Vai trò bí ẩn của tỷ phú Abramovich trên bàn đàm phán Nga - Ukraine

Khi các nhà ngoại giao Nga và Ukraine gặp mặt để thương lượng tại lâu đài Dolmabahce ở Istanbul hôm 29/3, nước chủ nhà Thổ Nhĩ Kỳ đã kêu gọi 2 bên thống nhất về lệnh ngừng bắn "vì lợi ích của mọi người".

Lời kêu gọi đó dường như trùng khớp với mong muốn của một nhân vật đặc biệt ngồi trên hàng ghế đầu theo dõi cuộc đàm phán: Nhà tài phiệt, tỷ phú Nga Roman Abramovich.

Ông Abramovich, 55 tuổi, chủ sở hữu câu lạc bộ bóng đá Chelsea, không phải là thành viên chính thức của phái đoàn Nga. Ông đã bị chính phủ Anh trừng phạt vì có quan hệ với Tổng thống Nga Vladimir Putin, nhưng vẫn chưa bị Mỹ đưa vào "danh sách đen".

Đại sứ Ukraine tại Anh Vadym Prystaiko nói với BBC rằng, ông không biết tỷ phú Abramovich "đang làm gì tại cuộc đàm phán". Trong khi đó, phát ngôn viên điện Kremlin Dmitri S. Peskov cho biết, Moscow cho phép ông Abramovich tham gia cuộc thương lượng, nhưng không nêu rõ vai trò của tỷ phú này là gì.

Sự xuất hiện bí ẩn của nhà tài phiệt Nga trong căn phòng đàm phán đã làm dấy lên nhiều giả thuyết trong bối cảnh 2 đoàn đàm phán đã đạt được những bước tiến đáng kể, làm dấy lên hy vọng về một giải pháp ngoại giao để chấm dứt cuộc chiến kéo dài hơn một tháng.

Ông Abramovich, người không đưa ra bình luận về lý do tham gia đàm phán, dường như thể hiện cho thế giới thấy mình đóng vai trò trung gian nghiêm túc và đáng tin cậy giữa Moscow và Kiev. Ông Abramovich được cho là có mối quan hệ tương đối gần gũi với một thành viên chủ chốt của phái đoàn đàm phán Ukraine, ông Rustem Umerov. Theo một nguồn thạo tin, ông Umerov tin rằng ông Abramovich thực sự mong muốn cuộc chiến kết thúc.

Vào thời điểm ông Abramovich bị chính phủ Anh trừng phạt, ông vẫn có vai trò thầm lặng trong tiến trình đàm phán hòa bình. Ông được cho đã giúp tổ chức vòng đàm phán công khai ở Belarus 4 ngày sau cuộc chiến diễn ra hôm 24/2. Mặt khác, giờ đây các thông tin cho thấy, ông dường như cũng tham gia vào quá trình kết nối giữa 2 bên trong thời gian qua.

Theo một bài báo trên truyền thông Anh, ông Abramovich được cho đã đưa một lá thư viết tay của Tổng thống Ukraine Volodomyr Zelensky cho Tổng thống Putin, trong đó nêu rõ những điều khoản ông Zelensky mong muốn gửi tới người đồng cấp Nga.

Trước đó, Wall Street Journal đưa tin, trong cuộc điện đàm với Tổng thống Mỹ Joe Biden, ông Zelensky dường như đã đề nghị Washington chưa trừng phạt ông Abramovich vì tin rằng tỷ phú Nga có thể đóng vai trò trong việc làm cầu nối giữa Moscow và Kiev. Điều này giúp lý giải việc Mỹ chưa có động thái với ông Abramovich như các đồng minh phương Tây khác.

Việc ông Abramovich không phải là một thành viên chính thức của phái đoàn Nga cho phép ông tự do hơn trong việc kết nối giữa 2 bên trong quá trình đàm phán, theo các chuyên gia. 

"Đây là chiến lược kết hợp nhằm tự giúp chính ông Abramovich và giúp cho Kremlin. Moscow nghĩ ông là một nhân vật có ích và phương Tây cũng nghĩ như vậy", nhà phân tích chính trị Ksenia Svetlova nhận định.