Tham vọng biển của Trung Quốc làm "dậy sóng" Thái Bình Dương

Hồi tuần trước, 5 tàu chiến Trung Quốc đã hoàn thành chuyến đi vòng quanh Nhật Bản đầu tiên trong một động thái rõ ràng nhằm phô trương lực lượng. Các tàu khác của Bắc Kinh thường xuyên tuần tra các khu vực khác nhau mà Nhật Bản và các nước láng giềng khác cũng tuyên bố chủ quyền, khiến Tokyo phải triệu đại sứ Trung Quốc tới để phản đối hôm 8/8.

Cùng lúc đó, tàu sân bay đầu tiên của Trung Quốc đã đi vào hoạt động, và các chỉ huy hải quân cấp cao cũng hứa hẹn sẽ có các tàu sân bay khác.

Những tham vọng đáng sợ

Tàu tuần tra Haixun-21 của Trung Quốc ở Biển Đông.

Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình trong những tuần gần đây đã khẳng định mục tiêu của Bắc Kinh nhằm đưa Trung Quốc trở thành một cường quốc biển.

Cùng lúc đó, Washington - vốn duy trì các căn cứ quân sự quanh khu vực và có quan hệ mạnh mẽ với Hàn Quốc, Nhật Bản, Philippines và Đài Loan - đang chủ trương chuyển trọng tâm chiến lược sang châu Á.

Bắc Kinh khẳng định rằng họ không quan tâm tới tham vọng "bá quyền" và các ý định của nước này chỉ mang mục đích hòa bình, nhưng các nhà phân tích cho rằng nguy cơ xung đột đang tăng lên.

Trong chuyến đi vòng quanh Nhật Bản, các tàu chiến Trung Quốc đã đi qua eo biển Soya nằm giữa Nhật Bản và Nga - trên đường tới tham gia cuộc tập trận tại vịnh Peter Đại Đế của Nga - và eo biển Miyako gần Okinawa.

Xét về bề ngoài, chuyến đi này không gây ảnh hưởng gì, nhưng trong bối cảnh hiện tại lại có ý nghĩ biểu tượng rõ ràng.

Tờ China Daily cho rằng lực lượng của Bắc Kinh đã "phá vỡ" điều mà tờ báo này gọi là "chuỗi đảo đầu tiên", vùng đất trải dài từ cực bắc Nhật Bản tới Philippines vốn phân chia Trung Quốc đại lục với Thái Bình Dương.

"Bằng việc tiến hành các cuộc tuần tra thông qua các điểm hàng hải nhạy cảm này, Trung Quốc đã chứng tỏ với các quốc gia láng giềng rằng nước này sẽ bảo vệ các lợi ích bên ngoài các vùng biển của mình, và rằng Bắc Kinh muốn xây dựng một cường quốc hải quân sự thật sự", Jonathan Holslag, từ Viện nghiên cứu Trung Quốc đương đại tại Brussels, nói.

Ông Rick Fisher thì nói thêm rằng, với Trung Quốc, "nếu được thừa nhận là một siêu cường, Trung Quốc có thể triển khai lực lượng quy mô lớn tới châu Phi và Mỹ La-tinh và đây sẽ là một thắng lợi rất quan trọng".

Hồi tuần này, Philippines đã tiếp nhận một tàu chiến lớp Hamilton thứ 2 của Mỹ, ít ngày sau khi thông báo mua một chiến hạm của Pháp.

Trong khi đó, Nhật Bản đã ra mắt tàu chiến lớn nhất của nước này kể từ Thế chiến II, một tàu sân bay trực thăng vốn có thể chở các máy bay cất cánh thẳng đứng.

Sự phát triển này tạo ra viễn cảnh về một cuộc đua vũ trang tiềm tàng ở châu Á. "Để đối phó với tàu sân bay hạng nhẹ của Nhật Bản, Trung Quốc chỉ có cách phát triển các tàu sân bay thực sự của riêng mình", tờ Thời báo Hoàn cầu viết hôm 7/8.

Tàu sân bay đầu tiên của Bắc Kinh, Liêu Ninh, đã đi vào hoạt động kể từ năm ngoái và Song Xue, phó tư lệnh hải quân Trung Quốc, cho biết hồi tháng 4/2013 rằng "Trung Quốc sẽ có nhiều hơn một tàu sân bay".

Tàu sân bay tự chế đầu tiên của Trung Quốc có thể đang được chế tạo tại một nhà máy đóng tàu gần Thượng Hải, tạp chí IHS Jane’s đưa tin hồi tuần này, dựa vào việc phân tích các bức ảnh vệ tinh.

Các bức ảnh dường như cũng cho thấy một khu vực của sàn tàu có thể trở thành đường băng cho một máy phóng máy bay, điều mà các chuyên gia cho rằng có thể giúp chiến hạm này chở nhiều loại máy bay lớn hơn.

"Chúng ta biết Trung Quốc đang nghiên cứu điều này, nhưng nếu Trung Quốc có thể đưa nó lên tàu sân bay nhanh như vậy là một bước tiến quan trọng", chuyên gia Holslag nói.

Philippines vừa tiếp nhận tàu chiến lớp Hamilton thứ 2 của Mỹ.

Bắc Kinh đã giành quyền kiểm soát bãi cạn tranh chấp Scarborough/Hoàng Nham, vốn nằm cách Philippines chỉ 200km, khiến Manila "bẽ mặt", và hầu như ngày nào cũng gây sức ép ở Biển Đông, nơi Trung Quốc đơn phương tuyên bố chủ quyền gần hết.

Những ngày gần đây, báo chí Trung Quốc đã đăng tải ảnh các tàu nước này chở khách du lịch trái phép tới quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam.

Cùng lúc đó, các tàu của Bắc Kinh thường xuyên tuần tra quần đảo Senkaku/Điếu Ngư tranh chấp với Nhật Bản ở Hoa Đông.

"Hiện tại, Trung Quốc muốn dàn dựng một cuộc chiến ảo giữa các tàu tuần tra với Nhật Bản. Chúng ta có thể xem đây là một "cuộc đấu thuyền" mà chưa cần vũ lực. Nhưng cuộc đấu là có thật và Trung Quốc sẽ ngày càng dồn dép các tàu Nhật Bản", ông Fisher nói.

Ông Fisher cho hay, một khi Bắc Kinh đã tăng cường các khả năng, "Trung Quốc sẽ tự dàn dựng một vụ việc để lấy cớ phát động một cuộc chiến nhỏ trên biển mà họ nghĩ là họ có thể thắng".

"Ông Tập Cận Bình hiểu rằng một cuộc chiến nhỏ, được bố trí đúng thời điểm và thắng áp đảo là rất có lợi cho Trung Quốc", ông Fisher nhấn mạnh.

An Bình
Theo AFP