Ukraine đối mặt lựa chọn khó khăn khi Nga "thắt gọng kìm" ở Bakhmut

Các binh sĩ Ukraine đã đào gia cố thêm bằng gỗ các chiến hào trên những ngọn đồi phủ đầy tuyết ở làng Chasiv Yar, ngoại ô thành phố Bakhmut của khu vực Donetsk, như một phần của tuyến phòng thủ mới được tăng cường ở phía tây chiến trường nguy hiểm nhất hiện nay.

Cách đó khoảng 8km, các lực lượng Nga đang tấn công dồn dập nhằm vào Bakhmut trong trận chiến giằng co và khốc liệt trong suốt nhiều tháng qua.

Với chiến lược cố thủ trong thành phố, quân đội Ukraine đang tìm cách làm suy yếu một lực lượng Nga đang trên đà tấn công mạnh mẽ nhắm vào từng ngõ ngách, đồng thời kéo dài thời gian cho đến khi vũ khí tân tiến mà phương Tây cam kết cung cấp được chuyển đến.

Ukraine sẽ cầm cự được bao lâu?

Tình thế tiến thoái lưỡng nan với Ukraine lúc này là liệu họ sẽ cầm cự được bao lâu trước khi rút lui để bảo toàn lực lượng.

Dù các chỉ huy Ukraine nói rằng, Bakhmut không có nhiều ý nghĩa chiến lược nhưng nếu thành phố này sụp đổ thì điều đó sẽ tạo động lực mới cho chiến dịch quân sự của Nga vào thời điểm chuẩn bị đánh dấu 1 năm xung đột bùng nổ.

Một trận chiến tiêu hao tốn kém có thể báo trước thế trận của cuộc chiến sắp tới.

Thiếu quân số được đào tạo và vũ khí thiết bị cần thiết để chống lại lực lượng Nga, Ukraine đang đối mặt thế khó. Trong khi đó, Moscow đang sử dụng lợi thế quân số có được để giành quyền kiểm soát lãnh thổ ở phía đông dù phải hứng chịu thiệt hại ra sao.

Nhưng trận chiến giành giật Bakhmut cũng gây thiệt hại cho Ukraine. Và nếu các binh sĩ ở đó bị chia cắt và chịu tổn thất nặng nề, điều đó có thể làm xói mòn niềm tin trong nước và quốc tế dành cho chính quyền của Tổng thống Volodymyr Zelensky.

Pavlo Kyrylenko, người đứng đầu cơ quan quản lý quân sự khu vực Donetsk, cho biết Kiev đang đạt được sự cân bằng giữa việc nỗ lực trụ vững và không hy sinh binh lính một cách vô ích. "Chúng tôi sẽ không để hàng đống thi thể binh sĩ của mình nằm xuống vô ích ở mảnh đất", ông Kyrylenko cho biết trong một cuộc phỏng vấn.

Nhưng tình thế tiến thoái lưỡng nan xảy ra vào thời điểm quan trọng của cuộc chiến, trong đó Nga hiện đang bắt đầu có những chiến lược tấn công hiệu quả ở đây sau khi tăng cường đáng kể quân số cho mũi tiến công vào thành phố này từ cuối năm 2022.

Kiev đã cảnh báo Moscow đang chuẩn bị cho một cuộc tấn công mới nhằm đánh dấu một năm mở chiến dịch quân sự đặc biệt trong tháng này. Trong những tuần gần đây, Nga đã tăng gấp đôi nỗ lực nhằm chọc thủng các tuyến phòng thủ của Ukraine ở phía đông, không chỉ ở Bakhmut mà còn xa hơn về phía bắc quanh Lyman và phía nam ở Vuhledar.

Thậm chí, ông Mykhailo Podolyak, cố vấn của Tổng thống Ukraine, hồi tuần trước cho biết, chiến dịch tấn công mới của Nga đã diễn ra. "Chính là nó", ông Podolyak nói trên kênh truyền hình Ukraine. "Nó đã bắt đầu rồi".

Các binh sĩ dọc theo một phía nam của chiến tuyến ở khu vực Donetsk cho biết, các lực lượng Nga đang thăm dò các phòng tuyến của họ, nhưng nghi ngờ khả năng về việc Moscow tiến hành một cuộc tấn công quy mô lớn hơn.

"Chúng tôi đang ở thế bất lợi"

Phương Tây đã cam kết cung cấp cho Ukraine vũ khí mới, bao gồm cả xe tăng chiến đấu chủ lực, nhưng những thiết bị đó vẫn lâu mới được chuyển đến cho Kiev. Quân đội Ukraine đang được huấn luyện tại Đức và dự kiến sẽ hoàn thành khóa huấn luyện và trở về Ukraine vào cuối tháng 3.

Kiev từng đối mặt vấn đề tương tự như hiện nay. Hồi tháng 6/2022, tại thành phố Severodonetsk, quân đội Ukraine đã phải vượt sông rút lui để tránh bị lực lượng Nga bao vây, sau những trận giao tranh ác liệt trong đô thị gây thiệt hại nặng nề. Các cuộc tấn công của Nga nhanh chóng mất đà, và lực lượng Ukraine phản công.

Ở Bakhmut, một lần nữa, Ukraine đang đối mặt với lựa chọn khó khăn là tiếp tục giữ vững vị trí hay rút quân để bảo toàn sinh mạng quân nhân chờ chiến đấu vào một trận khác.

Tổng thống Zelensky đã thề không đầu hàng ở "pháo đài Bakhmut". Trong một cuộc phỏng vấn, Mykhailo Koval, chỉ huy cấp cao của khu vực mặt trận bao gồm Bakhmut quân đội Ukraine nói rằng, các binh sĩ sẵn sàng chiến đấu trên từng con phố nếu cần thiết.

Phía Ukraine hiện vẫn giữ kín con số về mức độ thiệt hại ở chiến tuyến khốc liệt này, nhưng quyết định huy động khoảng 300.000 quân của Moscow vào mùa thu năm ngoái rõ ràng đã mang lại cho Nga lợi thế về nhân lực. Quân đội Ukraine kiệt quệ đang bị áp đảo bởi những tân binh mới của Nga ở một số nơi, các binh sĩ cho biết.

Tổn thất nặng nề của cả hai bên càng làm gia tăng giá trị biểu tượng của Bakhmut, và khiến cả hai càng khó đi đến một quyết định rút lui.

Sau 6 ngày ở tiền tuyến, một nhóm binh sĩ thuộc Lữ đoàn cơ giới cận vệ số 51 của Ukraine cho biết họ đã rút lui sau khi chịu thương vong nặng nề ở Ivanivske. "Không đáng đâu", một trong những người đàn ông nói, trước khi tiếng còi báo hiệu theo vòng quay sắp vang lên khiến cả nhóm phân tán.

Tướng Koval thừa nhận, Ukraine đang gặp một số vấn đề về nhân sự. Ông cho biết, một tiểu đoàn đã tự ý rút quân hồi tháng 12/2022, để lại khoảng trống nguy hiểm. Chỉ huy của ông, tướng Oleksandr Syrskiy, vội vã đến trung tâm chỉ huy ở Bakhmut và điều quân tiếp viện đến đó để bịt lỗ hổng kịp thời.

Tướng Koval cho biết, mục đích của việc điều quân nhanh chóng này là để ngăn chặn một bước đột phá của Nga hoặc một đợt rút quân có thể gây tổn hại đến tinh thần quân sĩ. "Nếu để mọi người chán nản và bắt đầu từ bỏ vị trí, tất cả sẽ diễn ra như một làn sóng domino nguy hiểm", ông nói.

Tại căn cứ phía tây Bakhmut, chỉ huy một đơn vị pháo binh thuộc Lực lượng Phòng vệ lãnh thổ Ukraine cho biết, hỏa lực áp đảo của Nga đã buộc họ phải rút lui gần hơn 800m.

"Đáng buồn là chúng tôi đang ở thế bất lợi", chỉ huy này nói. Trên điện thoại, ông cho thấy cảnh quay bằng máy bay không người lái (UAV) về hai con phố tan hoang ở rìa phía đông bắc của Bakhmut, nơi lực lượng Nga đã giành quyền kiểm soát từ 2 tuần trước.

Vị chỉ huy này còn cho biết thêm, đơn vị của ông đã ngăn Nga tiến sâu hơn vào thành phố, dù Moscow đã giành quyền kiểm soát khu vực ngoại ô. Khoảng thời gian cầm cự này đã giúp các đơn vị Ukraine khác có thêm thời gian chuẩn bị cho giai đoạn tiếp theo của cuộc chiến. "Mỗi một ngày đều rất giá trị", ông nói.