Tuyên bố chung của ASEAN bày tỏ quan ngại về Biển Đông

Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN lần thứ 52 tại Bangkok, Thái Lan ngày 31/7 đã ra tuyên bố chung, trong đó đề cập tới vấn đề Biển Đông.

Tuyên bố cho biết “một số bộ trưởng đã bày tỏ quan ngại về hành vi cải tạo đất, các hoạt động và sự cố nghiêm trọng trong khu vực đã làm xói mòn lòng tin và sự tin tưởng, gia tăng căng thẳng và có thể làm suy yếu hòa bình, an ninh và ổn định trong khu vực”.

Tuyên bố không đề cập tới tên của bất kỳ quốc gia cụ thể nào, song kêu gọi “các nước có tuyên bố chủ quyền cũng như các quốc gia khác không quân sự hóa và kiềm chế trong việc tiến hành các hoạt động” tại Biển Đông.

“Chúng tôi tái khẳng định sự cần thiết phải tăng cường lòng tin và sự tin tưởng lẫn nhau, kiềm chế các hoạt động và tránh các hành động có thể làm phức tạp thêm tình hình, đồng thời tìm kiếm giải pháp hòa bình cho tranh chấp theo khuôn khổ luật quốc tế, trong đó có Công ước luật Biển năm 1982 của Liên Hợp Quốc (UNCLOS)”, tuyên bố của Bộ trưởng Ngoại giao các nước ASEAN nhấn mạnh.

“Chúng tôi tái khẳng định tầm quan trọng của việc duy trì và thúc đẩy hòa bình, an ninh, ổn định, an toàn và tự do hàng hải, hàng không trên Biển Đông, đồng thời ghi nhận những lợi ích của Biển Đông như một vùng biển hòa bình, ổn định và thịnh vượng”, tuyên bố nêu rõ.

Các bộ trưởng cũng hoan nghênh sự tiến triển trong các cuộc đàm phán giữa ASEAN và Trung Quốc để xây dựng bộ quy tắc ứng xử trên Biển Đông nhằm kiểm soát căng thẳng tại khu vực này.

“Chúng tôi hoan nghênh việc tiếp tục cải thiện mối quan hệ giữa ASEAN và Trung Quốc, và được khích lệ bởi những bước tiến trong các cuộc đàm phán thực chất nhằm sớm ký kết Bộ quy tắc ứng xử trên Biển Đông hiệu quả và thực chất trong khung thời gian đã được hai bên nhất trí”, tuyên bố cho biết.

Sau cuộc họp với các bộ trưởng ASEAN, Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị hôm nay tuyên bố “các quốc gia ngoài khu vực không nên cố tình khuếch đại những khác biệt hoặc tranh chấp từ quá khứ", lợi dụng chúng để "gây mất lòng tin giữa Trung Quốc và các nước ASEAN". Tuyên bố này được cho là nhắm mục tiêu tới Mỹ trong bối cảnh Washington thường xuyên điều máy bay và tàu chiến tiến hành các hoạt động đảm bảo tự do hàng hải trên Biển Đông, bất chấp sự phản đối của Bắc Kinh.

Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN diễn ra trong bối cảnh tình hình Biển Đông đang có nhiều diễn biến phức tạp. 4 thượng nghị sĩ Mỹ đã gửi thư tới Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo, đề nghị ông đề cập tới các hành vi gây hấn và bành trướng của Trung Quốc tại Biển Đông trong các cuộc họp tại Diễn đàn Khu vực ASEAN ở Thái Lan trong tuần này.

Trước đó, Bộ Ngoại giao Mỹ ngày 20/7 đã bày tỏ quan ngại trước các báo cáo về hành vi can thiệp của Trung Quốc đối với các hoạt động liên quan tới dầu khí trong khu vực, bao gồm các hoạt động thăm dò và khác dầu khí lâu nay của Việt Nam.

Chủ tịch Ủy ban Đối ngoại Hạ viện Mỹ Eliot Engel ngày 26/7 cũng phát đi tuyên bố, chỉ trích các hành động hung hăng của Trung Quốc gần đây trên Biển Đông là ví dụ đáng lo ngại về cái gọi là một quốc gia phớt lờ công khai luật pháp quốc tế.

Thành Đạt

Theo SCMP