Ukraine lật ngược thế cờ, ngăn thất bại hoàn toàn trên hướng tây Avdiivka

Đơn vị Ukraine nào cầm chân được quân Nga ở tây Avdiivka?

Sau khi Nga chiếm được pháo đài Avdiivka, theo logic, đáng lẽ họ phải phát huy chiến quả và tiếp tục tiến về phía tây. Tuy nhiên họ đã bị Ukraine chặn đứng, chưa tạo được đột phá có chiều sâu chiến dịch. Phải chăng Quân đội Nga đã hết lực lượng chiến đấu?

Khách quan đánh giá, tinh thần của quân đội Nga đã được nâng lên rất nhiều sau khi chọc thủng tuyến phòng thủ đầu tiên của quân Ukraine ở phía tây Avdiivka vừa thiết lập đó là Stepove, Lastochkyne, Sjeverne chỉ trong vòng một ngày. Sau đó họ tiếp tục tấn công về phía tây Avdiivka.

Tuyến phòng thủ thứ hai ở phía tây Avdiivka cũng là tuyến phòng thủ được thiết lập vội vã, bao gồm các làng Tonenke, Orloivka, Semenivka, Berdych, chạy từ sườn bắc xuống sườn nam thành phố.

Cuộc chiến lúc đầu diễn ra khá thuận lợi, ba ngôi làng Tonenke, Orlivka, Berdych trên liên tục bị quân Nga chiếm gần hết trong vòng một ngày, tưởng chừng như quân Ukraine sắp thất bại hoàn toàn trên hướng tây Avdiivka.

Tuy nhiên, Bộ Tổng tham mưu Quân đội Ukraine ngay lập tức phát động làn sóng phản công và tung lực lượng mạnh nhất vào trận, đó là: Lữ đoàn bộ binh cơ giới 47, trang bị vũ khí và chiến thuật theo chuẩn NATO; Lữ đoàn xung kích Azov số 3 nổi tiếng vì lỳ đòn vì có những binh lính mang tư tưởng cực đoan và Lữ đoàn cận vệ Tổng thống số 1, thuộc lực lượng dự bị chiến lược của Ukraine.

Nói cách khác, ba lữ đoàn này hiện là ba đơn vị có tổ chức hoàn chỉnh nhất, trang bị tiên tiến nhất, hỏa lực mạnh nhất và tinh thần tốt nhất trong biên chế Quân đội Ukraine hiện nay.

Đầu tiên, phải kể đến là Lữ đoàn 47, đây là một trong những đơn vị được trang bị và huấn luyện theo "chuẩn" NATO sớm nhất, từng tham gia cuộc phản công mùa hè năm 2023, đóng vai trò là lực lượng tiên phong, đơn vị vinh dự đánh trận đầu, với nhiệm vụ mở cửa, chọc thủng tuyến phòng thủ của Quân đội Nga tại Zaporizhia.

Dù chịu nhiều thiệt hại trong cuộc phản công nhưng Lữ đoàn 47 cũng là một trong những đơn vị tiến được sâu nhất về phía trước.

Vũ khí của Lữ đoàn 47 rất hiện đại do được trang bị chủ yếu là xe tăng chiến đấu chủ lực Leopard 2 của Đức và M1A1 Abrams của Mỹ cùng hàng loạt xe chiến đấu bộ binh M2A2 Bradley cũng của Mỹ.

Sau khi cuộc phản công mùa hè của Ukraine chính thức thất bại, nhưng Lữ đoàn 47 không được nghỉ ngơi mà được chuyển ngay đến Avdiivka vào đầu năm 2024. Một số xe tăng Abrams bị Quân đội Nga tiêu diệt tại đây đều là của Lữ đoàn này.

Đồng thời, đây cũng là đơn vị tung ra nhiều video quay cảnh pháo kích các đơn vị xung kích Nga trên hướng Avdiivka nhất, cho thấy khả năng tấn công và trinh sát tầm xa của Lữ đoàn tương đối mạnh.

Thứ hai, Lữ đoàn xung kích Azov số 3 do Quân đội Ukraine tung vào Avdiivka, bao gồm nòng cốt từ Tiểu đoàn Azov từng "chiến đấu đến chết" ở Mariupol năm 2022. Theo đánh giá của tình báo quốc phòng Nga, đây là đơn vị mang tư tưởng cực đoan và khét tiếng nhất của Ukraine.

Đơn vị có những tay súng có tinh thần chiến đấu cao và rất lỳ đòn, thường được Bộ Tổng tham mưu Ukraine sử dụng làm lực lượng dự bị chiến lược, để tham gia những trận đánh ác liệt.

Lấy Avdiivka làm ví dụ, Lữ đoàn xung kích Azov số 3 là đơn vị cuối cùng của Quân đội Ukraine được tung vào chiến dịch. Trách nhiệm chính của họ là bảo vệ sự rút lui "có trật tự" tại Avdiivka và xây dựng tuyến phòng ngự mới, ngăn sự truy kích của Quân đội Nga.

Sau khi tiến vào chảo lửa Avdiivka, lữ đoàn nhanh chóng bị quân Nga ghìm chặt vào khu vực nhà máy luyện cốc, không thể tiến lên phía trước. Tuy nhiên, lữ đoàn vẫn chiến đấu và rút lui mà không bị sụp đổ lớn, coi như không cứu được của, nhưng cứu được người.

Cuối cùng, Lữ đoàn 1 Cận vệ Tổng thống là lực lượng dự bị tổng hợp, được Quân đội Ukraine huấn luyện và xây dựng ở hậu phương, có ý chí chiến đấu kiên cường, sức khỏe tốt, có tổ chức chặt chẽ và hầu như chưa có tổn thất.

Chỉ sau khi lực lượng ở pháo đài Avdiivka rơi vào thế nguy ngập, Quân đội Ukraine mới tung Lữ đoàn 1 Cận vệ Tổng thống vào chiến trường.

Như vậy có thể thấy, để cứu vãn sự sụp đổ của pháo đài Avdiivka, Ukraine đã triển khai lực lượng tinh nhuệ nhất của mình, và với sự hỗ trợ của một số lữ đoàn khác. Nhưng kết quả cuối cùng họ đã không thể chống lại được cuộc tấn công tổng lực của Nga, với hỏa lực vượt trội, nhất là hỏa lực không quân.

Khoảng lặng trước "giông tố"?

Không chỉ bị tiếp tục cầm chân ở phía tây thành phố Avdiivka, các tuyến đường biển của Nga trên Biển Đen cũng bị Ukraine khóa chặt.

Hiện Quân đội Nga ở mặt trận phía đông và phía nam Ukraine phụ thuộc rất nhiều vào vật tư sẵn sàng chiến đấu và hậu cần do bán đảo Crimea cung cấp.

Ban đầu, Nga dựa vào Cầu Crimea để liên tục vận chuyển vật chất từ Nga đến khu vực phía nam Ukraine.

Tuy nhiên, sau khi Ukraine sử dụng tàu không người lái cảm tử tấn công ồ ạt, đánh chìm nhiều tàu chiến và tàu đổ bộ của Hạm đội Biển Đen, Quân đội Nga cuối cùng cũng cảm nhận được mối đe dọa và giảm hoạt động vận chuyển ở Biển Đen.

Cùng với đó, cầu Crimea vẫn chưa được sửa chữa hoàn toàn, khiến công tác bảo đảm hậu cần chiến dịch cho quân Nga ở hướng Nam Ukraine tương đối khó khăn. Mặc dù vấn đề này không phải là không thể vượt qua đối với Nga, nhưng sẽ mất thời gian.

Vì vậy, nếu Quân đội Nga muốn tiếp tục các cuộc tấn công mạnh vào đầu năm 2024 ở Avdiivka, Zaporizhia và các hướng khác, có lẽ họ sẽ phải đợi Hạm đội Biển Đen ổn định vị thế và đối phó hiệu quả với các mối đe dọa từ tên lửa hành trình, máy bay và tàu không người lái tự sát của Ukraine.

Điều này chỉ có thể đạt được khi năng lực vận tải của Cầu Crimea được khôi phục. Để đạt được những mục tiêu này, Quân đội Nga vẫn sẽ phải chờ vài tháng.

Vì vậy, rất có thể chiến trường Nga - Ukraine có thể rơi vào một đợt bế tắc nữa kéo dài hơn 1 tháng, cho đến khi Quân đội Nga hoàn tất việc nghỉ ngơi và tái bước vào thế tấn công.