Phe đối lập đạt thỏa thuận có thể lật đổ Thủ tướng Israel

Guardian đưa tin, ngày 30/5, chính khách cực hữu Naftali Bennett và lãnh đạo đảng đối lập Yair Lapid đã đạt được thỏa thuận lập một chính phủ liên minh mới có thể cho phép họ phế truất Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu sau 12 năm cầm quyền. Trước đó, ông Netanyahu đã không thể lập một chính phủ liên minh trước hạn chót.

"Ý định của tôi là nỗ lực hết mình để thành lập một chính phủ đoàn kết dân tộc cùng với bạn tôi là Yair Lapid, cùng nhau, chúng tôi có thể cứu Israel rơi vào vòng xoáy và đưa đất nước trở lại quỹ đạo", ông Bennett phát biểu trên truyền hình.

Mặc dù các phe phái chính trị ở Israel có thể sẽ đàm phán thêm trong những ngày tới, nhưng diễn biến này có thể coi là mối đe dọa đối với con đường cầm quyền của ông Netanyahu. Truyền thông địa phương cho biết, ông Bennet, 49 tuổi, và ông Lapid, 57 tuổi, đã được thỏa thuận về chia sẻ quyền lực để lập một chính phủ liên minh. Theo đó, ông Bennet - một triệu phú công nghệ từng lãnh đạo Bộ Quốc phòng và Bộ Giáo dục Israel - sẽ trở thành thủ tướng trong 2 năm đầu, ông Lapid - lãnh đạo đảng đối lập Yesh Atid và từng là Bộ trưởng Tài chính Israel - sẽ làm thủ tướng trong 2 năm sau.

Dù còn nhiều bất đồng, nhưng hai chính trị gia này đều phản đối ông Netanyahu, cáo buộc ông Netanyahu có chính sách chia rẽ. "Chúng tôi cần lập ra một chính phủ phản ánh thực tế rằng chúng tôi không thù ghét ai. Một chính phủ mà tất cả cánh tả, cánh hữu và trung hữu đều có thể làm việc với nhau để giải quyết các thách thức kinh tế và an ninh mà chúng ta đang phải đối mặt", ông Lapid nói hồi tuần trước.

Phản ứng về động thái của phe đối lập, Thủ tướng Netanyahu hôm qua đã chỉ trích ông Bennet trên truyền hình. "Ông ta đang làm một trò lừa thế kỷ". Ông Netanyahu cáo buộc chính trị gia vốn là một đồng minh và trợ lý cấp cao của mình bỏ rơi cử tri cánh hữu.

Israel đã tổ chức 4 cuộc bầu cử kể từ tháng 4/2019, nhưng đều không chọn ra được người chiến thắng rõ ràng, khiến đảng của ông Netanyahu và các đối thủ chính trị đều không đạt được thế đa số trong quốc hội. Ông Netanyahu do vậy vẫn đương chức thủ tướng nhưng là của một chính phủ lâm thời.

Đảng Likud cánh hữu của ông Netanyahu đã giành được nhiều ghế nhất trong cuộc bầu cử hồi tháng 3 năm nay và có thời hạn 28 ngày để lập ra một chính phủ liên minh chiếm đa số ghế trong quốc hội. Ông từng đề nghị chia sẻ quyền lực với ông Bennet nhưng đã nhanh chóng bị từ chối. Khi qua thời hạn ngày 5/5, ông Lapid được trao quyền lập một chính phủ liên minh do đảng Yesh Atid của ông về thứ hai trong cuộc bầu cử.

Nếu ông Lapid có thể nhận được sự ủng hộ của các đảng khác trong vài ngày tới, ông có thể thông báo cho Tổng thống Reuven Rivlin về việc có khả năng lập một chính phủ liên minh. Đề nghị này sau đó sẽ được chuyển lên quốc hội để bỏ phiếu. Nếu được thông qua, chính phủ liên minh mới có thể tuyên thệ nhậm chức trong vòng 1 tuần.