Tung hình phạt hà khắc, Taliban siết chặt "bàn tay thép" tại Afghanistan

Chưa đến 7 giờ sáng, nhưng hàng dài người đã chờ bên ngoài đồn cảnh sát ở thủ đô Kabul. Họ mang theo đơn khiếu nại và nhờ chính quyền Taliban đòi công lý.

Tuy nhiên, họ ngay lập tức phát hiện ra rằng, các tay súng Taliban, những người đang đóng vai trò như các sĩ quan cảnh sát, không nhận hối lộ như các cảnh sát dưới thời chính phủ do Mỹ hậu thuẫn trong 20 năm qua.

"Trước đây, họ (cảnh sát) thường "lấy cắp" tiền của chúng tôi. Họ vòi tiền ở khắp mọi nơi, dù là trong những ngôi làng hay tại các cơ quan chính quyền", Hajj Ahmad Khan, một trong những người xếp hàng tại đồn cảnh sát Khu 8 Kabul, cho biết.

Nhiều người Afghanistan lo sợ đường lối hà khắc của Taliban, hệ tư tưởng cứng rắn của họ hoặc những biện pháp hạn chế nghiêm ngặt của họ đối với quyền tự do của phụ nữ.

Tuy nhiên, Taliban được biết đến là lực lượng không nhận hối lộ và tham nhũng, trái ngược hẳn với chính quyền từng bị Taliban lật đổ. 

Mặc dù sợ hãi trước những lệnh trừng phạt cứng rắn của Taliban, như chặt tay kẻ trộm hay ném đá người ngoại tình tới chết, nhưng người dân Afghanistan phải thừa nhận rằng tình hình an ninh đã trở lại thủ đô Kabul kể từ khi Taliban lên nắm quyền hồi tháng 8.

Dưới thời chính quyền cũ, các băng nhóm trộm cướp hoành hành tới mức người dân không dám ra đường khi trời tối. Còn bây giờ, một số con đường giữa các thành phố đã thông thoáng trở lại, thậm chí một số tổ chức viện trợ quốc tế được cho phép đi lại.

Khi lên nắm quyền tại Afghanistan vào cuối thập niên 1990, Taliban từng đưa ra một lựa chọn: Họ cam kết mang lại sự ổn định cho người dân Afghanistan và loại bỏ tham nhũng, nhưng họ cũng áp đặt những quy định khắc nghiệt của luật Hồi giáo.

Các quy định này bao gồm hình phạt như chặt tay chân, xử tử kẻ giết người bằng cách bắn đạn vào đầu và việc này thường do người thân của nạn nhân trong vụ giết người đó thực hiện. Tất cả hình phạt đều được thực hiện ở nơi công cộng.

Trong khi đó, cảnh sát tôn giáo có thể đánh đập đàn ông nếu họ cắt tỉa râu hoặc không tham gia lễ cầu nguyện.

Tính riêng trong tuần qua, Taliban đã bắt giữ 85 nghi phạm, trong đó có một số người bị cáo buộc phạm các tội nhỏ và những người khác bị bắt về tội giết người, bắt cóc và trộm cắp.

Sau khi lên nắm quyền trở lại, Taliban tuyên bố sẽ áp dụng lại các hình phạt trước đây. Mullah Nooruddin Turabi, cựu bộ trưởng tư pháp và là quan chức phụ trách nhà tù trong chính quyền hiện tại, nói với AP rằng câu hỏi duy nhất được đặt ra là liệu Taliban có thực hiện những hình phạt đó công khai hay không.

Thực tế cho thấy một số hình phạt đã xuất hiện trở lại. Thi thể của 4 người đàn ông mới đây đã bị treo trên cần cẩu ở trung tâm thành phố Herat, sau khi bị Taliban xử tử vì âm mưu bắt cóc.

Ít nhất 2 lần ở Kabul, những đối tượng ăn cắp vặt đã bị diễu hành khắp các đường phố để khiến họ xấu hổ. Họ bị còng tay, vẽ lên mặt hoặc nhét bánh mì ôi thiu vào miệng.

Các quan chức Afghanistan cho biết, các tay súng Taliban đã chiếm giữ các trạm kiểm soát trên khắp Kabul và mặc đồng phục của cảnh sát - dấu hiệu cho thấy Taliban bắt đầu xây dựng một lực lượng an ninh quốc gia mới.

Cũng như trước đây, Taliban đang tìm đến những người lớn tuổi trong bộ tộc để giải quyết tranh chấp. Tuần trước, một nhóm người lớn tuổi đã tập trung tại một nhà thờ Hồi giáo ở Kabul để phân xử một vụ đâm dao gây thương tích nhẹ. 

Tại đồn cảnh sát ở thủ đô Kabul, Zabihullah, sĩ quan chỉ huy mới thuộc lực lượng Taliban, cho biết Taliban đã chiến đấu trong suốt 20 năm qua để đưa luật Hồi giáo đến Afghanistan. "Bây giờ mọi người được an toàn dưới chính phủ của chúng tôi", ông nói.

Ông Khan, 60 tuổi, sống ở tỉnh Khost, đã xếp hàng bên ngoài đồn cảnh sát Kabul để nhờ Taliban giúp đỡ trong việc thu một khoản nợ. Ông ủng hộ các hình phạt của Taliban như chặt tay chân, nhưng cho rằng hình phạt này không nên dành cho những tên trộm vặt.

Một hiệu trưởng cũng tìm đến đồn cảnh sát của Taliban để khiếu nại về việc phụ huynh chậm đóng học phí trong nhiều tháng. Hiệu trưởng nói rằng ông muốn cho Taliban một cơ hội lãnh đạo đất nước. Dưới thời chính phủ trước, ông đều phải hối lộ mỗi lần đến đồn cảnh sát để khiếu nại về các khoản thanh toán quá hạn.