Tranh cãi biển số xe thổi bùng căng thẳng Serbia - Kosovo

Cao ủy Liên minh châu Âu (EU) phụ trách chính sách an ninh và đối ngoại Josep Borrell ngày 21/11 đã bày tỏ lo ngại về kịch bản "căng thẳng và bạo lực", sau khi các cuộc trao đổi khẩn cấp giữa Serbia và Kosovo không đạt được đồng thuận.

Trong bối cảnh căng thẳng giữa 2 bên có dấu hiệu xấu đi, ông Borrell hôm qua đã mời Tổng thống Serbia Aleksandar Vucic và lãnh đạo Kosovo Albin Kurti tới Bỉ để tiến hành đàm phán khẩn cấp.

"Hai bên không thể tìm ra được giải pháp. Tôi cho rằng, 2 bên đều có trách nhiệm với sự thất bại trong cuộc đàm phán hôm nay và với bất kỳ sự leo thang và bạo lực nào có thể xảy ra trên thực địa trong những ngày tiếp theo", ông Borrell phát biểu sau cuộc trao đổi dài 8 giờ giữa 2 bên.

Kosovo đã tuyên bố độc lập khỏi Serbia vào 14 năm trước, nhưng hàng chục nghìn người gốc Serbia ở phía bắc vùng ly khai này vẫn sử dụng biển số xe do chính quyền Serbia cấp trước đó. Năm nay, Kosovo ra quy định yêu cầu người dân thuộc cộng đồng gốc Serbia phải thay đổi biển số xe cũ cấp trước năm 1999, thời điểm Kosovo chưa ly khai khỏi Serbia.

Cộng đồng người gốc Serbia đã phản đối quy định của Kosovo và có thời điểm, căng thẳng đã leo thang thành hành động bạo lực. Tuy nhiên, Kosovo vẫn kiên quyết với quy định mới và sẽ ghi vé phạt từ ngày 22/11 với những người không tuân thủ.

Ông Borrell nói, đề xuất của EU có thể giúp căng thẳng không leo thang nhưng trong khi ông Vucic chấp nhận thì ông Kurti ở phía Kosovo lại không đồng ý.

"Tôi giờ đây kỳ vọng Kosovo dừng thực hiện các giai đoạn tiếp theo trong kế hoạch cấp lại biển số xe cho cộng đồng gốc Serbia sống ở bắc Kosovo", ông Borrell nói, nhấn mạnh ông cũng yêu cầu phía Serbia dừng cấp biển xe mới có tên viết tắt các thành phố của Kosovo.

Để phản đối quy định mà chính quyền Kosovo ban hành, hàng trăm công chức gốc Serbia tại vùng ly khai gồm cảnh sát, thẩm phán, công tố viên đã xin nghỉ việc đồng loạt.

NATO, liên minh hiện đang triển khai 3.700 quân nhân lực lượng gìn giữ hòa bình ở Kosovo, kêu gọi 2 bên xuống thang căng thẳng. Mỹ cũng phát đi thông điệp tương tự, kêu gọi Kosovo tạm dừng kế hoạch phạt các chủ xe không đổi biển số.

Kosovo từng là một phần lãnh thổ của Serbia nhưng đơn phương tuyên bố độc lập vào năm 2008 nhờ sự ủng hộ của phương Tây. Tính đến nay, dù chưa được Liên Hợp Quốc chính thức thừa nhận, Kosovo vẫn được công nhận bởi 110 quốc gia trên thế giới.