước con người Việt Nam thân thiện, mến khách tới bạn bè quốc tế.

Asian Games19 là đấu trường rất quyết liệt, nơi quy tụ nhiều vận động viên hàng đầu thế giới như Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc, trình độ không cách biệt quá xa so với trình độ Olympic. Bộ VH,TT&DL cũng đã xác định đây là kỳ Đại hội có rất nhiều khó khăn, thách thức, nhất là vì một số môn, nội dung thi đấu thế mạnh của Thể thao Việt Nam không có trong chương trình thi đấu.

Hơn nữa, các VĐV đến từ Trung Quốc, Triều Tiên là quốc gia có nền thể thao rất mạnh nhưng không thi đấu quốc tế trong 2 năm; Ấn Độ là nước có tiềm lực và đang đầu tư rất mạnh cho thể thao; Bahrain là quốc gia nhập tịch các vận động viên đến từ châu Phi là những ẩn số về thành tích thể thao trong kỳ Đại hội này.

Tuy nhiên, dù đã đạt được chỉ tiêu đề ra trước khi lên đường tham dự Đại hội, song thành tích tại Asian Games lần này vẫn chưa đáp ứng được kỳ vọng của người hâm mộ thể thao và nhân dân cả nước. Đặc biệt, với vị thế dẫn đầu toàn đoàn trong 2 kỳ SEA Games liên tiếp, nhưng Thể thao Việt Nam xếp sau nhiều nền thể thao khu vực tại Asian Games 19.

Đây là điều rất cần phải tổng kết, rút kinh nghiệm để tìm ra nguyên nhân thất bại. Ngay trong thời gian tới, Bộ VH,TT&DL sẽ chỉ đạo Cục Thể dục thể thao tổng rà soát, đánh giá toàn diện để chuẩn bị cho các kỳ Olympic, Asian Games tiếp theo.

 Có ý kiến cho rằng trong hai kỳ SEA Games liên tiếp gần đây, thể thao Việt Nam đứng vị trí số một Đông Nam Á nhưng khi ra đấu trường châu Á thì chỉ đứng ở top 5 - 6. Xin Thứ trưởng cho biết quan điểm về vấn đề này?

- Đầu tiên phải khẳng định rằng thành tích cao tại khu vực chưa phải là đảm bảo chắc chắn để chúng ta lại đứng đầu khu vực của một giải đấu tầm châu lục. Mỗi Đại hội có vai trò, ý nghĩa riêng đối với nền thể thao của các quốc gia trong khu vực Đông Nam Á.

Trong thời gian qua, Thể thao Việt Nam phải xây dựng kế hoạch tham dự các giải thể thao ở cấp khu vực, châu lục và thế giới. Chúng ta đã làm tốt nhiệm vụ ở đấu trường SEA Games và cũng đã đặt mục tiêu tập trung cho đấu trường Asian Games, Olympic.

Tuy nhiên cũng phải nói rằng trong điều kiện thực tế của đất nước hiện nay, mặc dù đã được Đảng và Nhà nước quan tâm đầu tư, song nguồn lực của chúng ta dành cho thể thao thành tích cao vẫn còn hạn chế.

Cơ sở vật chất, điều kiện tập luyện, lực lượng chuyên gia, huấn luyện viên cũng như công tác ứng dụng khoa học công nghệ, y học thể thao trong đào tạo vận động viên trọng điểm ở nước ta còn thua kém so với nhiều nước trong khu vực. Bên cạnh đó, chúng ta phải thừa nhận mặc dù đã có định hướng tập trung cho đấu trường Asian Games, Olympic nhưng trong tổ chức thực hiện chủ trương đó trên thực tế còn chưa đạt yêu cầu.

Đầu tư chuyên gia về tâm lý thể thao chưa thể thực hiện. Đội ngũ chuyên gia khoa học huấn luyện và trang thiết bị khoa học để hỗ trợ ban huấn luyện giải quyết bài toán về thành tích còn nhiều hạn chế.

Đối với thể thao thành tích cao, kết quả là sự phản ánh của quá trình nhiều năm chuẩn bị phụ thuộc vào các yếu tố khách quan và chủ quan và cũng có tính chu kỳ, không phải ở giải đấu sau nào ta cũng lại có kết quả tốt hơn giải đấu năm trước. Điều này đúng kể cả đối với các nước có nền thể thao phát triển cao.

Thưa Thứ trưởng, sau kết quả tại kỳ Asian Games lần này, có ý kiến cho rằng chúng ta nên điều chỉnh lại mục tiêu về SEA Games đã đề ra trong Chiến lược phát triển thể thao Việt Nam đến năm 2020, tầm nhìn 2030. Vậy quan điểm của Bộ VH,TT&DL về vấn đề này như nào?

- Sau 10 năm thực hiện Chiến lược phát triển thể thao Việt Nam đến năm 2020, các chỉ tiêu lớn trong Chiến lược, kế hoạch phát triển thể dục, thể thao Việt Nam đã cơ bản hoàn thành.

Hiện Bộ VH,TT&DL đang trình dự thảo Chiến lược phát triển thể dục thể thao Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, trong đó các chỉ tiêu trong giai đoạn tới sẽ phải điều chỉnh lại cho phù hợp với thực tiễn. Nhiệm vụ của Thể thao Việt Nam tại các kỳ SEA Games đương nhiên vẫn phải giữ vững vị trí trong top đầu, tuy nhiên lực lượng vận động viên tham dự SEA Games sẽ tiếp tục được đầu tư những môn liên thông với nhiệm vụ tham dự Asian Games, Olympic.

Những nhóm môn không liên thông với nhiệm vụ tham dự 2 Đại hội trên thì chủ yếu thực hiện chủ trương xã hội hóa và nguồn lực địa phương trong công tác chuẩn bị lực lượng. Kết quả thi đấu tại Asian Games 19 này cũng là một căn cứ quan trọng để Cục Thể dục Thể thao điều chỉnh lại kế hoạch, chương trình tập luyện của các đội tuyển quốc gia.

Thưa Thứ trưởng, Thể thao Việt Nam luôn phải đối mặt với nhiều khó khăn, nhất là về cơ sở vật chất, kinh phí đầu tư. Vậy để nâng cao thành tích của Thể thao Việt Nam trên đấu trường Asian Games và Olympic, sắp tới chúng ta sẽ phải làm gì?

- Trong những năm qua, Đảng, Chính phủ, Quốc hội ngày càng quan tâm đến công tác thể dục thể thao. Kinh phí ngân sách (cả trung ương và địa phương) đều được bố trí cho lĩnh vực thể dục thể thao cơ bản đáp ứng theo đề xuất của các cơ quan quản lý.

Đương nhiên trong điều kiện đất nước còn khó khăn như hiện nay, việc bố trí kinh phí đáp ứng nhu cầu của ngành thể dục thể thao là chưa thể. Tuy nhiên, cái khó hiện nay chưa hẳn là kinh phí mà còn do một số cơ chế, chính sách đặc thù trong lĩnh vực thể dục thể thao, nhất là trong thể thao thành tích cao còn bất cập hoặc đã lạc hậu, dẫn tới chưa có sự đột phá trong đầu tư cho đào tạo vận động viên thành tích cao.

Bên cạnh đó, việc cải tạo, sửa chữa, nâng cấp, xây dựng mới các công trình thể thao trọng điểm, hay đầu tư mua sắm, nâng cấp các trang thiết bị phục vụ đào tạo vận động viên được triển khai còn chậm, một phần cũng chính là do trở ngại, vướng mắc về cơ chế, chính sách. Thực tế cho thấy khi hệ thống cơ sở vật chất được đảm bảo, thành tích thể thao sẽ được nâng cao.

Như với đội tuyển Bắn súng, việc được Nhà nước đầu tư xây dựng trường bắn đạt tiêu chuẩn quốc tế tại SEA Games 31 đã giúp cho các VĐV cải thiện được thành tích, đoạt 1 HCV, 1 HCB, 1 HCĐ, trở thành đội tuyển có thành tích tốt nhất tại kỳ Đại hội vừa qua.

Trong thời gian tới, Bộ VH,TT&DL sẽ chỉ đạo tăng cường rà soát, đề xuất điều chỉnh các quy định, chính sách đặc thù trong lĩnh vực thể thao thành tích cao; xây dựng và triển khai các đề án phát triển lực lượng vận động viên trọng điểm chuẩn bị cho các kỳ Asian Games và Olympic.

Song song với đó là mở rộng xã hội hóa, phát huy vai trò, hiệu quả của Ủy ban Olympic Việt Nam và các Liên đoàn, Hiệp hội Thể thao quốc gia trong công tác đào tạo, phát triển lực lượng vận động viên thể thao thành tích cao, cũng như tranh thủ sự hỗ trợ của các tập đoàn, doanh nghiệp lớn trong việc bảo trợ, tài trợ cho các đội tuyển thể thao, các vận động viên thể thao trọng điểm.

Chúng ta cũng cần phải đẩy mạnh quá trình chuyên nghiệp hóa, mở rộng các loại hình thể thao chuyên nghiệp để có được một lực lượng vận động viên nhà nghề, các câu lạc bộ thể thao nhà nghề như cách làm của nhiều nước hiện nay.

Đối với lĩnh vực đầu tư công, Bộ VHTTDL đã có quy hoạch, kế hoạch trung hạn, dài hạn để tập trung ngân sách đầu tư nâng cấp, mở rộng các trung tâm huấn luyện thể thao quốc gia cũng như một số đơn vị sự nghiệp có tham gia trong chuỗi đào tạo vận động viên để có thể dần khắc phục những hạn chế về cơ sở vật chất như hiện nay.

Ngoài ra, chúng ta cũng phải tiếp tục tranh thủ các mối quan hệ hợp tác quốc tế để tăng cường thêm chuyên gia và cơ hội hợp tác quốc tế trong tập huấn, đào tạo vận động viên ở nước ngoài. Đồng thời, mở rộng cơ chế khuyến khích, thu hút tài năng thể thao là người Việt Nam ở nước ngoài về tham gia thi đấu cho các đội tuyển quốc gia.

 Xin cảm ơn Thứ trưởng!

Theo Thu Sâm
Báo Văn Hóa