Ông Putin nêu điều kiện quay lại thỏa thuận ngũ cốc

"Kể từ ngày 18/7, chúng tôi đã từ chối gia hạn thêm cái gọi là thỏa thuận ngũ cốc, nhưng chúng tôi sẵn sàng quay lại. Chúng tôi chỉ sẵn sàng quay lại trong trường hợp các nước thực sự hoàn thành mọi nghĩa vụ đối với phía Nga", Tổng thống Nga Vladimir Putin phát biểu tại hội nghị thượng đỉnh của nhóm BRICS hôm 22/8.

Tổng thống Putin nhấn mạnh, Nga cố tình bị cản trở việc cung cấp ngũ cốc và phân bón ra nước ngoài, nhưng đồng thời bị cáo buộc một cách "đạo đức giả" là gây ra tình trạng khủng hoảng hiện nay trên thị trường thế giới. Nhà lãnh đạo Nga cho biết những động thái này thể hiện rõ ràng trong quá trình thực hiện thỏa thuận ngũ cốc, vốn ban đầu nhằm mục đích đảm bảo an ninh lương thực toàn cầu, giảm nguy cơ đói nghèo và giúp đỡ các nước nghèo nhất.

"Chúng tôi đã nhiều lần lưu ý rằng, trong năm nay, theo một phần của thỏa thuận với Ukraine, tổng cộng 32,8 triệu tấn hàng hóa đã được xuất khẩu, trong đó hơn 70% được chuyển đến các nước có mức thu nhập trung bình và cao, bao gồm chủ yếu là Liên minh châu Âu. Chỉ có khoảng 3% đến các nước kém phát triển nhất - tức là dưới 1 triệu tấn", ông Putin trích dẫn số liệu thống kê.

Tổng thống Nga tuyên bố không có điều khoản nào của thỏa thuận được thực hiện liên quan đến việc dỡ bỏ các biện pháp trừng phạt đối với việc xuất khẩu ngũ cốc và phân bón của Nga sang thị trường thế giới.

"Các nghĩa vụ đối với Nga về vấn đề này đơn giản là bị phớt lờ", ông Putin nói thêm.

Tổng thống Putin hồi tháng 7 tuyên bố Moscow sẽ quay trở lại thỏa thuận ngũ cốc Biển Đen ngay sau khi phương Tây đáp ứng 5 yêu cầu chính gồm: chấp nhận Ngân hàng Nông nghiệp Nga (Rosselkhozbank) vào hệ thống thanh toán quốc tế SWIFT; nối lại xuất khẩu máy móc nông nghiệp và phụ tùng sang Nga; loại bỏ các hạn chế về bảo hiểm và tiếp cận cảng đối với tàu và hàng hóa của Nga; khôi phục đường ống dẫn amoniac hiện bị hư hỏng từ Togliatti của Nga đến Odessa ở Ukraine; mở khóa tài khoản và hoạt động tài chính của các công ty phân bón Nga.

Nga và Ukraine đạt được thỏa thuận ngũ cốc lần đầu tiên vào tháng 8/2022 với vai trò trung gian của Liên hợp quốc và Thổ Nhĩ Kỳ. Thỏa thuận này được thiết kế nhằm tạo thuận lợi cho xuất khẩu lương thực từ các cảng trên Biển Đen của Ukraine, cũng như tái khởi động việc xuất khẩu ngũ cốc và phân bón từ Nga, trong bối cảnh xung đột nổ ra ở Ukraine.

Theo Nga, thỏa thuận chỉ cho phép xuất khẩu ngũ cốc thương mại từ Ukraine một cách hiệu quả, trong khi xuất khẩu ngũ cốc và phân bón của Nga vẫn bị phương Tây chặn lại. Nga cũng cáo buộc các nước giàu trục lợi từ phần lớn hàng xuất khẩu của Ukraine.

Bộ Quốc phòng Nga tuyên bố, toàn bộ tàu hàng trên đường đến các hải cảng của Ukraine bên bờ Biển Đen sẽ được xem là phương tiện vận chuyển hàng hóa quân sự. Nga cũng cảnh báo những quốc gia sở hữu tàu cũng sẽ bị coi là bên tham gia chiến sự Ukraine và ủng hộ Kiev. 

Ukraine và phương Tây cho rằng các động thái của Nga đồng nghĩa với việc họ đang phong tỏa các cảng của Kiev. Ukraine đáp trả bằng các vụ tấn công bằng xuồng tự sát vào cầu Crimea và cảng của Nga. Kiev cũng đưa ra cảnh báo tương tự đối với các tàu đến cảng của Nga trên Biển Đen.