Rủi ro của lực lượng bắn tỉa Ukraine trên chiến tuyến khốc liệt với Nga

Vị trí của Nga được đánh dấu bằng lá cờ xanh của các đơn vị không quân tinh nhuệ của Moscow, nhưng tấm vải đó lại trông gần như trong suốt qua ống ngắm của lính bắn tỉa Ukraine.

Lá cờ, ở trên đỉnh một tòa nhà mà Nga đang nắm quyền kiểm soát ở miền nam Ukraine, chỉ cách đó hơn 1,5km. Nếu một người lính Nga xuất hiện, chỉ mất khoảng 4 giây để viên đạn cỡ nòng lớn của tay súng bắn tỉa chạm tới ngực người đó.

"Họ di chuyển khắp nơi vào buổi sáng và buổi tối. Họ đến khi trời tối sau khi băng qua những con đường tối đen như mực, chen chúc trong một chiếc xe bán tải đã tắt đèn. Với những bước đi vội vã trên kính vỡ, họ dựng súng trường vào vị trí được gọi là nơi ẩn náu", Bart, chỉ huy đội bắn tỉa gồm 4 người của Ukraine, cho biết. Bart thư giãn, duỗi tay ra sau khẩu súng trường nặng hơn 9kg, ẩn mình giữa đống đổ nát của một tòa nhà đã bị phá hủy hơn một nửa. Trời đã sáng và sẽ là một ngày dài.

Vào đêm tối, một nhóm binh sĩ mặc đồ ngụy trang chuẩn bị thực hiện nhiệm vụ. Các tay súng bắn tỉa đóng gói trang bị và vũ khí khi rời căn cứ, di chuyển trong bóng tối đến vị trí bắn tỉa.

Nếu chiến dịch quân sự của Nga ở Ukraine được định nghĩa là cuộc chiến tranh pháo binh khốc liệt với xe tăng, máy bay không người lái (UAV) và tên lửa hành trình hỗ trợ thì vai trò cần thiết và quan trọng của lính bắn tỉa trên chiến trường thường bị bỏ qua.

Bị lu mờ bởi các vũ khí quân sự công nghệ cao và sức mạnh của pháo và súng cối, lính bắn tỉa của Ukraine là một phần của lực lượng thô sơ hơn: bộ binh. Dù lực lượng này tương đối ít nhưng không kém phần thiết yếu so với hơn một thế kỷ trước, khi một tay thiện xạ trong Thế chiến I có thể giết chết hàng trăm người chỉ bằng một phát súng.

Nhưng công nghệ hiện đại, đặc biệt là sự phát triển của các UAV nhỏ đóng vai trò là công cụ gây sát thương phía trên tiền tuyến, đã khiến việc bắn tỉa từ các vị trí ẩn nấp trở nên khó khăn hơn nhiều. Điều đó đã buộc các tay súng bắn tỉa Ukraine phải thay đổi chiến thuật nếu không muốn đối mặt nguy cơ sớm bị tiêu diệt.

Cách nơi đội của Bart đứng đợi khoảng 650km, ông Volodymyr, 54 tuổi, một lính bộ binh thuộc Tiểu đoàn súng trường riêng biệt số 19, đang chuẩn bị cho ngày đầu tiên huấn luyện bắn tỉa ở trường bắn súng trường.

Trước mặt ông là những tấm bia dán đầy hình hồng tâm. Có rất ít trường dạy bắn tỉa chính thức ở Ukraine nên phần lớn việc giảng dạy là đến từ các lớp học đặc biệt, đào tạo tư nhân và các tình nguyện viên rải rác khắp đất nước.

Một số tay súng bắn tỉa phàn nàn, việc tập trung vào tấn công chiến hào, một chiến thuật cần thiết để giành lại lãnh thổ, đã khiến việc huấn luyện bắn tỉa bị phớt lờ. "Tôi và các đồng đội mong muốn là trở thành những tay súng bắn tỉa. Tôi cần phát triển các kỹ năng cơ bản vì ở tuyến đầu sẽ không có thời gian cho việc này", Volodymyr nói.

Hiện số lượng tay súng bắn tỉa trong quân đội Ukraine không được công khai nhưng các giảng viên ước tính có khoảng vài nghìn, được chia thành 2 nhóm chính.

Nhóm thứ nhất được gọi là thiện xạ, có khả năng bắn người ở khoảng cách khoảng 275m. Họ thường xuyên có mặt trong chiến hào, hỗ trợ đồng đội. Nhóm thứ hai là lính bắn tỉa trinh sát, được các tay súng bắn tỉa gọi là "tay súng bắn tầm xa". Đây là một số ít lính bộ binh có thể bắn chính xác từ khoảng cách 1,6km trở lên, có thể đọc được gió, nhiệt độ và áp suất khí quyển (với sự trợ giúp của người chỉ điểm) trước khi bóp nhẹ cò súng.

Vào một ngày tháng 9 vừa qua, người hướng dẫn của Volodymyr đã dạy ông điều đó: cách bóp cò.

"Cò súng phải được kéo thẳng xuống rãnh nòng súng. Nếu kéo nó sang một bên thì sẽ trượt mục tiêu, và nếu kéo xuống sẽ gây giật mạnh, điều này cũng sẽ ảnh hưởng đến mục tiêu", người hướng dẫn nói. Volodymyr chăm chú lắng nghe, thả người ra sau khẩu súng trường. "Nhiều người sợ trở thành lính bắn tỉa vì có quan niệm rằng lính bắn tỉa là một trong những mục tiêu ưu tiên của kẻ thù", ông nói.

Mục tiêu ưu tiên

"Vào khoảng 24h, lính bắn tỉa của chúng tôi ở vị trí số 2 đã quan sát thấy một ổ súng máy của đối phương", một nội dung báo cáo nêu rõ sau một nhiệm vụ bắn tỉa diễn ra gần thành phố phía đông Bakhmut hồi đầu năm nay. "Lính bắn tỉa của chúng tôi đã tấn công vào vị trí súng máy của đối phương", báo cáo cho biết thêm.

Trong giới quân sự, các tay súng bắn tỉa được gọi là "nhân lực", nghĩa là họ có thể có tác động rất lớn trên chiến trường.

Nhưng việc bóp cò như vậy thường phải trả giá đắt, đặc biệt là trong thời đại UAV và kính ngắm nhiệt lên ngôi. Theo đó, các tay súng bắn tỉa dù có ngụy trang tốt đến đâu thì chính nhiệt độ cơ thể vẫn có khả năng khiến họ bị lộ. Cũng có thể dễ dàng nhìn thấy bụi, khói và đôi khi là tia sáng phát ra từ một viên đạn cỡ lớn khi nó thoát ra khỏi nòng súng với tốc độ hơn 822m/s.

Điều đó có nghĩa là không phải bất kỳ người lính Nga nào xuất hiện trong tầm ngắm đều là mục tiêu sáng giá để tiêu diệt. Các tay súng phải suy tính đến việc kết quả có được phải lớn hơn rủi ro. Vì vậy, khả năng bị bắn sẽ tăng lên nếu người lính Nga đó là "mục tiêu ưu tiên" như xạ thủ súng máy, sĩ quan hay thành viên tổ lái tên lửa chống tăng. Và mục tiêu quan trọng hơn nữa chính là lính bắn tỉa Nga.

Marik, một tay súng bắn tỉa người Ukraine thuộc tiểu đoàn bộ binh Da Vinci Wolves, cho biết: "Tôi nghĩ chúng ta không bao giờ nên đánh giá thấp đối thủ". Ông cho biết, đội của mình đã tiêu diệt được một nhóm trong số mục tiêu Nga như vậy trong cuộc chiến, không phải bằng súng trường mà bằng pháo binh để đảm bảo không ai trốn thoát. "Người Nga cũng làm điều tương tự khi họ phát hiện ra những tay súng bắn tỉa Ukraine. Có lẽ chúng tôi đã nhìn thấy mục tiêu hoàn toàn tình cờ", ông nói thêm.

Một đội bắn tỉa được huấn luyện bài bản sẽ chứng tỏ sự hiện diện của mình trên tiền tuyến bằng cách quấy rối và tiêu diệt mục tiêu cho đến khi rút lui hoặc bị phát hiện, bị tấn công hoặc bị tiêu diệt.

Giết người khác bằng súng trường công suất lớn và ống ngắm là một trải nghiệm có tính toán chứ không giống như cuộc tàn sát cận cảnh, điên cuồng trong các cuộc chiến tranh chiến hào. Đặc biệt ở tầm xa, các tay súng bắn tỉa thường phải chờ hàng giờ, sử dụng các ứng dụng thời tiết, máy tính đạn đạo và sổ ghi chép để xác định tầm ngắm trước khi bóp cò.

Những viên đạn, dành riêng cho việc bắn tầm xa gây chết người, và vỏ của chúng thường được các tay súng bắn tỉa tự lắp ráp, được gọi là "nạp bằng tay" - để đảm bảo chúng được cân nặng hoàn hảo cho nhiệm vụ. Rất khó có được loại đạn bắn tỉa cao cấp do lực lượng Ukraine sử dụng nhiều cỡ nòng, vì vậy các tình nguyện viên thường mua riêng đạn cũng như súng bắn tỉa giúp cung cấp thêm cho quân đội.

Nhưng lính bắn tỉa còn làm được nhiều việc hơn là chỉ bắn người ở tầm xa. Trên thực tế, tiêu diệt đối thủ thường là bước cuối cùng trong một danh sách dài các ưu tiên khác, chẳng hạn như trinh sát, bảo vệ các đơn vị xung kích và xác định mục tiêu cho pháo binh.

Gió đổi chiều

Khoảng 14 giờ, gió đổi chiều. Nó không còn thổi từ bên trái nữa mà thay vào đó thổi thẳng vào phía trước vị trí của đội, buộc họ nhanh chóng điều chỉnh súng trường.

Vào khoảng thời gian này, một UAV giá rẻ được gắn chất nổ, xuất hiện trên bầu trời và 3 quả đạn súng cối nhắm xuống gần đó. Nhưng không có lính Nga nào xuất hiện, chỉ có những loạt đạn pháo làm rung chuyển các cánh cửa trong khung và đẩy các tay súng bắn tỉa vào bên trong tòa nhà. Những cơn gió hú qua đống đổ nát, thổi tung tấm lưới ngụy trang giúp che giấu vị trí của họ.

Đến chạng vạng, khi mặt đất yên ắng hơn và mặt trời lặn chiếu vào cửa sổ của tòa nhà ở Nga, nhóm nghiên cứu phát hiện ra thứ gì đó ở phía sau một căn phòng ở phía xa. Đó có phải là vị trí súng máy hay thứ gì khác không?

Không có câu trả lời rõ ràng nên không có lý do để bắn. Họ nêu rõ điều đó trong báo cáo khi quay trở lại. Dần dần, trong khoảng thời gian từ đầu giờ tối đến tối, cả đội đóng gói đồ đạc và kéo khóa súng trường. Họ phóng tới chiếc xe tải và rời đi.