Ukraine lên tiếng sau khi Slovakia ra "tối hậu thư" liên quan đến dầu Nga

Thứ trưởng Năng lượng Ukraine Roman Andarak ngày 30/7 cho biết, nước này sẽ đảm bảo việc trung chuyển dầu sang châu Âu cho các công ty không bị Kiev trừng phạt và sẵn sàng giải quyết các vấn đề với Slovakia theo thỏa thuận liên kết với Liên minh châu Âu (EU).

Trước đó, Thủ tướng Slovakia Robert Fico đã cảnh báo rằng Bratislava sẽ ngừng cung cấp dầu diesel cho Ukraine nếu Kiev không mở lại van đường ống dẫn dầu của công ty năng lượng Lukoil (Nga) sang châu Âu. Slovakia cung cấp nguồn cung chiếm 10% lượng tiêu thụ dầu diesel của Ukraine.

Động thái này diễn ra sau khi Kiev hồi tháng 6 đưa tập đoàn năng lượng Lukoil của Nga vào danh sách trừng phạt, cấm đưa dầu của tập đoàn này chảy qua lãnh thổ Ukraine để trung chuyển vào châu Âu. Kết quả là, Hungary và Slovakia đã mất nguồn cung quan trọng, ảnh hưởng tới an ninh năng lượng của các nước thành viên EU.

Thứ trưởng Andarak cho biết Ukraine "sẵn sàng giải quyết các vấn đề có thể gây rắc rối" khi Slovakia kích hoạt cơ chế liên quan trong Hiệp định liên kết với EU.

"Cho đến nay, họ vẫn chưa làm như vậy", ông Andarak cho biết, đồng thời nói thêm rằng Kiev sẵn sàng "đảm bảo việc vận chuyển dầu không bị gián đoạn" cho tất cả các công ty không phải chịu lệnh trừng phạt của phương Tây và Ukraine.

Ông Andarak cho hay, việc trung chuyển dầu qua Ukraine sang châu Âu từ các nhà cung cấp khác của Nga không bị gián đoạn và Ukraine vẫn tiếp tục là đối tác đáng tin cậy của EU trong các dịch vụ trung chuyển dầu.

"Phía Ukraine không dừng hoạt động trung chuyển, họ vẫn tiếp tục và tất cả các yêu cầu (trung chuyển) đều được thực hiện", ông nói.

Lukoil cung cấp khoảng 50% lượng dầu được vận chuyển qua nhánh phía nam của Druzhba, một trong những mạng lưới đường ống dài nhất thế giới đưa dầu từ Nga chạy qua Ukraine sang châu Âu. Các nhà cung cấp khác bao gồm Tatneft, Gazprom Neft thuộc sở hữu nhà nước của Nga, công ty tư nhân Russneft và một số nhà sản xuất nhỏ. 

Theo Ngoại trưởng Hungary Peter Szijjarto, nguồn cung cấp của Lukoil chiếm 33% lượng dầu thô nhập khẩu của Hungary, cũng như 40-45% lượng dầu thô nhập khẩu của Slovakia. Vì vậy, việc mất đi nguồn cung của Lukoil ảnh hưởng nghiêm trọng tới Hungary và Slovakia. 

Slovakia, cùng với Hungary, đã phản đối các đồng minh phương Tây viện trợ quân sự cho Ukraine trong bối cảnh họ phụ thuộc một phần lớn vào nguồn cung năng lượng từ Nga. Cả Slovakia và Hungary đã gia tăng áp lực lên Ukraine kể từ khi Kiev thực thi lệnh trừng phạt Lukoil.

Ngày 23/7, Ngoại trưởng Hungary Peter Szijjarto nói rằng Budapest sẽ chặn khoản ngân sách 6,5 tỷ euro (7 tỷ USD) mà EU đã dành cho Ukraine cho đến khi Kiev nối lại việc trung chuyển dầu qua lãnh thổ tới châu Âu.

Hungary và Slovakia đã đề nghị Ủy ban châu Âu làm trung gian cho một thủ tục tham vấn với Ukraine liên quan tới việc Kiev khóa van đường ống dẫn đầu từ Nga, Ngoại trưởng Hungary Peter Szijjarto cho biết hôm 22/7. Ông cảnh báo, nếu động thái này bất thành, 2 nước có thể đưa vụ việc lên tòa quốc tế.

Trong một diễn biến có liên quan, Politico dẫn nguồn tin trong EU cho biết, các đại sứ EU không tỏ ra thông cảm với khiếu nại của Budapest và Bratislava về việc Ukraine khóa van đường ống dầu. 

Các nhà ngoại giao này không đồng tình với việc Hungary và Slovakia đều không thể giảm sự phụ thuộc vào dầu mỏ của Nga trong khi nhiều quốc gia thành viên khác đã làm được điều đó, Politico đưa tin.