Tướng Mỹ thừa nhận "thất bại chiến lược" khi Taliban kiểm soát Afghanistan

"Rõ ràng cuộc chiến ở Afghanistan đã kết thúc không theo cách mà chúng ta mong muốn và Taliban đang nắm quyền ở Kabul. Cuộc chiến này là một thất bại chiến lược", AFP dẫn lời Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng liên quân Mỹ Mark Milley trong phiên điều trần trước Ủy ban Quân vụ Hạ viện Mỹ ngày 29/9.

Tướng Milley cho rằng, thất bại này không phải mới bắt đầu từ 20 ngày hay 20 tháng qua mà là hiệu ứng tích tụ của hàng loạt quyết định chiến lược trong quá khứ.

"Chúng ta đã hoàn thành nhiệm vụ bảo vệ người dân Mỹ khỏi al-Qaeda, nhưng chắc chắn cuộc chiến này kết thúc khác xa với những gì chúng ta mong muốn. Có nhiều yếu tố dẫn tới điều này và chúng ta cần rút ra nhiều bài học từ đây", ông Milley nói.

Ông cũng liệt kê ra hàng loạt yếu tố có thể đã khiến Mỹ thất bại ở Afghanistan như lỡ cơ hội bắt sống hoặc tiêu diệt trùm khủng bố al-Qaeda Osama bin Laden tại Tora Bora không lâu sau khi Mỹ đưa lực lượng quân sự vào Afghanistan năm 2001. Ngoài ra, ông cũng kể đến quyết định bắt đầu chiến dịch quân sự ở Iraq năm 2003, khiến lực lượng phân tán khỏi Afghanistan cũng như không giải quyết được vấn đề Taliban ẩn náu ở Pakistan.

Chiến dịch quân sự ở Afghanistan là cuộc chiến dài nhất trong lịch sử Mỹ, ngốn của Mỹ hàng nghìn tỷ USD và khiến hàng nghìn binh sĩ Mỹ thiệt mạng. Hồi tháng 4 năm nay, không lâu sau khi nhậm chức, Tổng thống Mỹ Joe Biden đã chỉ đạo rút toàn bộ lực lượng quân sự Mỹ khỏi Afghanistan trước ngày 31/8 sau thỏa thuận giữa Taliban với chính quyền cựu Tổng thống Donald Trump.

Hôm 30/8, binh sĩ cuối cùng của Mỹ đã lên máy bay rút khỏi Afghanistan. Trong chiến dịch này, Mỹ và các nước đồng minh đã sơ tán khoảng 123.000 gồm cả công dân, binh sĩ Mỹ và công dân một số nước khác. Chiến dịch hoàn tất không lâu sau khi Taliban giành quyền kiểm soát hầu hết Afghanistan sau một chiến dịch tiến công nhanh chóng.

Tướng Milley và tướng Kenneth McKenzie, chỉ huy Bộ Tư lệnh Trung tâm Mỹ điều trần trước một ủy ban Thượng viện hôm 28/9 rằng họ đã đề xuất giữ lại khoảng 2.500 binh sĩ ở Afghanistan trong bối cảnh nhiều người lo ngại Taliban vẫn chưa cắt đứt quan hệ với al-Qaeda.

Tại cuộc họp báo sau đó, khi được hỏi về đề xuất này, Thư ký Báo chí Nhà Trắng Jen Psaki cho biết: "Tổng thống Biden không muốn làm điều đó, ông ấy không nghĩ rằng đó là lợi ích của người dân Mỹ, hoặc lợi ích của quân đội chúng tôi... Dù lời khuyên có thế nào thì cuối cùng ông Biden vẫn là người quyết định. Ông ấy là tổng tư lệnh, là tổng thống, ông ấy sẽ đưa ra quyết định về những gì có lợi cho quốc gia".

Trong những phát biểu sau khi Mỹ rút quân khỏi Afghanistan, Tổng thống Biden cũng bảo vệ quyết định chấm dứt hiện diện quân sự ở quốc gia này.