Nobel Vật lý 2024 vinh danh nghiên cứu đặt nền tảng cho trí tuệ nhân tạo

Ngày 8/10 tại thủ đô Stockholm, Viện Hàn lâm Khoa học Hoàng gia Thụy Điển đã quyết định trao Giải thưởng Nobel Vật lý năm 2024 cho 2 nhà khoa học John J. Hopfield và Geoffrey E. Hinton "vì những khám phá và phát minh nền tảng cho phép học máy sử dụng mạng nơ-ron nhân tạo".

Theo thông báo, 2 nhà khoa học đạt giải đã sử dụng các công cụ từ vật lý để xây dựng các phương pháp giúp đặt nền tảng cho công nghệ học máy mạnh mẽ ngày nay. Học máy là một nhánh của trí tuệ nhân tạo và khoa học máy tính, tập trung vào việc vào sử dụng dữ liệu và thuật toán để mô phỏng cách học của con người từ đó dần dần cải thiện tính chính xác của nó.

Ông John Hopfield đã tạo ra một cấu trúc có thể lưu trữ và tái tạo thông tin. Trong khi đó, ông Geoffrey Hinton đã phát minh ra một phương pháp có thể tự khám phá các thuộc tính trong dữ liệu và phương pháp này đã trở nên quan trọng đối với các mạng nơ-ron nhân tạo lớn đang được sử dụng.

Mặc dù máy tính không thể suy nghĩ, nhưng máy móc hiện nay có thể bắt chước các chức năng như trí nhớ và học tập như con người. Những người đoạt giải Vật lý năm nay đã giúp biến điều này thành hiện thực. Sử dụng các khái niệm và phương pháp cơ bản từ vật lý, họ đã phát triển các công nghệ sử dụng các cấu trúc trong mạng để xử lý thông tin.

Năm ngoái, Hội đồng Nobel quyết định trao giải Nobel Vật lý năm 2023 cho 3 nhà khoa học gồm Pierre Agostini, Ferenc Krausz và Anne L'Huillier "vì các phương pháp thí nghiệm tạo ra xung ánh sáng atto giây để nghiên cứu động lực học electron trong vật chất".

Giải thưởng Nobel ra đời cách đây 120 năm do nhà phát minh Thụy Điển Alfred Nobel khởi xướng, trao giải cho các hạng mục Y sinh, Vật lý, Vật lý, Văn học và Hòa bình và giải Nobel Kinh tế mới được bổ sung sau này.

Giải thưởng có phần thưởng tiền mặt trị giá 11 triệu kronor Thụy Điển (1 triệu USD).

Trước đó, vào ngày 7/10, 2 nhà khoa học người Mỹ là Victor Ambros và Gary Ruvkun đã được vinh danh với giải Nobel Vật lý với công trình nghiên cứu về microRNA và vai trò của nó trong việc điều hòa gen.

Tiếp đến, Hội đồng Nobel sẽ công bố giải Nobel Hóa học (9/10), Nobel Văn học (10/10), Nobel Hòa bình (11/10), Nobel Kinh tế (14/10).